• SHQIPËRI
  • KOSOVË
  • MAQEDONIA E VERIUT
  • MALI I ZI
  • Revista në PDF
16 Shtator, 2025
Edicion Special
  • KREU
  • EKONOMI

    Sot është 100-vjetori i themelimit të Bankës Kombëtare të Shqipërisë.

    Plani i Rritjes i BE për Ballkanin Perëndimor, tre projektet e para të Shqipërisë 32 milionë euro

    Banka turke “Ziraat Bank” merr miratimin paraprak për të operuar në Shqipëri

    Banka Botërore: Shqipëria klasifikohet si vend me të ardhura të mesme-të larta

    Bullgaria gati të përdorë euron nga 1 janari 2026

    Banka e Shqipërisë ul normën bazë të interesit nga 2,75% në 2,5%

  • POLITIKË

    Presidenti Begaj dekreton kabinetin e ri qeverisës “Rama 4”.

    Ministri Vengu pret homologun bullgar: Porto Romano, nyje e rëndësishme për lëvizshmërinë e NATO-s në rajon

    Gjyqi ndaj ish-krerëve të UÇK-së, reagon Spiropali: Drejtësia duhet ta mundë njëherë e mirë padrejtësinë

    Rama për protestën në mbështetje të ish-krerëve të UÇK-së: Me zemër e mendje jam edhe unë atje sot komandant. Liri për çlirimtarët”

    epa09044890 Albania Prime Minister Edi Rama during a joint press conference after an EU - Albania Association Council meeting in Brussels, Belgium, 01 March 2021.  EPA/JOHN THYS / POOL

    Kryeministri Rama: Më 16 shtator hapim 4 kapituj të tjerë negociatash me BE,

    Presidenti Begaj mandaton Ramën për formimin e qeverisë së re

    Sot Seanca e Parë e Legjislaturës XI të Kuvendit

    Rama: 11 komisione të përhershme parlamentare, 4 do të drejtohen nga opozita

    Kryeministri Rama zyrtarizon emrat e kabinetit të ri qeveritar

  • SOCIALE / KULTURË

    Java Kulturore e Arabisë Saudite në Tiranë: Një udhëtim magjepsës në zemër të Lindjes së Mesme

    Nis viti i ri shkollor në Shqipëri: Risi dhe masa të reja për sigurinë dhe cilësinë në arsim

    NGA GJAZUJ TË MIRDITËS DREJT YJEVE TË UNIVERSIT

    Java Kulturore Malazeze në Tiranë – Një udhëtim përmes artit, muzikës dhe kujtesës historike

    Java Kulturore e Arabisë Saudite për herë të parë në Shqipëri! Ambasadori Hafzi: Një urë komunikimi midis dy vendeve

    “9 Vite nga Shenjtërimi i Nënë Terezës: Bamirësja Shqiptare që Ndryshoi Botën”

    “Parada kineze dhe mrekullia e pafajësisë”

  • INTERVISTA

    EKSKLUZIVE/ Ambasadori palestinez në Shqipëri, Z. Sami Mhanna bën thirrje për Drejtësi dhe Paqe në Gaza: Ne meritojmë të jetojmë në dinjitet si kombet e tjera!

    Ekskluzive/Ambasadori dhe shkrimtari kroat Zlatko Kramarić: Trashëgimia e Titos dhe sfidat e Ballkanit në rendin e ri botëror

    Përmbyllja e Misionit Diplomatik/Ambasador Dancho Markovski: “Forcimi i Marrëdhënieve Shqipëri–Maqedoni e Veriut për një të ardhme të përbashkët Evropiane”

    100 Vjetori i Marrëdhënieve Diplomatike Shqipëri-Rusi: “Ambasadori A. Zaytsev flet për të ardhmen, bashkëpunimin ekonomik dhe paqen në kontekstin e zhvillimeve globale”

    EKSKLUZIVE/Ambasadorja e Kinës në Shqipëri,  Znj. Pang Chunxue: Potencial i madh bashkëpunimi mes dy vendeve!

    Ekskluzive/ Ambasadori ukrainas në Shqipëri, z.Volodymyr Shkurov: “Asgjë për Ukrainën pa Ukrainën”- Kërkojmë një Paqe të Drejtë dhe të Garantuar!

