Qeveria e Greqisë u ka shkruar partnerëve të vendit në NATO dhe Bashkimin Evropian dhe kreut të Kombeve të Bashkuara, duke u kërkuar atyre që të dënojnë zyrtarisht bisedat gjithnjë e më agresive nga zyrtarët në Turqinë fqinje dhe duke sugjeruar që tensionet aktuale dypalëshe mund të përshkallëzohen në një konflikt të dytë të hapur në tokën evropiane.
Në letrat, kopjet e të cilave u panë të mërkurën nga Associated Press, Ministri i Jashtëm grek, Nikos Dendias tha se sjellja e rivalit historik rajonal të vendit të tij – dhe aleatit të NATO-s – duhet të censurohet nga të tre organet.
“Duke mos e bërë këtë në kohë ose duke nënvlerësuar seriozitetin e çështjes, ne rrezikojmë të dëshmojmë sërish një situatë të ngjashme me atë që po shpaloset aktualisht në një pjesë tjetër të kontinentit tonë”, shkroi ai, në një aludim për luftën në Ukrainë. “Kjo është diçka që askush nga ne nuk do të dëshironte vërtet ta shihte.”
Letrat e datës së hënë dhe të martë vijnë në një pikë të ulët në marrëdhëniet midis dy fqinjëve, të cilët janë të ndarë nga armiqësia shekullore dhe mosmarrëveshjet bashkëkohore, duke përfshirë kufijtë e Detit Egje dhe emigracionin. Greqia dhe Turqia i janë afruar luftës tre herë gjatë gjysmëshekullit të fundit.
Të martën, presidenti i Turqisë përsëriti një kërcënim të fshehtë të pushtimit të bërë gjatë fundjavës. Athina u përgjigj se është e gatshme të mbrojë sovranitetin e saj.
Në letrat drejtuar Sekretarit të Përgjithshëm të NATO-s, Jens Stoltenberg, kreut të politikës së jashtme të BE-së, Josep Borrell dhe shefit të OKB-së, Antonio Guterres, Athina citoi referencat e Erdoganit për “pushtimin” grek të ishujve të Detit Egje që kanë qenë pjesë e Greqisë për dekada, dhe popullit grek si “i poshtër.”
“Udhëheqja turke me sa duket ka zgjedhur të paraqesë agresionin e ardhshëm si të përgatitur tashmë dhe, më e rëndësishmja, si një veprim të justifikuar,” tha ai. “Nëse nuk shihet në dimensionet e tij të vërteta dhe nuk trajtohet siç duhet nga komuniteti ndërkombëtar, ky qëndrim turk rrezikon të destabilizojë rajonin tonë më të gjerë dhe të shkaktojë pasoja, graviteti i të cilave është i vështirë të vlerësohet.”
Presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan tha të martën se Turqia “mund të vijë krejt papritur një natë” në përgjigje të kërcënimeve të perceptuara greke, duke sugjeruar se një sulm turk nuk mund të përjashtohet.
Ankaraja thotë se Greqia po shkel marrëveshjet ndërkombëtare duke mbajtur një prani ushtarake në ishujt afër vijës bregdetare të Turqisë në Egje. Ajo ka akuzuar gjithashtu mbrojtjen ajrore greke për bllokimin e avionëve luftarakë turq gjatë stërvitjeve të NATO-s mbi Mesdheun lindor.
Greqia thotë se duhet të mbrojë ishujt e saj lindorë – duke përfshirë pikat e nxehta turistike Rodos dhe Kos, të cilat janë shumë më afër Turqisë sesa me kontinentin grek – kundër fqinjit të saj më të madh dhe më të fortë ushtarakisht.
Dendias akuzoi të martën Turqinë për kryerjen e 6,100 shkeljeve të hapësirës ajrore greke këtë vit, duke përfshirë 157 fluturime mbi territorin grek.
Greqia pothuajse çdo ditë përplas avionë luftarakë për të identifikuar dhe përgjuar avionë ushtarakë turq dhe shpesh shpërthejnë luftime të simuluara, të cilat kanë çuar në disa viktima në dekadat e fundit.
“Qëndrimi turk është një faktor destabilizues për unitetin dhe kohezionin e NATO-s, duke dobësuar krahun jugor të aleancës në një moment krize”, i shkroi Dendias Stoltenberg.
Si Greqia ashtu edhe Turqia përballen me zgjedhje vendimtare vitin e ardhshëm.
/Argumentum.al
