Dr. Marsela Musabelliu

Bota është një vend i larmishëm, me shumë modele të ndryshme zhvillimore dhe politike. Duke përmbledhur përvojën e saj historike dhe duke u bazuar në kushtet e saj mbizotëruese, Kina ka zgjedhur një rrugë socialiste. Ajo përpiqet të ndërtojë socializmin me karakteristika kineze, të krijojë një jetë dinjitoze për popullin dhe të realizojë të drejtën e popullit kinez për zhvillim.

Në pjesën tjetër të botës, shumë herë Kina shihet përmes një lenteje të caktuar, që do të thotë nga jashtë brenda. Megjithatë, është e rëndësishme të kuptohet se si funksionojnë mekanizmat qeverisës brenda Kinës, dhe për këtë, sundimi i ligjit bëhet pikënisja e të kuptuarit të sistemit të një vendi.

Prof. Mo Jihong nga Instituti i Drejtësisë në Akademinë e Shkencave Sociale të Kinës (CASS) ka prezantuar së fundmi historinë e teorisë dhe praktikës së ndërtimit të shtetit ligjor në Kinën moderne. Duke kuptuar marrëdhënien midis Mendimit të Xi Jinping, shtetit të së drejtës, dhe drejtimin e udhës së shtetit ligjor socialist me karakteristikat kineze, një audiencë e huaj mund të kuptojë më mirë zbatimin dhe e sundimin e ligjit në Republikën Popullore të Kinës (RPK), qëllimi përfundimtar i të cilit është promovimi dhe modernizimi i qeverisjes shtetërore dhe shoqërore.

Sfondi analitik

Kina është një vend socialist dhe Partia Komuniste e Kinës (PKK) është partia në pushtet. Mënyra e qeverisjes së partisë është të qeverisë vendin sipas ligjit. Si parti në pushtet, PKK-ja qeveris vendin përmes kushtetutës dhe ligjeve dhe e konsideron shtetin e së drejtës si mënyrën bazë të qeverisjes së vendit. Kjo është logjika e qenësishme e sistemit politik socialist me karakteristika kineze. Udhëheqja e partisë është garancia themelore që populli të jetë zot i vendit dhe i shtetit ligjor.

Sekretari i Përgjithshëm Xi Jinping ka theksuar se “Marrëdhënia mes partisë dhe shtetit të së drejtës është çështja thelbësore në ndërtimin e shtetit të së drejtës”. Që ngjarja madhore e promovimit të gjithanshëm të shtetit ligjor të arrihet, ajo do të bëhet nëse drejtimi është i saktë dhe nëse garancia politike është e fortë për t’ju përmbajtur udhëheqjes së partisë, sistemit të socializmit me karakteristika kineze dhe teorisë së shtetit ligjor socialist me karakteristika kineze.Udhëheqja e PKK-së është tipari më thelbësor i socializmit me karakteristika kineze dhe veçoria më themelore e shtetit ligjor socialist. Sistemi socialist me karakteristika kineze është garancia themelore institucionale për avancimin e gjithanshëm të shtetit të së drejtës. Është një udhëzues veprimi për avancimin gjithëpërfshirës të sundimit të ligjit.

Nga ana tjetër, centralizmi demokratik është parimi bazë i veprimtarisë së institucioneve partiake dhe qeveritare për kryerjen e detyrave të tyre. Ideja e centralizmit demokratik e përqafuar në Kinë ka të njëjtin konotacion në dy fushat e udhëheqjes së partisë dhe qeverisjes shtetërore. Vartësit i binden eprorëve të tyre dhe e gjithë partia i bindet pushtetit qendror. Parimi i “centralizmit demokratik” kërkon fuqi dhe dizajn të sistemit që janë të pajtueshëm, qoftë brenda partisë apo në nivel kombëtar. Ndërtimi i një sistemi socialist të shtetit ligjor me karakteristika kineze është pikënisja e përgjithshme për avancimin e gjithanshëm të shtetit të së drejtës.

Disa gurë themeli në ndërtimin legjisaltiv në Kinë

Në dhjetor 1978, Kina vendosi qëllimin e reformës, hapjes dhe modernizimit socialist, transformoi menjëherë “luftën e klasave si hallka kryesore” gjatë Revolucionit Kulturor në “zhvillim ekonomik” dhe formoi teorinë e shtetit ligjor socialist me karakteristika kineze në epokën e re.