    “Shqipëria në Samitin e Klimës në Azerbajxhan: Angazhimi për Financimin e Gjelbër dhe Masat për Ndryshimet Klimatike”

  • OP/ED

    Motori Franko-Gjerman në ngarkesë të plotë!

    Pse “hesht” Kina?

    Kina ME Rusinë dhe Europa PA SHBA-të!

    “Amerikanët brenda, Rusët në rënie dhe Iranianët jashtë: Ndikimi rajonal i marrëveshjes së paqes midis Armenisë dhe Azerbajxhanit”

    Ku dallon Samiti i sotëm i Alaskës nga Konferenca e Teheranit?

    Palestina, aktor dhe faktor vendimtar paqeje !

    American and Chinese flag waving together

    Gjeopolitika e deformuar dhe e vërteta në marrëdhëniet amerikano-kineze!

  • RAJONI
    • All
    • KOSOVA
    • MALI I ZI
    • MAQEDONI

    KASH: Bashkëpunimi Strategjik SHBA–Kosovë është thelbësor për sigurimin e paqes dhe stabilitetit në rajon dhe në Evropë.

    Mijëra shqiptarë mblidhen në mbështetje të ish-krerëve të UÇK-së në Hagë

    Presdentja Osmani: Angazhim maksimal që dialogu strategjik me SHBA të rifillojë sa më shpejt

    KFOR dhe BE nënshkruajnë Memorandum Mirëkuptimi për përkrahje në raste emergjente

    Qeveria e Kosovës reagon pas pezullimit të dialogut strategjik: “Kosova, partner serioz i SHBA-së për paqe dhe stabilitet në rajon”

    SHBA pezullon dialogun e planifikuar strategjik me Kosovën, shkak deklaratat e Kryeministrit Kurti

  • MAGAZINË

    Paris 2024/ Mundësi rus Chermen Valiev i jep Shqipërisë medaljen e parë Olimpike

    Ndahet nga jeta Agim Doçi, poeti dhe tekstshkruesi i qindra këngëve të festivaleve shqiptare

    Krijimtari dhe biznes, rrugëtimi i ndërthurur i markës së veshjeve Dren Abazi Brand

    Ndahet nga jeta “Nderi i Kombit”, aktori i mirënjohur Mirush Kabashi

    Ndahet nga jeta aktori i shquar i humorit, Zef Deda!

    Kualifikimi në Euro 2024, Rama: Faleminderit edhe njëherë 1000 herë kuqezinjve!

    Ndërron jetë në fushën e futbollit ganezi Raphael Dwamena, sulmuesi i Egnatias

    20-vjeçari Carlos Alcaraz i jep fund mbretërimit të Novak Djokovic për të fituar titullin e parë të Wimbledon.

    Ndahet nga jeta Tina Turner, mbretëresha e Rock ‘n’ Roll

  • TË TJERA
    • FOKUS
    • JO VETËM LAJM
    • REALPOLITIK
    • KINA-HORIZONT
  • English
No Result
View All Result
Argumentum
  • KREU
  • EKONOMI

    Sot është 100-vjetori i themelimit të Bankës Kombëtare të Shqipërisë.

    Plani i Rritjes i BE për Ballkanin Perëndimor, tre projektet e para të Shqipërisë 32 milionë euro

    Banka turke “Ziraat Bank” merr miratimin paraprak për të operuar në Shqipëri

    Banka Botërore: Shqipëria klasifikohet si vend me të ardhura të mesme-të larta

    Bullgaria gati të përdorë euron nga 1 janari 2026

    Banka e Shqipërisë ul normën bazë të interesit nga 2,75% në 2,5%

  • POLITIKË

    Presidenti Begaj dekreton kabinetin e ri qeverisës “Rama 4”.

