Radu Magdin*
Analist i komunikimit strategjik
Zgjedhjet evropiane të vitit 2024 pritet të sjellin më shumë populistë në Parlamentin Evropian, duke çuar – të paktën në afat të shkurtër – në një mënyrë të re të të bërit politikë, një mënyrë ku ekonomia do të ketë më pak rëndësi dhe konsideratat e identitetit do të jenë më qendrore.
Në të dy raportet e tij të mëparshme Global Trends, Paradokset e Progresit dhe Një botë më e kontestuar, Këshilli Kombëtar i Inteligjencës i SHBA-së thekson në qendër se ndoshta një nga kërcënimet më të mëdha për vendet perëndimore nuk vjen nga terrorizmi ose, masën në të cilën mund të shihet si një variabël i pavarur, madje edhe një ekuilibër i ndryshueshëm i fuqive midis fuqive të mëdha.
Në vend të kësaj, ajo vjen nga vetë dinamika e brendshme e Perëndimit – mbi të gjitha fiskale.
Shumë thjesht: Shtetet e Bashkuara, të cilat për dekada kanë qenë në gjendje të gëzojnë ‘privilegjin e tepruar’, së bashku me shumë shtete perëndimore, së shpejti mund të shpenzojnë më shumë për shërbimin e borxhit sesa për mbrojtjen.
Pjesa më e madhe e këtij borxhi, nga ana tjetër, nuk është akumuluar nga shpenzimet për infrastrukturën, apo kërkimin dhe zhvillimin, por nga ajo që në fund mund të quhet zbutje populiste për të anashkaluar ngërçin politik.
Në të vërtetë, situata e përgjithshme është përkeqësuar aq sa Robert Gates, ish-sekretari i mbrojtjes, së fundmi e quajti Amerikën një “superfuqi jofunksionale”.
Nga ana tjetër, sapo këto shpenzime të bëhen të papërballueshme nga pikëpamja fiskale, nuk do të ishte jashtë sferës së imagjinatës të supozohej një rritje e populizmit. Për komunitetin e biznesit që përkthehet në rrezikun e taksave më të larta, paqëndrueshmërinë tregtare, rregullimin e pasigurt të imigracionit, mundësinë e inflacionit më të lartë dhe, jo pak, një potencial për paqëndrueshmëri ekonomike.
Në Holandë, për shembull, ku e djathta ekstreme fitoi zgjedhjet parlamentare të 2023-ës, ne shohim tashmë opinionin publik duke u bërë gjithnjë e më shumë kundër emigracionit, duke i shtyrë bizneset holandeze të tërhiqen kundër kësaj dinamike.
Populistët në Parlamentin Evropian
Zgjedhjet evropiane të vitit 2024 pritet të sjellin më shumë populistë në Parlamentin Evropian, gjë që mund të paraqesë sfida shtesë në miratimin e atyre politikave që Evropa ka nevojë për të ecur përpara.
Ky ndryshim në peizazhin politik ka shumë të ngjarë të çojë, të paktën në afat të shkurtër, në një mënyrë të re të të bërit politikë, një mënyrë ku ekonomia do të ketë më pak rëndësi dhe konsideratat e identitetit do të jenë më qendrore. Kjo rrit rreziqet politike dhe, në mungesë të strategjive adekuate, vështirëson jetën e bizneseve.
Këto zhvillime nuk janë padyshim një lajm i mirë për biznesin, por pak a shumë gjithçka ka avantazhe: kur ndryshon mjedisi, ata që përshtaten më shpejt kanë një avantazh ndaj të tjerëve.
Së pari, bizneset mund ta përdorin këtë periudhë zgjedhore për të promovuar politikë normale dhe për të dërguar një sinjal të fortë se çfarë mund të nënkuptojë një rritje populiste për shëndetin ekonomik të Evropës dhe për të ardhurat e njerëzve.
Së dyti, bizneset mund të përgatiten për kohë të ndërlikuara, duke marrë seriozisht rrezikun politik.
Menaxhimi i rrezikut: Në mënyrë cilësore nëse jo sasiore
Një biznes nuk mund të mbrohet plotësisht nga rreziku, veçanërisht nga lloji i rrezikut sistematik dhe shumëplanësh në diskutim. Pjesërisht, kjo është për shkak se metodat standarde të menaxhimit sasior të rrezikut bazohen në shpërndarjet dhe parametrat që ndryshojnë vetë. Megjithatë, ka hapa të thjeshtë për të përgatitur dhe zhvilluar elasticitetin në drejtim të menaxhimit cilësor të rrezikut: identifikimi, vlerësimi, përcaktimi i prioriteteve dhe menaxhimi.
Procesi cilësor i menaxhimit të rrezikut fillon me identifikimin e rrezikut. Kjo fazë përfshin diskutime të hapura, sesione të stuhisë së ideve, intervista dhe seminare me palët e interesuara përkatëse. Pjesëmarrësit, duke u mbështetur nga ekspertiza dhe përvoja e tyre, eksplorojnë rreziqet e mundshme që mund të prekin një organizatë. Theksi këtu është te diversiteti i mendimit, duke bashkuar individë nga departamente dhe prejardhje të ndryshme për të krijuar një profil gjithëpërfshirës të rrezikut.
Pastaj vjen vlerësimi. Pasi të jenë identifikuar rreziqet, ato vlerësohen siç duhet. Megjithatë, ky vlerësim është subjektiv, duke përfshirë aplikimin e përshkruesve cilësorë dhe jo të vlerave numerike. Vlerësuesit, zakonisht ekspertë në fushat e tyre përkatëse, përdorin gjykimin e tyre për të vlerësuar gjasat dhe ndikimin e secilit rrezik. Ashpërsia e rrezikut zakonisht kategorizohet si e ulët, e mesme ose e lartë, dhe gjasat përshkruhen në mënyrë të ngjashme.
Pas vlerësimit të rrezikut, rreziqet prioritizohen në bazë të ndikimit dhe gjasave të tyre të mundshme. Rreziqet që kanë shumë gjasa dhe shumë ndikim konsiderohen si prioritete kryesore, ndërsa ato me gjasa ose ndikim më të ulët mund të jenë më të ulëta në listë. Ky prioritet u mundëson organizatave të përqendrojnë burimet e tyre në zbutjen ose shfrytëzimin e rreziqeve më kritike.
Situata politike në shumë vende perëndimore ka përfshirë ‘blerjen e paqes’ duke përdorur borxhin për pjesën më të mirë të disa dekadave.
Kufiri fiskal i atij procesi po arrihet dhe populizmi mund të pritet të rritet si përgjigje. Zgjedhjet evropiane të qershorit janë testi i parë i madh dhe zgjedhjet presidenciale të nëntorit në SHBA mund të bëhen një moment kurorëzimi për politikën populiste.
Në këtë kontekst të turbullt, bizneset mund të kenë nevojë të përqafojnë qëndrueshmërinë dhe anti-brishtësinë si thelbësore për funksionin e tyre, edhe kur të dhënat sasiore mund të mos jenë të besueshme, përmes menaxhimit cilësor të rrezikut—dhe madje të shikojnë anën e mirë: shumë konkurrentë mund të mos përgatiten.
Në vitin 2024 dhe më tej, rreziku politik duhet të jetë në krye të agjendës së çdo biznesi të madh.
Përshtati në shqip:Argumentum.al