Në tetor 2014, Sesioni i Katërt Plenar i Komitetit Qendror të 18-të PKK-së shqyrtoi dhe miratoi “Vendimin e Komitetit Qendror të PKK-së për Çështjet kryesore që kanë të bëjnë me Promovimin Gjithëpërfshirës të qeverisjes së vendit sipas Sundimit të Ligjit.” Ky ishte ekspozimi i parë gjithëpërfshirës dhe sistematik i PKK-së si parti në pushtet në formën e dokumenteve partiake. Koncepti bazë i qeverisjes së vendit nga shteti i së drejtës parashtronte synimin e shtetit të së drejtës në ndërtimin e një sistemi juridik socialist me karakteristika kineze dhe të një vendi socialist nën sundimin e ligjit.

Në nëntor 2020, në Konferencën Qendrore të Punës për Qeverisjen Gjithëpërfshirëse të Vendit sipas Shtetit të së Drejtës, “Mendimi i Xi Jinping për Shtetin e Ligjit” u konfirmua për herë të parë si pozicioni ideologjik udhëheqës i ndërtimit socialist të shtetit ligjor me karakteristika kineze. Mendimi i Xi Jinping për shtetin e së drejtës përdor pozicione, pikëpamje dhe metoda marksiste, bazuar në realitetin e ndërtimit të shtetit ligjor në Kinë. Ai i përmbahet çështjes së orientuar drejt problemit, të përqëndruar te njerëzit, përdor sundimin e ligjit për të promovuar modernizimin e sistemit kombëtar të qeverisjes dhe kapacitetin e qeverisjes si forcë lëvizëse, dhe propozon të përshtatet me madhështinë e kombit kinez.

“Mendimi i Xi Jinping” për sundimin e ligjit

Në nëntor 2020, Sekretari i Përgjithshëm Xi Jinping parashtroi doktrinën “Njëmbëdhjetë Këmbënguljet” për qeverisjen gjithëpërfshirëse të vendit sipas shtetit të së drejtës, i cili konsiderohet si thelb i “Mendimi i Xi Jinping mbi Sundimin e Ligjit”. Ato i përmbahen:

• Udhëheqjes së Partisë për shtetin e së drejtës

• Qasjes me në qendër njerëzit

• Rrugës e shtetit ligjor socialist me karakteristika kineze

• Sundimit të ligjit dhe shtetit të së drejtës me Kushtetutë

• Avancimit të sistemit të qeverisjes kombëtare dhe modernizimit të aftësive qeverisëse

• Ndërtimit të një sistemi socialist të shtetit ligjor me karakteristika kineze

• Promovimit të përbashkët të qeverisjes së vendit sipas ligjit, administrimit sipas ligjit, ndërtimit të një vendi nën sundimin e ligjit, një qeverie nën sundimin e ligjit dhe një shoqërie nën sundimin e ligjit

• Promovimit gjithëpërfshirës të legjislacionit shkencor, zbatimit të rreptë të ligjit, drejtësisë së pastër dhe respektimit të ligjit nga të gjithë

• Promovimi të përgjithshëm të shtetit të së drejtës vendase dhe shtetit të së drejtës së huaj

• Ndërtimit të një ekipi ligjor cilësor me integritet dhe aftësi politike.

• “Pakica kyçe” të kuadrove drejtuese

Teoria e fundit e sundimit të ligjit në Kinë lipset nga epoka e ripërtëritjes. Manifestimi i fundit i “Sinicizimit” të teorisë së shtetit ligjor marksist ka luajtur një rol si një program veprimi dhe përputhshmërie themelore për praktikën e qeverisjes gjithëpërfshirëse të vendit sipas shtetit të së drejtës.

Funksionet kryesore të Mendimit të Xi Jinping mbi sundimin e ligjit janë: së pari, të përmbledhin në mënyrë gjithëpërfshirëse dhe sistematike arritjet dhe përvojat kryesore të ndërtimit të sundimit të ligjit në Kinë që nga reforma dhe hapja. Së dyti, i përmbahen udhëzimeve shkencore të teorisë socialiste të shtetit të së drejtës me karakteristika kineze, dhe në të njëjtën kohë të sigurojë në mënyrë efektive praktikën socialiste të shtetit të së drejtës me karakteristika kineze. Së treti, “Udhëzuesi i Veprimit” ka nisur një rrugë të shtetit ligjor socialist me karakteristika kineze që janë të ndryshme nga vendet perëndimore të sundimit të ligjit. Së katërti, ka karakteristika të dallueshme kineze dhe karakteristika të kohës; ai përfaqëson drejtimin e zhvillimit të qëndrueshëm të qytetërimit njerëzor të sundimit të ligjit.

