• SHQIPËRI
  • KOSOVË
  • MAQEDONIA E VERIUT
  • MALI I ZI
  • Revista në PDF
4 Shtator, 2025
Edicion Special
  • KREU
  • EKONOMI

    Sot është 100-vjetori i themelimit të Bankës Kombëtare të Shqipërisë.

    Plani i Rritjes i BE për Ballkanin Perëndimor, tre projektet e para të Shqipërisë 32 milionë euro

    Banka turke “Ziraat Bank” merr miratimin paraprak për të operuar në Shqipëri

    Banka Botërore: Shqipëria klasifikohet si vend me të ardhura të mesme-të larta

    Bullgaria gati të përdorë euron nga 1 janari 2026

    Banka e Shqipërisë ul normën bazë të interesit nga 2,75% në 2,5%

  • POLITIKË

    Kodi i ri Penal, Manja: Miratohet pas konsultimeve dhe “vulës” nga Brukseli

    Turizmi 2030/ Rama: Prioriteti ynë, rritja e cilësisë dhe turistëve që konsumojnë në vendin tonë

    Krijohet Operatori i Ujit, Rama: Shërbim më cilësor për qytetarët, fragmentarizimi ishte katastrofë

    Forumi Strategjik i Bled/ Hasani: “Rinia, motori kryesor i së ardhmes së Ballkanit Perëndimor”

    Shqipëria merr drejtimin e Komitetit Monitorues të “Interreg Europe”, vendi i parë kandidat që mban këtë rol

    92% e shqiptarëve mbështesin integrimin në BE, Rama: E vetmja “perandori” e zgjedhur lirisht

    Forumi Strategjik i Bledit, i pranishëm dhe kryeministri Rama

    Përvjetori i Forcës Tokësore, Vengu: Konsolidimi i ushtrisë dhe shtetit, procese të pandashme

    Presidenti Begaj pret luftëtarët e parë për çlirimin e Kosovës: Shqipëria, mbështetëse e palëkundur dhe avokate e Kosovës

  • SOCIALE / KULTURË

    “Parada kineze dhe mrekullia e pafajësisë”

    Diaspora, ura jonë me botën. Myzafere Alija nderohet me çmimin “Ambasadore e Paqes”

    Kryepeshkopi Joan pret në takim një delegacion nga Kisha Ortodokse e Rusisë

    “Le Figaro”: Shqipëria mes destinacioneve më të mira kulturore për të udhëtuar

    Ndre Mjeda, poeti i “Vajit të Bylbylit” dhe figura poliedrike e Rilindjes Kombëtare

    Libër me vlera për  Arbëreshët e Zarës

    Shën Klementi i Ohrit dhe zëri që në kohë i një prejardhjeje të mundshme shqiptare nga Kelmendi

  • INTERVISTA

    EKSKLUZIVE/ Ambasadori palestinez në Shqipëri, Z. Sami Mhanna bën thirrje për Drejtësi dhe Paqe në Gaza: Ne meritojmë të jetojmë në dinjitet si kombet e tjera!

    Ekskluzive/Ambasadori dhe shkrimtari kroat Zlatko Kramarić: Trashëgimia e Titos dhe sfidat e Ballkanit në rendin e ri botëror

    Përmbyllja e Misionit Diplomatik/Ambasador Dancho Markovski: “Forcimi i Marrëdhënieve Shqipëri–Maqedoni e Veriut për një të ardhme të përbashkët Evropiane”

    100 Vjetori i Marrëdhënieve Diplomatike Shqipëri-Rusi: “Ambasadori A. Zaytsev flet për të ardhmen, bashkëpunimin ekonomik dhe paqen në kontekstin e zhvillimeve globale”

    EKSKLUZIVE/Ambasadorja e Kinës në Shqipëri,  Znj. Pang Chunxue: Potencial i madh bashkëpunimi mes dy vendeve!

    Ekskluzive/ Ambasadori ukrainas në Shqipëri, z.Volodymyr Shkurov: “Asgjë për Ukrainën pa Ukrainën”- Kërkojmë një Paqe të Drejtë dhe të Garantuar!

    “Shqipëria në Samitin e Klimës në Azerbajxhan: Angazhimi për Financimin e Gjelbër dhe Masat për Ndryshimet Klimatike”

  • OP/ED

    Motori Franko-Gjerman në ngarkesë të plotë!

    Pse “hesht” Kina?

    Kina ME Rusinë dhe Europa PA SHBA-të!

    “Amerikanët brenda, Rusët në rënie dhe Iranianët jashtë: Ndikimi rajonal i marrëveshjes së paqes midis Armenisë dhe Azerbajxhanit”

    Ku dallon Samiti i sotëm i Alaskës nga Konferenca e Teheranit?

