“Multikulturalizmi për Azerbajxhanin nuk është vetëm një politikë kombëtare, por edhe një mënyrë jetese.”

 Nga Anar Huseynov*

 Ambasador i Republikës së Azerbajxhanit në Republikën Greke dhe në  Republikën e Shqipërisë.

Multikulturalizmi është një parim i njohur botërisht i bashkëjetesës paqësore, bazuar në tolerancën e marrëdhënieve midis kulturave të ndryshme. Toleranca dhe durimi janë tipare karakteristike të multikulturalizmit.

Azerbajxhani, duke qenë një hapësirë ​​e kryqëzimit të civilizimeve të ndryshme, njihet gjithashtu për shekuj me radhë si një vend ku është formuar një mjedis i diversitetit kombëtar dhe kulturor, ku përfaqësues të kombësive të ndryshme dhe konfesioneve jetojnë në kushte të paqes, prosperitetit, mirëkuptimit të ndërsjellë dhe dialogut. Dhe liberaliteti në lidhje me karakteristikat e popujve, kombësive, feve të ndryshme është i pranishëm në mentalitetin e popullit azerbajxhanas. Në të gjitha fazat historike në territorin e Azerbajxhanit, janë krijuar marrëdhënie të ngushta midis bashkësive etnike dhe fetare dhe nuk janë regjistruar fakte diskriminimi mbi baza kombëtare, fetare dhe racore. Multikulturalizmi për Azerbajxhanin nuk është vetëm një politikë kombëtare, por edhe një mënyrë jetese.

Azerbajxhanin, ku shumica e popullsisë janë myslimanë shiitë, e quajnë shtëpinë e tyre edhe grupe të tjera etnike dhe fetare, përfshirë të krishterët dhe hebrenjtë. Respektimi dhe toleranca kundrejt pakicave kombëtare kanë luajtur një rol të rëndësishëm në zhvillimin e vendit gjatë Antikitetit, epokës së Rrugës së Madhe të Mëndafshit, si dhe në ditët e sotme. Që kur Azerbajxhani fitoi pavarësinë nga Bashkimi Sovjetik, minoritetet janë përfaqësuar në qeverinë e republikës.

Vetëm në Baku funksionojnë disa bashkësi të ndryshme kulturore. Midis tyre janë të pranishme komunitetet e: rusëve, ukrainasve, lakëve, lezginëve, sllavëve, tatëve, tatarëve, gjeorgjianëve, ingillojv, tallishëve, avarëve, turqëve meskhetianë, hebrenjve evropianë dhe malësorë, gjermanëve dhe grekëve. Në përgjithësi, komunitete të tilla hasen në të gjitha krahinat ku jetojnë në mënyrë kompakte pakicat etnike. Kjo na lejon të themi se gjatë periudhës së një rritje të numrit të fenomeneve të tilla si ksenofobia në rajone të ndryshme të botës, në Azerbajxhan është krijuar një lloj modeli i dialogut ndërfetar dhe tolerancës, i cili mund të shërbejë si një shembull i veçantë për shumë vende të botës dhe komunitetin botëror.

Sot, mbi 90% e popullsisë së vendit janë myslimanë, dhe së bashku me xhamitë, ka shumë kisha dhe sinagoga funksionale.

Një shembull i mrekullueshëm i tolerancës azerbajxhanase është edhe qëndrimi i ngrohtë dhe vëllazëror ndaj përfaqësuesve të komunitetit hebre të vendit. Vlen të përmendet fakti që kurrë nuk ka patur antisemitizëm në Azerbajxhan dhe hebrenjtë nuk janë ndjerë kurrë si të huaj. Fshati antik “Krasnaja Slloboda”, vendi i vetëm dhe unik i jetesës kompakte të hebrenjve në botë, është krenaria e vërtetë e Azerbajxhanit. Gjithashtu, janë ndërtuar dy sinagoga dhe qendra më e madhe arsimore hebraike në Kaukazin e Jugut.