    Ministri Vengu pret homologun bullgar: Porto Romano, nyje e rëndësishme për lëvizshmërinë e NATO-s në rajon

    Gjyqi ndaj ish-krerëve të UÇK-së, reagon Spiropali: Drejtësia duhet ta mundë njëherë e mirë padrejtësinë

    Rama për protestën në mbështetje të ish-krerëve të UÇK-së: Me zemër e mendje jam edhe unë atje sot komandant. Liri për çlirimtarët”

    epa09044890 Albania Prime Minister Edi Rama during a joint press conference after an EU - Albania Association Council meeting in Brussels, Belgium, 01 March 2021.  EPA/JOHN THYS / POOL

    Kryeministri Rama: Më 16 shtator hapim 4 kapituj të tjerë negociatash me BE,

    Presidenti Begaj mandaton Ramën për formimin e qeverisë së re

    Sot Seanca e Parë e Legjislaturës XI të Kuvendit

    Rama: 11 komisione të përhershme parlamentare, 4 do të drejtohen nga opozita

    Kryeministri Rama zyrtarizon emrat e kabinetit të ri qeveritar

  • SOCIALE / KULTURË

    Java Kulturore e Arabisë Saudite në Tiranë: Një udhëtim magjepsës në zemër të Lindjes së Mesme

    Nis viti i ri shkollor në Shqipëri: Risi dhe masa të reja për sigurinë dhe cilësinë në arsim

    NGA GJAZUJ TË MIRDITËS DREJT YJEVE TË UNIVERSIT

    Java Kulturore Malazeze në Tiranë – Një udhëtim përmes artit, muzikës dhe kujtesës historike

    Java Kulturore e Arabisë Saudite për herë të parë në Shqipëri! Ambasadori Hafzi: Një urë komunikimi midis dy vendeve

    “9 Vite nga Shenjtërimi i Nënë Terezës: Bamirësja Shqiptare që Ndryshoi Botën”

    “Parada kineze dhe mrekullia e pafajësisë”

  • INTERVISTA

    EKSKLUZIVE/ Ambasadori palestinez në Shqipëri, Z. Sami Mhanna bën thirrje për Drejtësi dhe Paqe në Gaza: Ne meritojmë të jetojmë në dinjitet si kombet e tjera!

    Ekskluzive/Ambasadori dhe shkrimtari kroat Zlatko Kramarić: Trashëgimia e Titos dhe sfidat e Ballkanit në rendin e ri botëror

    Përmbyllja e Misionit Diplomatik/Ambasador Dancho Markovski: “Forcimi i Marrëdhënieve Shqipëri–Maqedoni e Veriut për një të ardhme të përbashkët Evropiane”

    100 Vjetori i Marrëdhënieve Diplomatike Shqipëri-Rusi: “Ambasadori A. Zaytsev flet për të ardhmen, bashkëpunimin ekonomik dhe paqen në kontekstin e zhvillimeve globale”

    EKSKLUZIVE/Ambasadorja e Kinës në Shqipëri,  Znj. Pang Chunxue: Potencial i madh bashkëpunimi mes dy vendeve!

    Ekskluzive/ Ambasadori ukrainas në Shqipëri, z.Volodymyr Shkurov: “Asgjë për Ukrainën pa Ukrainën”- Kërkojmë një Paqe të Drejtë dhe të Garantuar!

    “Shqipëria në Samitin e Klimës në Azerbajxhan: Angazhimi për Financimin e Gjelbër dhe Masat për Ndryshimet Klimatike”

  • OP/ED

    Motori Franko-Gjerman në ngarkesë të plotë!

    Pse “hesht” Kina?

    Kina ME Rusinë dhe Europa PA SHBA-të!

    “Amerikanët brenda, Rusët në rënie dhe Iranianët jashtë: Ndikimi rajonal i marrëveshjes së paqes midis Armenisë dhe Azerbajxhanit”

    Ku dallon Samiti i sotëm i Alaskës nga Konferenca e Teheranit?

    Palestina, aktor dhe faktor vendimtar paqeje !

    American and Chinese flag waving together

    Gjeopolitika e deformuar dhe e vërteta në marrëdhëniet amerikano-kineze!

  • RAJONI
    • All
    • KOSOVA
    • MALI I ZI
    • MAQEDONI

    KASH: Bashkëpunimi Strategjik SHBA–Kosovë është thelbësor për sigurimin e paqes dhe stabilitetit në rajon dhe në Evropë.

