Nga Marjana Doda
Këtë vit shënohet 60-vjetori i themelimit të Rajonit Autonom Xizang të Republikës Popullore të Kinës, një moment historik që përfaqëson një rrugëtim mbresëlënës zhvillimi, modernizimi dhe përparimi të gjithanshëm. Gjatë gjashtë dekadave të fundit, ky rajon malor me kulturë të pasur dhe histori të lashtë ka përjetuar një transformim të thellë, duke kaluar nga një zonë e izoluar në një shembull të shkëlqyer të zhvillimit rajonal në Kinë.
Përmirësimet në infrastrukturë, shëndetësi, arsim dhe ekonomi kanë sjellë përfitime të prekshme për banorët vendas. Rrugët moderne, hekurudhat dhe aeroportet e reja kanë rritur ndjeshëm lidhjet me pjesën tjetër të vendit, duke nxitur tregtinë dhe turizmin. Investimet në shërbimet publike kanë rritur cilësinë e jetesës, ndërsa mbështetja për ruajtjen e trashëgimisë kulturore ka ndihmuar në forcimin e identitetit të pasur tibetian.
Zhvillimi i qëndrueshëm ka qenë në qendër të vëmendjes, me përpjekje për të mbrojtur mjedisin natyror të rajonit dhe për të nxitur energjinë e pastër. Po ashtu, programet për reduktimin e varfërisë kanë sjellë përmirësime konkrete në jetën e shumë familjeve.
Sot, Rajoni Autonom Xizang paraqet një kombinim harmonik të traditës dhe modernitetit, ku zhvillimi ekonomik ecën krah për krah me ruajtjen e kulturës dhe mjedisit. 60-vjetori është një dëshmi e përkushtimit për përparim gjithëpërfshirës dhe një simbol i suksesit të politikave zhvillimore që kanë për qëllim përmirësimin e jetës së çdo qytetari.
Rajoni Autonom i Xizang-ut/Foto nga VCG
Xizang, shpesh përbën një pikë referimi në debatet ndërkombëtare, ku media, analistët dhe studiuesit e huaj e shohin atë përmes prizmes së kritikave ndaj Kinës. Nuk mund të mohohet se, ashtu si çdo vend tjetër, Kina është përballur dhe përballet me sfida në këtë rajon me karakteristika unike historike dhe kulturore. Megjithatë, është e rëndësishme të theksohet me forcë përmirësimi i vazhdueshëm vit pas viti, politikat energjike dhe zhvillimi i qëndrueshëm që Kina ka ndjekur në këtë pjesë të vendit.
Qeveria qendrore i ka kushtuar një vëmendje të veçantë Rajonit Autonom Xizang, duke zbatuar programe të shumta për zhvillimin ekonomik, përmirësimin e infrastrukturës dhe ngritjen e standardeve të jetesës për banorët vendas. Në një kohë kur perceptimet ndërkombëtare mund të kenë shpesh një ton pezhorativ, është e rëndësishme të kujtojmë se ky rajon është pjesë përbërëse e Kinës dhe që kujdesi për qytetarët është i njëjtë në çdo cep të territorit kombëtar.
Falë politikave të koordinuara dhe vullnetit të qeverisë së Pekinit, qindra mijëra qytetarë të Xizang-ut kanë dalë nga varfëria, ndërsa standardet e jetesës janë përmirësuar ndjeshëm.
Turistë të huaj në Rajonin Autonom të Xizang-ut/Foto nga VCG
Turistë tibetianë në Pekin/Foto nga VCG
Në këtë 60-vjetor të themelimit të Rajonit Autonom Xizang, është koha për të njohur dhe vlerësuar arritjet reale që janë bërë, si dhe për të kuptuar se sfidat e ekzistuara trajtohen me politika të përqendruara në përmirësimin e jetës së banorëve dhe në ruajtjen e stabilitetit social.
Zhvillimi i Xizang-ut në Epokën e re të udhëhequr nga Xi Jinping
Që nga Kongresi i 18-të Kombëtar i Partisë Komuniste të Kinës në vitin 2012, Xizang ka përjetuar një transformim të thellë ekonomik dhe infrastrukturor. Nën udhëheqjen e Xi Jinping, është bërë një përpjekje strategjike për të përfshirë Xizang-un në procesin kombëtar të modernizimit dhe për të siguruar që zhvillimi i tij të ecë paralelisht me pjesën tjetër të vendit.