    Palestina, aktor dhe faktor vendimtar paqeje !

    American and Chinese flag waving together

    Gjeopolitika e deformuar dhe e vërteta në marrëdhëniet amerikano-kineze!

  • RAJONI
    • All
    • KOSOVA
    • MALI I ZI
    • MAQEDONI

    LVV-ja pritet ta rikonfirmojë të dielën Albin Kurtin si mandatar për kryeministër

    Ndërkombëtarët të shqetësuar me ngërçin politik në Kosovë

    Sa “u rifreskua”? Pesëvjetori i ndryshimit të pushtetit në Mal të Zi

    BE-ja i liroi mjetet nga kësti i parë për Maqedoninë e Veriut

    Presidenti Begaj pret luftëtarët e parë për çlirimin e Kosovës: Shqipëria, mbështetëse e palëkundur dhe avokate e Kosovës

    Troccaz: KFOR-i, mision kyç në stabilitetin e Kosovës

  • MAGAZINË

    Paris 2024/ Mundësi rus Chermen Valiev i jep Shqipërisë medaljen e parë Olimpike

    Ndahet nga jeta Agim Doçi, poeti dhe tekstshkruesi i qindra këngëve të festivaleve shqiptare

    Krijimtari dhe biznes, rrugëtimi i ndërthurur i markës së veshjeve Dren Abazi Brand

    Ndahet nga jeta “Nderi i Kombit”, aktori i mirënjohur Mirush Kabashi

    Ndahet nga jeta aktori i shquar i humorit, Zef Deda!

    Kualifikimi në Euro 2024, Rama: Faleminderit edhe njëherë 1000 herë kuqezinjve!

    Ndërron jetë në fushën e futbollit ganezi Raphael Dwamena, sulmuesi i Egnatias

    20-vjeçari Carlos Alcaraz i jep fund mbretërimit të Novak Djokovic për të fituar titullin e parë të Wimbledon.

    Ndahet nga jeta Tina Turner, mbretëresha e Rock ‘n’ Roll

  • TË TJERA
    • FOKUS
    • JO VETËM LAJM
    • REALPOLITIK
    • KINA-HORIZONT
  • English
No Result
View All Result
Argumentum
  • KREU
  • EKONOMI

    Sot është 100-vjetori i themelimit të Bankës Kombëtare të Shqipërisë.

    Plani i Rritjes i BE për Ballkanin Perëndimor, tre projektet e para të Shqipërisë 32 milionë euro

    Banka turke “Ziraat Bank” merr miratimin paraprak për të operuar në Shqipëri

    Banka Botërore: Shqipëria klasifikohet si vend me të ardhura të mesme-të larta

    Bullgaria gati të përdorë euron nga 1 janari 2026

    Banka e Shqipërisë ul normën bazë të interesit nga 2,75% në 2,5%

  • POLITIKË

    Kodi i ri Penal, Manja: Miratohet pas konsultimeve dhe “vulës” nga Brukseli

    Turizmi 2030/ Rama: Prioriteti ynë, rritja e cilësisë dhe turistëve që konsumojnë në vendin tonë

    Krijohet Operatori i Ujit, Rama: Shërbim më cilësor për qytetarët, fragmentarizimi ishte katastrofë

    Forumi Strategjik i Bled/ Hasani: “Rinia, motori kryesor i së ardhmes së Ballkanit Perëndimor”

    Shqipëria merr drejtimin e Komitetit Monitorues të “Interreg Europe”, vendi i parë kandidat që mban këtë rol

    92% e shqiptarëve mbështesin integrimin në BE, Rama: E vetmja “perandori” e zgjedhur lirisht

    Forumi Strategjik i Bledit, i pranishëm dhe kryeministri Rama

    Përvjetori i Forcës Tokësore, Vengu: Konsolidimi i ushtrisë dhe shtetit, procese të pandashme

    Presidenti Begaj pret luftëtarët e parë për çlirimin e Kosovës: Shqipëria, mbështetëse e palëkundur dhe avokate e Kosovës

  • SOCIALE / KULTURË

    “Parada kineze dhe mrekullia e pafajësisë”

    Diaspora, ura jonë me botën. Myzafere Alija nderohet me çmimin “Ambasadore e Paqes”

    Kryepeshkopi Joan pret në takim një delegacion nga Kisha Ortodokse e Rusisë

    “Le Figaro”: Shqipëria mes destinacioneve më të mira kulturore për të udhëtuar

    Ndre Mjeda, poeti i “Vajit të Bylbylit” dhe figura poliedrike e Rilindjes Kombëtare

    Libër me vlera për  Arbëreshët e Zarës

    Shën Klementi i Ohrit dhe zëri që në kohë i një prejardhjeje të mundshme shqiptare nga Kelmendi

  • INTERVISTA

    EKSKLUZIVE/ Ambasadori palestinez në Shqipëri, Z. Sami Mhanna bën thirrje për Drejtësi dhe Paqe në Gaza: Ne meritojmë të jetojmë në dinjitet si kombet e tjera!