    Mijëra shqiptarë mblidhen në mbështetje të ish-krerëve të UÇK-së në Hagë

    Presdentja Osmani: Angazhim maksimal që dialogu strategjik me SHBA të rifillojë sa më shpejt

    KFOR dhe BE nënshkruajnë Memorandum Mirëkuptimi për përkrahje në raste emergjente

    Qeveria e Kosovës reagon pas pezullimit të dialogut strategjik: “Kosova, partner serioz i SHBA-së për paqe dhe stabilitet në rajon”

    SHBA pezullon dialogun e planifikuar strategjik me Kosovën, shkak deklaratat e Kryeministrit Kurti

  • MAGAZINË

    Paris 2024/ Mundësi rus Chermen Valiev i jep Shqipërisë medaljen e parë Olimpike

    Ndahet nga jeta Agim Doçi, poeti dhe tekstshkruesi i qindra këngëve të festivaleve shqiptare

    Krijimtari dhe biznes, rrugëtimi i ndërthurur i markës së veshjeve Dren Abazi Brand

    Ndahet nga jeta “Nderi i Kombit”, aktori i mirënjohur Mirush Kabashi

    Ndahet nga jeta aktori i shquar i humorit, Zef Deda!

    Kualifikimi në Euro 2024, Rama: Faleminderit edhe njëherë 1000 herë kuqezinjve!

    Ndërron jetë në fushën e futbollit ganezi Raphael Dwamena, sulmuesi i Egnatias

    20-vjeçari Carlos Alcaraz i jep fund mbretërimit të Novak Djokovic për të fituar titullin e parë të Wimbledon.

    Ndahet nga jeta Tina Turner, mbretëresha e Rock ‘n’ Roll

  • TË TJERA
    • FOKUS
    • JO VETËM LAJM
    • REALPOLITIK
    • KINA-HORIZONT
  • English
No Result
View All Result
Argumentum
No Result
View All Result
Home OP/ED

A do të çojnë luftërat e sotme tregtare, drejt Luftës së Tretë Botërore?

17 Prill, 2019
in OP/ED
A A
Share on FacebookShare on Twitter

Nga Daniel Drezner

Rritja aktuale e proteksionizmit, mund të jetë pararendësja e Luftës së Tretë Botërore. Në vitin 2008, Kosova shpalli në mënyrë të njëanshme pavarësinë nga Serbia. Qeveria serbe refuzoi të njohë provincën e shkëputur, dhe më së fundmi u ka bërë presion anëtarëve të Interpolit, të mos e pranonin si anëtare.

Në kundërpërgjigje, Kosova vendosi të imponojë një tarifë prej 10 përqind mbi importet e Serbisë, dhe ndërsa mosmarrëveshja u përshkallëzua, ajo e rriti tarifën në 100 përqind, edhe pse Serbia është partneri më i rëndësishëm tregtar i vendit. SHBA dhe BE, e kanë nxitur Kosovën të anulojë këtë tarifë, dhe të negociojë për një ulje të tensioneve.

Por, në vend të kësaj qeveria e Prishtinës përfshiu në këtë rritje tarifash edhe Bosnje Herzegovinën, një vend që gjithashtu nuk e njeh pavarësinë e Kosovës. Në dekadën e parë të viteve 1900, ishte Serbia e sapo-pavarësur që ndërmerrte veprime për të zvogëluar varësinë e saj ekonomike nga perandoria Austro-Hungareze.

Ajo rriti importet e saj nga Franca, dhe nënshkroi një bashkim doganor me Bullgarinë. Në vitin 1906, Austro-Hungaria u kundërpërgjigj duke vënë tarifa të larta ndaj eksportit kryesor të Serbisë: mishit të derrit. E ashtuquajtura “Lufta e Derrit”, zgjati edhe 5 vite të tjera, gjatë të cilave Serbia u zhvendos me vështirësi nga varësia ekonomike që kishte ndaj perandorisë së Habsburgëve. Por, ajo luftë tregtare e nxiti Austro-Hungarinë të aneksonte Bosnjën dhe Hercegovinën, një lëvizje që shkaktoi tensione me Rusinë, dhe në fund solli vrasjen e arkidukës Franc Ferdinand, në qershorin e 1914-ës nga një serbo-boshnjak.

Proteksionizmi ekonomik në Ballkan, nuk ishte shkaktari kryesor i Luftës së Parë Botërore. Sidoqoftë, ai e bëri më të lehtë shpërthimin e saj. A është kjo më shumë se sa thjeshte një paralele historike rastësore? Unë po filloj të shqetësohem se është kështu.

