Marjana DODA
Viti 2023 pa dyshim ishte një vit me një sërë sfidash globale, qofshin ato ekonomike apo diplomatike, por njëkohësisht në këndvështrimin tim, viti që lamë pas shënjoi një momentum në ekonomi dhe diplomaci për Kinën. Dy shtylla kryesore, komplementare të njëra-tjetres që mbajten peshën globale ekonomike dhe gjeopolitike.
Kjo u pa qartë në Dhjetor ku në dy konferenca vjetore për Ekonominë dhe Politikën e Jashtme, udhëheqja e Kinës shpërfaqi arritjet ekonomike dhe diplomatike në vend, rajon dhe botë.
Në pjesën e parë të këtij artikulli do të analizojmë arritjet ekonomike të Kinës për vitin 2023, i konkloduar në Konferencen vjetore e Punës Ekonomike Qendrore e Kinës (CEWC), e mbajtur më 11-12 dhjetor 2023, si dhe perspektiven ekonomike për vitin 2024.
CFP
Në vitin 2023 që sapo përfundoi, ekonomia botërore doli nga COVID-19 dhe u rikuperua ngadalë, megjithatë Kina luajti një rol të rëndësishëm në mbajtjen e ekonomisë Azi-Paqësore dhe globale në rritje.
Ekonomia e Kinës, e renditur e dyta në botë për nga madhësia, jo vetëm që ka ruajtur normën e saj kryesore të rritjes midis ekonomive kryesore, por gjithashtu ka demonstruar vrull të fuqishëm zhvillimi në fusha të tilla si teknologjitë e reja. Gjithnjë e më shumë industri në zhvillim kanë marrë drejtimin në industrinë globale. Kushdo që e kupton vërtet tablonë e përgjithshme të ekonomisë kineze, pa ndonjë paragjykim ideologjik, do ta kishte të vështirë të mos ishte optimist për perspektivat e zhvillimit të saj.
Që nga fillimi i këtij viti, me tranzicionin e qetë të parandalimit dhe kontrollit të epidemisë, udheheqja e Kines perkundrejt presionit të jashtëm, ka kapercyer dhe vështirësitë e brendshme, me thellimin e plotë të reformës dhe hapjen, rritjen e përpjekjeve për makro-kontroll dhe lehtësimin e rritjes së sektorit privat.
Nëpërmjet këtyre përpjekjeve, ekonomia kineze është rimëkëmbur për mirë, sikunder e tregoi PBB-ja në tre tremujorët e parë të 2023 ku u rrit me 5.2 për qind nga viti në vit.
Konferenca Qendrore e Punës Ekonomike e mbajtur në dhjetor thelloi të kuptuarit e rregullave për punë më të mirë ekonomike në epokën e re. Në konferencë u theksua se vitin e ardhshëm Kina duhet të kërkojë përparim duke ruajtur stabilitetin, të zbatojë me besnikëri filozofinë e re të zhvillimit në të gjitha frontet dhe të përmirësojë në mënyrë efektive cilësinë e ekonomisë sonë dhe të promovojë rritjen e saj në një interval të arsyeshëm.
Një e ardhme e (pa)parashikuar
Çdo vit, CEWC është një nga mbledhjet më të vëzhguara nga afër për vëzhguesit kinezë, pasi shërben si një vlerësim gjithëpërfshirës i peizazhit ekonomik mbizotërues dhe përcakton objektivat makroekonomikë për vitin e ardhshëm. Kështu, sinjalet që dalin nga CEWC e këtij viti na japin një vështrim në trajektoren ekonomike të Kinës në 2024.
Konferenca vjetore e Punës Ekonomike Qendrore e Kinës (CEWC), e mbajtur më 11-12 dhjetor 2023, përcolli një mesazh të qartë: rritja ekonomike është prioriteti kryesor. Ngjarja përfundoi me një skicë prej 4,355 karakteresh që përshkruan në detaje planet ekonomike të udhëheqjes për vitin e ardhshëm. Leximi gjithëpërfshirës pasqyron strategjinë e shumëanshme të Kinës për një rikuperim të fuqishëm në 2024, duke adresuar sektorë dhe prioritete të ndryshme.
Në të vërtetë, në fjalimin e tij kryesor në CEWC të këtij viti, presidenti kinez Xi Jinping përmbledhi arritjet ekonomike të Kinës në vitin 2023, analizoi peizazhin aktual ekonomik dhe përcaktoi axhendën ekonomike të qeverisë për vitin 2024.
CFP
Udhërrëfyesi ekonomik i Kinës për vitin e ardhshëm është i përshtatur në sfondin e rimëkëmbjes së vendit pas pandemisë. Të dhëna për drejtimin e ardhshëm ekonomik të vendit ishin zbuluar tashmë gjatë vitit.
Në një lëvizje të dukshme, Këshilli i Shtetit veproi me vendosmëri në gusht, duke lëshuar një grup gjithëpërfshirës opinionesh për të nxitur investimet e huaja direkte (FDI) në Kinë.