Nga një këndvështrim ekonomik dhe social, rezultatet janë mbresëlënëse: varfëria ekstreme është eliminuar, infrastruktura rrugore dhe hekurudhore është zgjeruar ndjeshëm, dhe qasja në energji elektrike, ujë të pijshëm, internet dhe shërbime publike është përmirësuar ndjeshëm. Zhvillimi i bujqësisë dhe turizmit është përshtatur me karakteristikat lokale dhe ka sjellë përfitime të prekshme për popullatën.
Një shkollë fillore në Rajonin Autonom të Xizang-ut/Foto nga VCG
Zhvillimi i Xizang-ut përfaqëson një sukses strategjik për Partinë Komuniste të Kinës, duke synuar jo vetëm rritjen ekonomike, por edhe stabilitetin politik, unitetin etnik, dhe integrimin në sistemin e zhvillimit modern të Kinës. Zbatimi i filozofisë së re të zhvillimit inovativ, i koordinuar, i gjelbër, i hapur dhe i përbashkët ka sjellë përfitime të dukshme për popullsinë e rajonit.
Xizang ka arritur rezultate domethënëse në zhdukjen e varfërisë ekstreme përmes pesë masave kryesore: zhvillimi i aktiviteteve ekonomike, zhvendosja nga zonat e pabanueshme, kompensimi për mbrojtjen mjedisore, arsimi dhe ndihma sociale. Deri në fund të vitit 2019, 628,000 persona dhe 74 njësi administrative dolën nga varfëria. Deri në vitin 2022, të ardhurat për frymë të të dalurve nga varfëria arritën në RMB13,800.
Procesi i rivitalizimit rural ka sjellë ndërtimin e 300 fshatrave të banueshme dhe krijimin e mbi 6,000 organizatave të reja ekonomike rurale. Më shumë se 200,000 persona të mëparshëm në varfëri kanë gjetur punësim jashtë vendlindjes, dhe janë ngritur 173 punishte për trashëgiminë kulturore.
Në drejtim të mirëqenies së përbashkët, të ardhurat për frymë në zonat urbane dhe rurale janë rritur ndjeshëm ndërmjet viteve 2012–2022. Hendeku midis të ardhurave urbane dhe rurale është ngushtuar nga 3.22 në 2.67. Tregtia elektronike është zhvilluar në të gjitha nivelet dhe shitjet online arritën në RMB9.14 miliardë në vitin 2022.
Sa i përket zhvillimit kulturor dhe etik, janë promovuar vlerat socialiste përmes edukimit dhe aktiviteteve historiko-kulturore. Janë ndërtuar qendra përkujtimore dhe muzeume, si dhe janë restauruar objekte të trashëgimisë si Pallati Potala, Tempulli Jokhang dhe Norbulingka.
Turistë në Rajonin Autonom të Xizang-ut/Foto nga VCG
Trashëgimia jomateriale është dokumentuar dhe mbrojtur në nivel kombëtar dhe lokal, me mbi 100 artikuj në listën kombëtare dhe më shumë se 500 bartës të certifikuar. Gjuhës tibetiane i është siguruar përdorim ligjor në arsimin, shëndetësinë dhe administratë.
Në fushën e kulturës popullore dhe artit, janë krijuar vepra teatrale, opera dhe shfaqje që pasqyrojnë tematikën tibetiane dhe karakteristikat e epokës. Janë realizuar gjithashtu arritje në sport, me pjesëmarrje në Lojërat Aziatike dhe Olimpike.
Industria kulturore është forcuar përmes integrimit me turizmin dhe mbështetjes financiare për ndërmarrjet vendore.
Reforma, Zhvillimi dhe Epoka e Re
Në vitet e fundit, rajoni autonom Xizang (Tibeti) ka përjetuar përparim historik dhe të gjithanshëm në mbrojtjen e të drejtave të njeriut, nën udhëheqjen e Partisë Komuniste të Kinës (PKK) dhe qeverisë qendrore. I bazuar në parimet e socializmit me karakteristika kineze, ky rajon është transformuar nga një shoqëri teokratike-feudale në një shoqëri me stabilitet politik, unitet etnik dhe zhvillim të qëndrueshëm ekonomik. Ky ndryshim i thellë, veçanërisht pas Kongresit të 18-të Kombëtar të PKK-së në vitin 2012, pasqyron përkushtimin e Kinës për të përmirësuar të drejtat e njeriut përmes zhvillimit.