Para fillimit të Luftës së Parë Botërore, fuqitë e mëdha dhe të vogla, morën një seri hapash për të penguar globalizimin e shekullit XIX-të. Ne po fillojmë të shohim një qasje të ngjashme me globalizimin e shekullit XXI-të. Një parim qendror i qasjes liberale ndaj marrëdhënieve ndërkombëtare, është se ndërvarësia ekonomike redukton gjasat e një lufte.

Për disa studiues, zhvillimi i tregjeve të lira, zvogëlon motivin e ekspansionit territorial për fitime. Për të tjerët, ekspozimi ndaj tregjeve globale të kapitalit, i detyron shtetet të veprojnë në një mënyrë më pak luftarake, pasi ato shqetësohen për një eksod ndërkufitar të parave dhe investitorëve.

Por, një kamp i tretë, thotë se shkalla e lartë e ndërvarësisë ekonomike, forcon nxitjen për të zvogëluar konfliktet përmes mjeteve jo të dhunshme. Ndërkohë, skeptikët e paqes kapitaliste, citojnë gjithmonë nisjen e Luftës së Parë Botërore, si sfidën më të madhe empirike ndaj këtij argumenti.

Por, e vërteta është pak më komplekse. Në shumë aspekte, globalizimi i shekullit XIX-të ishte viktimë e suksesit të tij. Tarifat e reduktuara dhe kostot e transportit, e “përmbytën” Evropën me mallra të lira nga Rusia dhe Shtetet e Bashkuara. Të ardhurat e pronarëve të tokave në këto vende pësuan një goditje serioze, dhe Depresioni i Gjatë që ndodhi midis viteve 1873-1896, ç`ka i vuri nën presion qeveritë evropiane, për t`u mbrojtur kundër importeve të lira.

Në 1879, kancelari gjerman Oto von Bismark, nisi të rriste tarifat. Franca u përgjigj po njëlloj në vitet 1880. Shembullin e ndoqën edhe shumë fuqi të mesme në Evropë, si Italia, Spanja dhe Suedia. Në disa raste, këto mosmarrëveshje tarifore u zgjidhën, dhe tregtia u rikthye në normalitet. Në raste të tjera, pati të qëndrueshme dhe dobësuese.

A po “shpërthen” sërish globalizimi? Kriza financiare e vitit 2008, nxiti në Perëndim thirrjet për më shumë proteksionizëm tregtar. Shumica e qeverive të fuqive të mëdha i kundërshtuan ato thirrje menjëherë pas krizës, por nacionalizmi populist ngjiti në skenë një valë të re liderësh, të cilët ishin të etur t`i bënin të huajt “koka turku”.

E gjithë kjo, ndodhi para se Donald Trumpi të deklaronte në marsinn e vitit 2018, se “luftërat tregtare janë të mira, dhe të lehta për t’u fituar”, dhe pastaj nisi të veprojë në atë drejtim. Ai rriti tarifat e përgjithshme, mbi importin e çelikut dhe aluminit. Reagimi ishte i shpejtë: BE vendosi masa ndëshkuese ndaj eksporteve të SHBA.

Edhe partnerët e tjerë tregtarë, nga Japonia në Indi, dhe Meksikë, kanë marrë kundërmasat e tyre. Administrata Trump, iu kthye pastaj Kinës, duke imponuar tarifa në vlerë 250 miliardë dollarë ndaj importeve kineze, me kërcënimin për t’i imponuar një seri të re tarifash, me një efekt prej 267 miliardë dollarësh, nëse nuk arrihet shpejt.

Në një lëvizje reciproke, Kina imponoi tarifat mbi eksportet amerikane, me një efekt prej më shumë se 60 miliardë dollarësh. Fatmirësisht, efekti i kombinuar i proteksionizmit nuk ka ndikuar shumë në nivelin e përgjithshëm të ndërlidhjes ekonomike, edhe pse efekti mbi ekonominë globale ëshët i ndjeshëm.

Ekonomistët amerikanë, vlerësojnë se luftërat tregtare, shkaktuan humbjen e rreth 7 miliardë dollarëve në Shtetet e Bashkuara, gjatë 11 muajve të parë të vitit 2018, dhe kostot mujore po rriten me kalimin e kohës. Më e rëndësishmja, lufta tregtare mund të prishë zinxhirin furnizues global, që ka integruar gjithnjë e më shumë dy ekonomitë gjatë dy dekadave të fundit.