Logjika historike në interpretimin e procesit dhe e formimit të Mendimit të Xi Jinping mbi Sundimin e Ligjit

Njohja e shtetit ligjor si “strategjia bazë” e Partisë për të udhëhequr popullin në qeverisjen e vendit është një moment i rëndësishëm në historinë e zhvillimit të teorisë socialiste të shtetit të së drejtës me karakteristika kineze. Strategjia bazë e PKK-së që udhëheq popullin në qeverisjen e vendit është një kërkesë objektive për zhvillimin e ekonomisë socialiste të tregut, një simbol i rëndësishëm i qytetërimit dhe përparimit shoqëror dhe një garanci e rëndësishme për stabilitetin afatgjatë të vendit. Për të ndërtuar një sistem socialist të shtetit ligjor me karakteristika kineze, qëllimi i përgjithshëm i ndërtimit socialist të shtetit të së drejtës është të ndjekë udhëheqjen e PKK-së gjatë gjithë procesit të avancimit të plotë të shtetit të së drejtës.

Vitaliteti i ligjit qëndron në zbatimin e tij, gjithashtu, dhe autoriteti i ligjit qëndron në zbatimin e tij.

Pika e përgjithshme e fillimit për promovimin gjithëpërfshirës të shtetit të së drejtës përfshin formimin e një sistemi të plotë të normave ligjore, një sistemi efikas të zbatimit të ligjit, një sistem të rreptë të mbikëqyrjes ligjore, një sistem të fortë garancie ligjore dhe një sistem rregullator të mirëformuar brendapartiak.

Zbatimi i plotë i Kushtetutës është detyra parësore dhe puna themelore e ndërtimit të një vendi socialist nën shtetin ligjor. Sekretari i Përgjithshëm Xi Jinping vuri në dukje më 7 janar 2014: “Zbatimi i rreptë, i civilizuar dhe i paanshëm i ligjit është një tërësi, dhe është e nevojshme të aplikohet plotësisht zbatimi i civilizuar dhe i paanshëm i ligjit. Pa zbatim të rreptë të ligjit, do të jetë e vështirë të vendoset zbatimi i ligjit e besueshmërinë.”

Sepse në fund të fundit, drejtësia e pastër siguron drejtësi për njerëzit!

Promovimi gjithëpërfshirës i shtetit ligjor është një projekt sistematik

Për të plotësuar nevojat e reformës, hapjes dhe zhvillimit të vazhdueshëm të modernizimit socialist, teoria e shtetit ligjor socialist me karakteristika kineze është formëzuar dhe përmirësuar gradualisht. Shteti i së drejtës është funksioni i përgjithshëm i çdo komponenti të mënyrës bazë të qeverisjes së vendit, dhe ndërthurja organike e shtetit ligjor me metodat e tjera të qeverisjes – për t’i dhënë shtysë aftësive gjithëpërfshirëse të qeverisjes – përbën shtetin socialist të së drejtës. teori me karakteristika kineze. Tiparet më të rëndësishme praktike janë të ndryshme nga teoria kapitaliste perëndimore e shtetit të së drejtës.

Në gusht 2018, Sekretari i Përgjithshëm Xi Jinping vuri në dukje se sundimi gjithëpërfshirës i ligjit është një projekt sistematik, i cili duhet të merret parasysh, të kuptohen pikat kryesore dhe të planifikohet në tërësi, dhe t’i kushtohet më shumë vëmendje sistematizimit, integritetit dhe koordinimit. Qeverisja e vendit sipas ligjit, qeverisja e shoqërisë sipas ligjit dhe administrimi sipas ligjit është një tërësi organike.

Së fundi, sistemi gjyqësor mund të luajë vërtet rolin e linjës së fundit të mbrojtjes në ruajtjen e pastërtisë dhe drejtësisë sociale. Për këtë qëllim në Kinë, sundimi i ligjit nuk është vetëm një vlerë, por edhe një politikë për të qeverisur vendin. Ndërtimi i tij është një projekt sistematik dhe po zhvillohet bazuar në kushtet e veta historike dhe sociale. Ka një subjektivitet të fortë, që tregon natyrën e subjektit që ka të drejtë të thotë se sundimi i ligjit në tërësi dhe Mendimi i Xi Jinping mbi Sundimin e Ligjit, i përmbahen rrugës së shtetit të së drejtës me karakteristikë kineze.

/Argumentum.al