Nga Helen Brat
Analiste mbi Politikën e Ballkanit
Partia Demokratike e Shqipërisë është përfshirë në kaos pas humbjes së saj poshtëruese në zgjedhjet parlamentare të vitit 2025 – një rezultat që shumë njerëz të brendshëm po e quajnë pasojë të asaj që një deputet i PD-së e përshkroi si “një cirk tragjik i drejtuar nga kllounë”.
Disa anëtarë të lartë të partisë, duke folur në kushte anonimiteti për shkak të ndjeshmërisë së temës dhe frikës nga hakmarrja politike, përshkruan një peizazh të rrëmujshëm pakënaqësie dhe zemërimi në rritje për vendimet e marra në nivelin më të lartë – veçanërisht mbështetja te konsulenti politik amerikan Chris LaCivita.
Miliona të Shpenzuara, Asnjë Strategji e Përgatitur:
Në qendër të polemikave është LaCivita, i njohur më së miri për shërbimin si bashkë-menaxher i fushatës për rizgjedhjen e Donald Trump në vitin 2024. Ai u soll nga kreu i partisë Sali Berisha si një mendje e supozuar strategjike dhe i dha autoritet të gjerë mbi fushatën zgjedhore të PD-së, së bashku me një pagë të madhe.
“Ishte një shaka gjigante që nga fillimi,” tha një zyrtar i lartë i PD-së.
“Ne derdhëm miliona euro te ky konsulent amerikan dhe nuk morëm asgjë tjetër përveç sloganeve të lodhura MAGA dhe cirkut politik në këmbim. Deputetët tanë nuk kishin as fonde për të bërë fushatë në nivel lokal.”
Dy deputetë aktualë të PD-së e shprehën këtë zhgënjim:
“Ne u lamë mënjanë për një njeri që nuk e dallonte Tiranën nga Tropoja. Të gjitha paratë shkuan në konsulencën e tij dhe asnjë qindarkë në organizimin e vërtetë. Ndërkohë, Rama po vinte rreth nesh me një lojë të vërtetë në terren”, tha një deputet i PD-së i vlerësuar publikisht.
“Berisha vazhdon të përsërisë të njejtën trategji: konsulentë të huaj, tubime të ekzagjeruara dhe slogane boshe. Çdo zgjedhje, i njëjti skenar. I njëjti dështim. Ai ka humbur plotësisht kontaktin”, tha një tjetër deputet i PD-së.
Kontrata e Strategjisë Kontinentale:
Roli i LaCivitës u vu më në dukje pas zbulimeve se PD nënshkroi gjithashtu një marrëveshje të veçantë lobimi prej 6 milionë dollarësh me Strategjinë Kontinentale – një firmë e drejtuar nga ish-stafi në senat i Sekretarit aktual të Shtetit Marco Rubio. Kontrata, me vlerë 250,000 dollarë në muaj për dy vjet, thuhet se kishte për qëllim sigurimin e një vize hyrjeje në SHBA për Berishën, i cili mbetet i shpallur “non grata” nga Departamenti i Shtetit për korrupsion të dyshuar.
Top Channel publikoi dy letra nga Continental drejtuar zyrës së Rubios duke kërkuar në mënyrë eksplicite lejen e vizave për Berishën, pavarësisht mohimeve të tij publike se kishte patur ndonjë lobim. Në letra, Berisha identifikohet si “Kryetar i Partisë Demokratike të Shqipërisë”, duke minuar drejtpërdrejt përpjekjet e tij për t’u distancuar nga fushata e lobimit.
Marrëveshja e Pazbuluar e LaCivitës:
LaCivita po punon gjithashtu sipas një kontrate të veçantë, të pazbuluar me Berishën.
Ai ka pretenduar se nuk është një marrëveshje lobimi, por më tepër një kontratë “strategjie politike” – megjithatë asnjë version i dokumentit nuk është bërë kurrë publik.