Analogjitë, janë mjete të papërsosura për të kuptuar botën. Në disa mënyrë, fillim-shekulli XXI-të, nuk i ngjan shekullit XX-të. Sot ekzistojnë mekanizma të tjerë kontrolli, për një luftë të madhe mes fuqive, sikurse është parandalimi bërthamor. Ndaj një tjetër luftë e madhe, nuk është e pashmangshme.

Megjithatë, reagimi ndaj globalizimit, që i parapriu Luftës së Madhe, duket se përsëritet sot. Në fakt, ka disa aspekte në të cilat momenti aktual është më i frikshëm se epoka e para 1914-ës. Në atë kohë, hegjemonia e botës, Mbretëria e Bashkuar, veproi si një pengesë kundër proteksionizmit ekonomik.

Në vitin 2019, Shtetet e Bashkuara janë në krye të valës së proteksionizmit. Udhëheqësit përfitojnë nga leksionet e historisë, vetëm nëse janë të vetëdijshëm për atë që ka ndodhur vërtet. Do të ishte mirë, nëse liderët e sotëm botërorë do të dinin më shumë mbi paralelet e frikshme midis kohës së sotme, dhe epokës para vitit 1914. Përndryshe, ngadalësimi i ndërvarësisë do të vazhdojë – dhe paqja kapitaliste me të cilën ne jemi mësuar të gjithë, mund të mos mbijetojë.

Shënim: Daniel Drezner, është profesor i politikës ndërkombëtare në Fakultetin Juridik dhe të Diplomacisë në Universitetin Tafts. Libri i tij i fundit, titullohet “Industria e ideve”

Marrë me shkurtime nga “Reason” – Bota.al

Related- Posts

OP/ED

Motori Franko-Gjerman në ngarkesë të plotë!

2 Shtator, 2025
OP/ED

Pse “hesht” Kina?

28 Gusht, 2025
OP/ED

Kina ME Rusinë dhe Europa PA SHBA-të!

25 Gusht, 2025

Na ndiqni

Regjistrohu

Merr në Email Revistën Argumentum

Të fundit

Presidenti Begaj dekreton kabinetin e ri qeverisës “Rama 4”.

15 Shtator, 2025

Strategjia “kokëposhtë” e Kissingerit. Iluzioni i Trumpit i cili është i destinuar me dështim

15 Shtator, 2025
The European Parliament building in Strasbourg, France with flags waving calmly celebrating peace of the Europe. July 12, 2020.

Delegacioni i BE-së viziton Shqipërinë dhe Malin e Zi për të vlerësuar përdorimin e fondeve europiane

15 Shtator, 2025

Revista “Qiushi” publikon artikullin e Xi Jinping-ut mbi nxitjen e ndërtimit të një tregu të njësuar kombëtar

15 Shtator, 2025

Ministri Vengu pret homologun bullgar: Porto Romano, nyje e rëndësishme për lëvizshmërinë e NATO-s në rajon

15 Shtator, 2025
Argumentum

“Argumentum”, një proces intelektual …

Na kontaktoni

[email protected]
[email protected]
[email protected]

Na ndiqni

Bashkëpunëtorë Mediatik

Regjistrohu

Merr në Email Revistën Argumentum
  • KREU
  • Politikat e Privatësisë
  • Rreth Nesh
  • Marketing & PR
  • Kontakt

© 2022 Argumentum. Të gjitha të drejtat e rezervuara | NIPT: L91415033Q

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

No Result
View All Result
  • KREU
  • EKONOMI
  • POLITIKË
  • SOCIALE / KULTURË
  • INTERVISTA
  • OP/ED
  • RAJONI
  • MAGAZINË
  • TË TJERA
    • FOKUS
    • JO VETËM LAJM
    • REALPOLITIK
    • KINA-HORIZONT
  • English

© 2022 Argumentum. Të gjitha të drejtat e rezervuara | NIPT: L91415033Q

This website uses cookies. By continuing to use this website you are giving consent to cookies being used. Visit our Privacy and Cookie Policy.