Pas kësaj, në tetor, qeveria mori një vendim të pazakontë për të emetuar 1 trilion RMB (139 miliardë dollarë) në obligacione sovrane deri në fund të vitit. Ky rregullim rriti objektivin e deficitit buxhetor 2023 në 3.8 për qind të produktit të brendshëm bruto (PBB), nga 3 për qind fillestar, duke lejuar më shumë fleksibilitet për të intensifikuar masat stimuluese.
Këto masa ilustron angazhimin e vendit për të stimuluar rimëkëmbjen ekonomike dhe hapjen e rrugëve për rritje.
CFP
Në vitin 2023, ekonomia e Kinës ka treguar shenja rimëkëmbjeje, veçanërisht pas vendimit të qeverisë për të hequr të gjitha kufizimet e mbetura për COVID-19 dhe për të hapur gradualisht kufijtë e saj për udhëtarët ndërkombëtarë – së fundmi edhe duke lejuar udhëtim pa viza në një numër vendesh.
Si pasojë e drejtpërdrejtë, shumë sektorë të ekonomisë që kishin stagnuar gjatë periudhave të pandemisë dhe bllokimit, kanë përjetuar rigjallërim të dukshëm. Ndërkohë, rikthimi në lëvizje dhe udhëtim nxiti konsumin e ndrydhur.
Veçanërisht, Fondi Monetar Ndërkombëtar (FMN) ka rishikuar parashikimin e tij të rritjes për Kinën, duke parashikuar një rritje të fuqishme prej 5.4 për qind për vitin. Ky rishikim në rritje i atribuohet rritjes më të mirë se sa pritej për tremujorin e tretë dhe zhvillimeve pozitive të politikave nga Pekini.
Pavarësisht parashikimeve inkurajuese, megjithatë, sfidat vazhdojnë në horizontin ekonomik. FMN parashikon një normë të moderuar rritjeje prej 4.6 për qind në vitin 2024, duke u treguar kujdes për shkak të dobësive të qëndrueshme në tregun e pronave dhe kërkesës së jashtme të ndrydhur. Këta faktorë paraqesin pengesa për të mbështetur trajektoren rritëse ekonomike.
Në të njëjtën kohë me këto konsiderata, duke njohur progresin e arritur në vitin 2023, duke folur në CEWC, liderët kinezë theksuan nevojën për të “tejkaluar disa vështirësi dhe sfida për të ringjallur më tej ekonominë”. Rritja e kërkesës, trajtimi i prodhimit të tepërt në zona të caktuara, përballimi i pritjeve më të ulëta sociale dhe lundrimi i rreziqeve të mundshme mbeten imperativë për lidershipin kinez në punën ekonomike të vitit të ardhshëm.
Si do të kontribuojë Kina në rritjen globale në 2024?
Në vitin 2023, ekonomia e Kinës mbajti vrullin e rimëkëmbjes pavarësisht presionit të jashtëm dhe arriti përparim solid në zhvillimin me cilësi të lartë. Institucionet përkatëse ndërkombëtare parashikuan që norma e rritjes ekonomike të Kinës në vitin 2023 të jetë rreth 5.2 për qind, duke mbajtur epërsinë midis ekonomive kryesore dhe duke vazhduar të jetë motori më i madh për rritjen globale.
CFP
“Bazat që mbështesin rritjen e qëndrueshme të Kinës në afat të gjatë nuk kanë ndryshuar dhe bota ka treguar besim në ekonominë e Kinës këtë vit. Përfaqësuesi i Lartë i FMN-së në Kinë parashikoi se ekonomia kineze do të ruajë një rritje të shëndoshë në vitin 2024 dhe do të vazhdojë të mbajë një të tretën e rritjes ekonomike globale. Njësia e Inteligjencës Economist parashikoi se bazat e ekonomisë së Kinës në vitin 2024 do të çimentohen më tej. Institucione të tilla si Qendra Amerikane për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare besojnë se eksportet e Kinës mbeten të forta në bateritë e automjeteve elektrike, produktet elektronike dhe mineralet dhe mjaft industri kineze janë bërë konkurruese globalisht”, tha Wang Wenbin per median CCTV
Për vitin 2024, Theksi kryesor është vënë në përdorimin e inovacionit shkencor dhe teknologjik për të avancuar ndërtimin e një sistemi industrial modern. Ky ndryshim në prioritet nga fokusi i vitit të kaluar në zgjerimin e kërkesës së brendshme nënvizon një angazhim më të fortë ndaj politikës industriale.
Përveç inovacionit teknologjik, CEWC ka përshkruar disa fusha kyçe të fokusit për strategjinë ekonomike të Kinës në vitin 2024, duke përfshirë:
Rritja e kërkesës së brendshme: Theksi vihet në rritjen e shpenzimeve brenda vendit, veçanërisht në sektorë si automjetet me energji të reja (NEV) dhe elektronika e konsumit. Investimet do të përdoren në mënyrë strategjike për të stimuluar shpenzimet konsumatore.
CFP
Iniciativat e reformës: Ekziston një angazhim për thellimin e reformave, veçanërisht në sistemet fiskale dhe tatimore, veçanërisht për të adresuar disbalancat midis strukturave të qeverisjes qendrore dhe vendore.