    Ekskluzive/Ambasadori dhe shkrimtari kroat Zlatko Kramarić: Trashëgimia e Titos dhe sfidat e Ballkanit në rendin e ri botëror

    Përmbyllja e Misionit Diplomatik/Ambasador Dancho Markovski: “Forcimi i Marrëdhënieve Shqipëri–Maqedoni e Veriut për një të ardhme të përbashkët Evropiane”

    100 Vjetori i Marrëdhënieve Diplomatike Shqipëri-Rusi: “Ambasadori A. Zaytsev flet për të ardhmen, bashkëpunimin ekonomik dhe paqen në kontekstin e zhvillimeve globale”

    EKSKLUZIVE/Ambasadorja e Kinës në Shqipëri,  Znj. Pang Chunxue: Potencial i madh bashkëpunimi mes dy vendeve!

    Ekskluzive/ Ambasadori ukrainas në Shqipëri, z.Volodymyr Shkurov: “Asgjë për Ukrainën pa Ukrainën”- Kërkojmë një Paqe të Drejtë dhe të Garantuar!

    “Shqipëria në Samitin e Klimës në Azerbajxhan: Angazhimi për Financimin e Gjelbër dhe Masat për Ndryshimet Klimatike”

  • OP/ED

    Motori Franko-Gjerman në ngarkesë të plotë!

    Pse “hesht” Kina?

    Kina ME Rusinë dhe Europa PA SHBA-të!

    “Amerikanët brenda, Rusët në rënie dhe Iranianët jashtë: Ndikimi rajonal i marrëveshjes së paqes midis Armenisë dhe Azerbajxhanit”

    Ku dallon Samiti i sotëm i Alaskës nga Konferenca e Teheranit?

    Palestina, aktor dhe faktor vendimtar paqeje !

    American and Chinese flag waving together

    Gjeopolitika e deformuar dhe e vërteta në marrëdhëniet amerikano-kineze!

  • RAJONI
    • All
    • KOSOVA
    • MALI I ZI
    • MAQEDONI

    LVV-ja pritet ta rikonfirmojë të dielën Albin Kurtin si mandatar për kryeministër

    Ndërkombëtarët të shqetësuar me ngërçin politik në Kosovë

    Sa “u rifreskua”? Pesëvjetori i ndryshimit të pushtetit në Mal të Zi

    BE-ja i liroi mjetet nga kësti i parë për Maqedoninë e Veriut

    Presidenti Begaj pret luftëtarët e parë për çlirimin e Kosovës: Shqipëria, mbështetëse e palëkundur dhe avokate e Kosovës

    Troccaz: KFOR-i, mision kyç në stabilitetin e Kosovës

  • MAGAZINË

    Paris 2024/ Mundësi rus Chermen Valiev i jep Shqipërisë medaljen e parë Olimpike

    Ndahet nga jeta Agim Doçi, poeti dhe tekstshkruesi i qindra këngëve të festivaleve shqiptare

    Krijimtari dhe biznes, rrugëtimi i ndërthurur i markës së veshjeve Dren Abazi Brand

    Ndahet nga jeta “Nderi i Kombit”, aktori i mirënjohur Mirush Kabashi

    Ndahet nga jeta aktori i shquar i humorit, Zef Deda!

    Kualifikimi në Euro 2024, Rama: Faleminderit edhe njëherë 1000 herë kuqezinjve!

    Ndërron jetë në fushën e futbollit ganezi Raphael Dwamena, sulmuesi i Egnatias

    20-vjeçari Carlos Alcaraz i jep fund mbretërimit të Novak Djokovic për të fituar titullin e parë të Wimbledon.

    Ndahet nga jeta Tina Turner, mbretëresha e Rock ‘n’ Roll

  • TË TJERA
    • FOKUS
    • JO VETËM LAJM
    • REALPOLITIK
    • KINA-HORIZONT
  • English
No Result
View All Result
Argumentum
No Result
View All Result
Home Retrospektive Diplomatike

Nekrologjia e një Tirani/ Enver Hoxha do të lerë pas vdekjes një boshllëk më të madh sesa vendi që zinte kur ishte ende ne jetë!