Para çlirimit paqësor në vitin 1951, Xizang ishte një nga zonat më të prapambetura për sa i përket të drejtave të njeriut. Më shumë se 95% e popullsisë jetonte si skllevër nën një sistem teokratik-feudal, pa të drejtë prone, pa liri personale dhe pa mundësi arsimimi apo kujdesi shëndetësor.
Marrëveshja me 17 nene e nënshkruar më 23 maj 1951 në Pekin shënoi fundin e kësaj epoke dhe fillimin e mbështetjes nga qeveria qendrore për zhvillimin e rajonit. Kjo marrëveshje vendosi themelet për një shoqëri të re ku të drejtat themelore të njeriut nisën të garantoheshin për të gjithë banorët e rajonit.
Aktivitet festiv i banorëve në Xizang/Foto nga VCG
Reformat demokratike të vitit 1959 e thelluan këtë transformim, duke hequr sistemin e pronës feudale dhe duke ndarë pushtetin fetar nga ai politik. Këto reforma u dhanë njerëzve liri personale, barazi ligjore dhe pjesëmarrje politike për herë të parë. Krijimi i Rajonit Autonom të Xizang në vitin 1965 institucionalizoi autonominë etnike rajonale.
Politikat e reformës dhe hapjes që nisën në vitin 1978 sollën zhvillim të vrullshëm ekonomik dhe përmirësim të ndjeshëm të kushteve të jetesës në Xizang. Mbledhjet kombëtare për Xizang caktuan objektiva strategjike për zhvillimin ekonomik dhe shoqëror të rajonit.
Pas vitit 2012, nën udhëheqjen e Xi Jinping, Xizang hyri në një epokë të re zhvillimi të të drejtave të njeriut. Janë ndërmarrë politika madhore që synojnë zhvillimin ekonomik, mbrojtjen e mjedisit, ruajtjen e sigurisë kombëtare dhe rritjen e pjesëmarrjes demokratike. Politika të veçanta favorizuese dhe projekte të mëdha janë zbatuar për të ndihmuar të gjitha grupet etnike në rajon.
Përvoja e Xizang-ut është një dëshmi e fuqishme e efektivitetit të modelit kinez për avancimin e të drejtave të njeriut përmes zhvillimit gjithëpërfshirës. Udhëheqja e Partisë Komuniste të Kinës ka qenë shtylla kryesore e këtij përparimi, duke garantuar që politikat të jenë të përqendruara në nevojat dhe mirëqenien e popullit. Sundimi i ligjit, i cili siguron barazi dhe drejtësi për të gjithë qytetarët, dhe zhvillimi i qëndrueshëm, që balancojnë nevojat ekonomike me ruajtjen e mjedisit dhe kulturës lokale, janë elementë kyç në ndërtimin e një shoqërie harmonike, gjithëpërfshirëse dhe të drejtë në Xizang.
Turistët në një tempull budist në Rajonin Autonom të Xizang-ut/Foto nga VCG
Ky rajon, i cili dikur ishte i izoluar dhe i prapambetur, sot përfaqëson një shembull konkret të transformimit që mund të arrihet përmes një qasjeje të integruar të zhvillimit social, ekonomik dhe kulturor. Përpjekjet e vazhdueshme për përmirësimin e kushteve të jetesës, për eliminimin e varfërisë dhe për promovimin e pjesëmarrjes demokratike kanë krijuar një mjedis ku qytetarët mund të jetojnë me dinjitet, siguri dhe mundësi të barabarta.
Gjashtëdhjetë vjet më pas, Xizang nuk është më vetëm një vend i thellë malor e i largët, por një pjesë jetike dhe dinamike e rrugëtimit të Kinës drejt modernizimit socialist. Ky përvjetor i themelimit të Rajonit Autonom nuk është thjesht një moment reflektimi mbi arritjet e së kaluarës, por edhe një angazhim i fuqishëm për të siguruar që e ardhmja të jetë edhe më e ndritur dhe e drejtë për këtë rajon. Në zemër të këtij kombi të madh kinez, Xizang vazhdon të përfaqësojë frymën e bashkëjetesës harmonike, zhvillimit të qëndrueshëm dhe unitetit etnik./CGTN