Hapja e nivelit të lartë: Plani përfshin zgjerimin e hapjes në një nivel të lartë, veçanërisht në industri si kujdesi shëndetësor, shërbimet dhe telekomunikacioni. Kjo përfshin lehtësimin e pjesëmarrjes dhe bashkëpunimit më të madh në këta sektorë.
Stabiliteti i sektorit financiar: Sigurimi i stabilitetit në sektorin financiar është një prioritet, me fokus të veçantë në stabilizimin e tregut të pronave dhe adresimin e borxheve të qeverisjes vendore për të parandaluar rreziqet e mundshme.
Përveç këtyre, plani përfshin synime më të gjera, të tilla si promovimi i bujqësisë dhe punës rurale, zhvillimi i koordinuar rajonal, zhvillimi i gjelbër me karbon të ulët dhe sigurimi dhe përmirësimi i jetesës së njerëzve.
Angazhimi i liderëve të lartë kinezë për të “lehtësuar stabilitetin nëpërmjet progresit” sugjeron një theks të mundshëm në nxitjen e rritjes ekonomike. Në të njëjtën kohë, u prezantua një parim i ri i punës, “krijo të renë përpara se të shfuqizosh të vjetrën”, duke nënkuptuar një qasje të kujdesshme dhe të matur ndaj ndryshimeve të politikave.
Është e nevojshme të përshpejtohet kultivimi i momentit të ri për tregtinë e jashtme, të konsolidohet struktura bazë e tregtisë së jashtme dhe investimeve të huaja, si dhe të zgjerohet tregtia në mallra dhe shërbime të ndërmjetme, si dhe eksportet ndërkufitare të tregtisë elektronike, u tha në takim.
Duke bërë thirrje për të vazhduar ndërtimin e një mjedisi biznesi të orientuar drejt tregut, ligjor dhe ndërkombëtar, duke theksuar nevojën për të hequr në mënyrë efektive pengesat për të huajt që të vijnë në Kinë për biznes, studim dhe turizëm, dhe të bëjnë një punë të mirë në zbatimin e tetë hapave për të mbështetur bashkëpunimin me cilësi të lartë të “Brez dhe Rrugë”.
Kina vazhdon të luajë një rol të jashtëzakonshëm në rimëkëmbjen globale.
Konferenca vjetore e Punës Ekonomike Qendrore e mbajtur në Pekin më 11 dhe 12 dhjetor u shërbeu liderëve kinezë për të vendosur për prioritetet e punës ekonomike në vitin 2024. Në takim u vu re se ekonomia kineze ka arritur një rimëkëmbje, me progres solid duke u bërë në një zhvillim cilësor në vitin 2023. Në përgjithësi, kushtet e favorshme peshojnë më shumë se faktorët e pafavorshëm në zhvillimin e Kinës dhe tendenca themelore e rimëkëmbjes ekonomike dhe perspektiva pozitive afatgjatë nuk kanë ndryshuar.
Duhet theksuar se si një vend i madh në zhvillim, Kina ka mbajtur një zhvillim të qëndrueshëm dhe të shpejtë ekonomik, duke siguruar përmirësime të vazhdueshme të standardeve të jetesës për popullin e saj, duke dhënë kështu një kontribut të rëndësishëm në zhvillimin e qëndrueshëm dhe prosperitetin e njerëzimit.
Por sfidat mbeten të hapura edhe për një vend të fuqishëm si Kina. Sfida që nuk varen drejtpërdrejt prej saj por për shkak të zvillimeve të shpejta gjeopolitike që tronditën ekuilibrat gjatë vitit 2023 por që mbeten ende në shkallë alerti për vitin 2024.
CFP
Krizat serioze ndërkombëtare që shpërthyen në vitin 2023 – nga lufta e zgjatur në Ukrainë deri te konflikti i fundit në Rripin e Gazës, apo dhe tensionet me SHBA në Detin e Kinës Jugore – kanë gjeneruar të paktën dy efekte të dëmshme në ekonominë globale. E para përkoi me një përpjekje gjithnjë e më të fortë amerikane për të destabilizuar zinxhirët e furnizimit të ndërlidhur në botë duke përdorur tarifa, detyra, sanksione dhe mbyllje. E dyta-një pasojë e drejtpërdrejtë e asaj që sapo është thënë-përfshinte rrezikun për të nxitur një “luftë të re të ftohtë”, absolutisht të dëmshme për zhvillimin ekonomik dhe kështu mirëqenien e komunitetit njerëzor me një të ardhme të përbashkët-në të njëjtin komunitet që jetojmë të gjithë.
Si ekonomia e dytë më e madhe në botë, rritja e qëndrueshme dhe e shpejtë ekonomike e Kinës jo vetëm që siguron vrull për zhvillimin e saj të qëndrueshëm të shëndetshëm, por gjithashtu ka implikime të rëndësishme për promovimin e bashkëpunimit rajonal ekonomik dhe tregtar dhe prosperitetin ekonomik global./CRI