11 Prill, 2021
in Retrospektive Diplomatike
A A
Share on FacebookShare on Twitter

Sot është 11 prill 2021.

Enver Hoxha vdiq zyrtarisht në 11 prill 1985.

Një shkrim i Montanellit, një ditë pas vdekjes së Enver Hoxhës

“Hoxha do të lerë pas vdekjes një boshllëk më të madh sesa vendi që zinte ndërkohë që ishte ende në jetë – shkruan në këtë artikull të botuar një ditë pas vdekjes së Enver Hoxhës, mjeshtri i gazetarisë italiane Indro Montaneli, sikur ta dinte që edhe gati 30 vjet pas vdekjes së tij në Shqipëri do vazhdonte të bëhej politikë me Enverin, pak rëndësi ka me flamurin e anti apo pro tij.  Artikulli  vjen sot  në shqip në DITA është botuar në ciklin “Le vie del mondo – Viaggi d’autore – Albania”

***

Nga Indro Montanelli

Ishte i fundit i stalinianëve; dhe burri i shtetit më jetëgjatë përsa i përket ushtrimit të pushtetit. E fitoi pushtetin si partizan dhe e mbajti më gjatë se Franco dhe Salazari. Në shekullin e fundit, përsa i përket vjetërsisë së shërbimit e kanë mposhtur vetëm Mbretëresha Viktoria dhe Franc Jozef.

Si e ka qeverisur Hoxha vendin e tij, ende nuk dihet. Për regjimin e tij tani për tani mund të thuhet vetëm ajo që De Custine thoshte një shekull e gjysmë më parë për atë të Carit: që kalonte gjysmën e kohës duke penguar që lajmet nga jashtë të hynin brenda; dhe gjysmën tjetër që lajmet e brendshme të dilnin jashtë.

Hoxha e bëri Shqipërinë të papenetrueshme prej askujt, përfshirë SHBA-të.

Dhe nga kjo fshehtësi mbërrinin zëra për persekutime alla-Pol Pot, për spastrime të përgjakshme dhe kampe asgjësimi. Mundet që diçka e tillë të ketë ndodhur gjatë epokës hoxhiane, por ishte edhe një situatë që e justifikonte, apo të paktën e shpjegonte. Pas ikjes së gjermanëve dhe italianëve Shqipëria ishte për pak kohë, nga fundi i luftës deri në Konferencën e Paqes, tokë e lakmuar për pushtim. Greqia e mbështetur nga Perëndimi donte Epirin.

Jugosllavia e mbrojtur nga Stalini, që atëherë kishte një dobësi për Titon, kërkonte Shkodrën dhe gjithë veriun. Hoxha nuk kishte në anën e tij askënd kur u paraqit në Konferencë.

Nuk kishte asgjë tjetër, veçse kurajës që arrinte deri në arrogancë. Nuk ishte askush atëkohë dhe askush nuk e njihte. Ishte diplomuar në Shkencat Natyrore në Francë ku kishte gjetur tri dashuri, të cilave u qëndroi besnik gjatë gjithë jetës së tij: Marksizmin, Moet Chandon dhe gratë e hedhura.

Sapo u kthye në Shqipëri për të bërë profesorin, u përzu nga katedra për idetë e tij dhe themeloi Partinë Komuniste, në të cilën ishte për shumë kohë president, sekretari i përgjithshëm dhe ndoshta për ca kohë edhe anëtar i vetëm.

Prozelitë e para i bëri vetëm me mbarimin e luftës, por i bëri në emër të Shqipërisë dhe jo në emër të komunizmit. Dhe, në emër të Shqipërisë foli edhe në Konferencën e Parisit duke zbuluar mes të tjerash një nuhatje prej politikani race. Ishte i pari që ndjeu ndarjen mes Stalinit dhe Titos dhe luajti bukur duke i ofruar Moskës shërbimet e tij.

Por për të shpëtuar pavarësinë e Shqipërisë kishte nevojë që Shqipëria të ishte e bashkuar; ky vend në fakt nuk kishte qenë kurrë më parë i tillë as prej race, as prej gjuhe, as prej feje. U bashkua nën Hoxhën. Mbi mënyrat me të cilat Hoxha arriti atë që nuk e arriti dot as Skënderbeu, babai mitik i një atdheu po aq mitik shqiptarësh, ndoshta është më mirë që të mos hetohet.

Fakt është që, që kur pati në dorë vendin e tij të vogël, Hoxha luajti si të ishte një fuqi e madhe. Iu afrua Stalinit për t’u mbrojtur nga Tito që e kishte në kufi. Por kur Krushovi mohoi Stalinin, ai mohoi Krushovin dhe zgjodhi si mbrojtës Maon, i cili nuk mund ta mbronte kushedi sa; dhe pas pak kohësh e mohoi edhe atë. Ujku i vetmuar nuk kërkoi tufë tjetër.