Falë politikës qëllimplotë të kreut të shtetit, sot Azerbajxhani i paraqet botës modelin e tij të multikulturalizmit. Më 28 shkurt 2014 u krijua Instituti i Këshilltarit Shtetëror të Republikës së Azerbajxhanit për çështjet ndëretnike, ndërfetare dhe multikulturalizmit, ndërsa më 15 maj 2014, me Dekretin e Presidentit Ilham Alijev, u krijua Qendra Ndërkombëtare e Multikulturalizmit në Baku, deri më tani i vetmi në botë.

Përveç kësaj, që nga viti 2008, çdo dy vjet në Baku mbahet Forumi Ndërkombëtar për Dialogun Ndërkulturor, i cili është një platformë për koordinimin e përpjekjeve ndërkombëtare që synojnë forcimin e tolerancës dhe mirëkuptimit të ndërsjellë, luftimin e diskriminimit, ekstremizmit dhe ksenofobisë në shoqëri.

Në njohje të përpjekjeve të Azerbajxhanit për të promovuar vlerat e multikulturalizmit dhe dialogut ndërkulturor, Forumi i 7-të Global i OKB-së për Aleancën e Qytetërimeve u mbajt në Baku më 25-27 Prill 2016. Gjatë Forumit, u ngritën çështjet në lidhje me sfidat dhe kërcënimet e reja, duke përfshirë parandalimin e diskriminimit, ksenofobinë, racizmin, luftimin e separatizmit agresiv, si dhe masat që synojnë forcimin e dialogut ndërkulturor dhe ndërfetar dhe promovimin e multikulturalizmit.

Aktivitetet e Fondacionit Heidar Alijev japin një kontribut të madh në zhvillimin e multikulturalizmit dhe tolerancës në Republikën e Azerbajxhanit. Në kuadër të projektit të Fondacionit “Adresa e Tolerancës – Azerbajxhan”, kryhet rindërtimi dhe restaurimi i shumë xhamive, kishave, tempujve fetarë në Azerbajxhan dhe përtej kufijve të tij. Në bazë të një marrëveshje dypalëshe për restaurimin e katakombave romake të nënshkruar midis Fondacionit dhe Selisë së Shenjtë, u restauruan Katakombet e Shenjtorëve Marcellino dhe Pietro.

Gjithashtu, Fondacioni siguroi ndihmë financiare në restaurimin e pesë kornizave të dritareve të Katedrales së Strasburgut që datojnë nga shekulli XIV, kreu restaurimin e monumenteve antike të përfshira në Listën e Trashëgimisë Botërore që nga viti 1979 në parkun e Pallatit të Versajës në Paris dhe ndihmoi në restaurimin e shtatë kishave që i përkisnin shekujve X-XII në departamentin e Orne në Francë. Parku  arkitektoniko-muzeal “Trapezitsa”, i vendosur në qytetin Bullgar të Veliko Tërnovo, u restaurua gjithashtu me mbështetjen e Fondacionit Heidar Alijev. Fondacioni kreu konservimin dhe restaurimin e mureve të monumentit, ndërtimin e një rrugice turistike, Qendrës së Trashëgimisë Kulturore, riparimin dhe konservimin e tre kishave mesjetare të vendosura në këtë territor. U ofrua mbështetje për restaurimin e Muzeut Kapitolinë në Romë.

Azerbajxhani, duke luajtur rolin e një ure midis dy civilizimeve të ndryshme, rrit autoritetin e tij si në hemisferën Lindore ashtu edhe në atë Perëndimore. Kjo ide reflektohet edhe në politikën e jashtme të shtetit tonë. Azerbajxhani është anëtar me të drejta të plotë i organizatave të tilla autoritare si OKB, OSBE, Këshilli i Evropës, Organizata e Bashkëpunimit Islamik, Organizata për demokraci dhe zhvillim ekonomik – GUAM. Azerbajxhani po vazhdon me sukses procesin e integrimit në Evropë brenda kornizës së projektit të “Partneritetit Lindor” të zbatuar nga Bashkimi Evropian.

Vlen të theksohet se multikulturalizmi, toleranca fetare, etnike dhe kulturore janë faktorët konvergues midis Shqipërisë dhe Azerbajxhanit, duke siguruar hapësirë ​​shtesë për bashkëpunim.

/argumentum.al

© Argumentum