Dhe vetëm grushti i hekurt me të cilin mbajti të bashkuar vendin e tij mund të shpjegojë faktin që vdiq pothuajse 80 vjeç, në shtratin e tij dhe akoma në detyrë.

Të huajt e paktë që vizituan Shqipërinë thonë se Hoxha ka ditur të bëjë të funksionojë edhe vetë komunizmin. Dhe kjo duhet besuar. Shqipëria është një vend arkaik dhe baritor ku nuk mund të bësh pasuri, por varfëria është shpërndarë në mënyrë të barabartë; dhe deri këtu, komunizmi ia doli mbanë. Por komunizmi i pëlqente Hoxhës, edhe pse i jepte instrumentet e pushtetit absolut.

Hoxha nuk e fshihte vokacionin për kultin e personalitetit. Ishte një satrap edhe ai. Kishte karakter gjaknxehtë, por nuk kishte dobësitë dhe salltanetet e Causheskut apo Kim II Sungut. Kërkonte bindjen më absolute, por në publik shfaqej rrallë dhe xhaketa e tij ishte e vetmja xhaketë komunisti e nomenklaturave që nuk mbante medalje deri në kërthizë.

Nuk besoj se hoxhizmi mund t’i mbijetojë Hoxhës dhe as nuk mendoj se pasardhësi i tij kushdo qofshtë ai, mund ta mbajë Shqipërinë në pozicionin e “izolimit (le të themi) të mrekullueshëm”, në të cilin Hoxha e kishte vendosur në planin ndërkombëtar.

Siç ndodh me disa burra shteti proporcionalisht të sproporcionuar me shtetin që përfaqësojnë, Hoxha do të lerë pas vdekjes një boshllëk më të madh sesa vendi që zinte ndërkohë që ishte ende ne jetë. Dhe, boshllëqet në raportin mes forcave politike janë gjëja më e rrezikshme që mund të ndodhë.

/DITA

******

Botuar në 12 prill 1985. Përkthyer për herë të parë në shqip nga DITA në 11 prill 2014

Tags: enver hoxhaindro montanelli

Related- Posts

Retrospektive Diplomatike

Pakti i parë sekret Zogu-Musolini, 100 vjet si sot

26 Gusht, 2025
Retrospektive Diplomatike

Hiroshima shënon 80 vjetorin e bombardimit atomik

6 Gusht, 2025
Retrospektive Diplomatike

80 vjet nga Konferenca e Potsdamit, çfarë ka ndryshuar dhe çfarë ka mbetur e njëjtë në rendin botëror?!

3 Gusht, 2025

Na ndiqni

Regjistrohu

Merr në Email Revistën Argumentum

Të fundit

“Pas Paradës së Fitores në Kinë, Sllovakia nxjerrë në pah izolimin poshtërues të Bashkimit Evropian”

4 Shtator, 2025

Koalicioni i të Gatshmëve: 26 vende bien dakord të dërgojnë trupa ose pajisje në Ukrainën e pasluftës

4 Shtator, 2025

LVV-ja pritet ta rikonfirmojë të dielën Albin Kurtin si mandatar për kryeministër

4 Shtator, 2025

Kodi i ri Penal, Manja: Miratohet pas konsultimeve dhe “vulës” nga Brukseli

4 Shtator, 2025

Nga Kina me dashuri

4 Shtator, 2025
Argumentum

“Argumentum”, një proces intelektual …

Na kontaktoni

[email protected]
[email protected]
[email protected]

Na ndiqni

Bashkëpunëtorë Mediatik

Regjistrohu

Merr në Email Revistën Argumentum
  • KREU
  • Politikat e Privatësisë
  • Rreth Nesh
  • Marketing & PR
  • Kontakt

© 2022 Argumentum. Të gjitha të drejtat e rezervuara | NIPT: L91415033Q

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

No Result
View All Result
  • KREU
  • EKONOMI
  • POLITIKË
  • SOCIALE / KULTURË
  • INTERVISTA
  • OP/ED
  • RAJONI
  • MAGAZINË
  • TË TJERA
    • FOKUS
    • JO VETËM LAJM
    • REALPOLITIK
    • KINA-HORIZONT
  • English

© 2022 Argumentum. Të gjitha të drejtat e rezervuara | NIPT: L91415033Q

This website uses cookies. By continuing to use this website you are giving consent to cookies being used. Visit our Privacy and Cookie Policy.