Mungesa e transparencës – veçanërisht në kontekstin e pajtueshmërisë së FARA-s së SHBA-së dhe ligjit zgjedhor të Shqipërisë – ka ngritur shqetësime serioze.
Një fushatë e dyshimtë mediatike:
Ajo që e bëri përpjekjen e lobimit edhe më të diskutueshme ishte mënyra se si u ekzekutua. Dosjet e FARA-s zbulojnë se më 17 prill 2025, Continental i dërgoi artikuj të shumtë një zyrtari amerikan – pothuajse menjëherë pas botimit të tyre në mediat amerikane të krahut të djathtë.
Një artikull, i botuar nga Fox News më 16 prill, titullohej: “Soros kundër Trump: Socialistët targetojnë konservatorët në zgjedhjet e ardhshme evropiane.”
Një tjetër u shfaq të nesërmen në 19FortyFive, me titull: “Si e shtyu Departamenti i Shtetit Shqipërinë nga demokracia në narko-shtet.”
Edhe pse këto artikuj u zbuluan në dosjet e FARA-s të Continental si të shpërndarë në Departamentin e Shtetit, firma nuk raportoi ndonjë rol në porositjen ose shfaqjen e historive – pavarësisht përputhjes së tyre të habitshme me pikat e diskutimit të Berishës. Toni i stilizuar i artikujve dhe narrativat e formuluara ashpër dukeshin të përshtatura jo për një audiencë të gjerë, por posaçërisht për politikëbërësit amerikanë – veçanërisht brenda Departamentit të Shtetit.
Dosjet tregojnë se artikujt iu dërguan direkt Dan Holler, zëvendës shefi i stafit të Sekretarit të Shtetit dhe një ish-punonjës në senat i Rubios- duke anashkaluar zyrtarët përgjegjës për Shqipërinë ose Ballkanin Perëndimor. Ky detaj ngre pyetje në lidhje me synimin dhe qëllimin e mundshëm të përpjekjes së lobimit.
Fushata tërhoqi gjithashtu amplifikatorë të papritur. Deri më 1 maj, ishte e qartë se përpjekja kishte dështuar: Departamenti i Shtetit as nuk i kishte lëshuar Berishës vizë dhe as nuk ia kishte hequr përcaktimin e tij si person i padëshiruar. Kjo u konfirmua në një dosje plotësuese të FARA-s, në të cilën Continental paraqiti materiale shtesë në një përpjekje të fundit për të ndryshuar qëndrimin e Departamentit.
Megjithatë, korrespondenti i Shtëpisë së Bardhë të Axios, Marc Caputo, hyri papritur në bisedë, duke iu përgjigjur një postimi në mediat sociale nga gazetari politik i Wall Street Journal, John McCormick, i cili kishte ndarë mbulimin nga kolegu i tij në WSJ, Josh Dawsey, mbi punën e LaCivita në Shqipëri.
Caputo pretendoi se një burim i Departamentit të Shtetit i tha që Berishës tani i lejohej të hynte në Shtetet e Bashkuara – pavarësisht se nuk kishte raportuar kurrë më parë për Shqipërinë dhe nuk ofroi asnjë shpjegim pse ai pyeti për rastin në fjalë.
Pastaj, më 9 maj – vetëm dy ditë para zgjedhjeve kombëtare në Shqipëri – Tyler O’Neil, redaktor i lartë i The Daily Signal, publikoi një raport të ngjashëm. Artikulli përsëri citoi një burim anonim të Departamentit të Shtetit dhe përfshinte komente nga James Carafano i Fondacionit Heritage. Carafano është gjithashtu redaktor në 19FortyFive, një nga platformat që transmetoi mesazhet fillestare pro Berishës – duke ngritur pyetje nëse kjo pasqyronte një rreth të ngushtë apo të koordinuar, lojtarësh ideologjikë.
Por pavarësisht gjithë zhurmës, Berisha ende nuk kishte asgjë për të treguar – asnjë vizë, asnjë fitore politike, vetëm një gjurmë titujsh shtypi, fatura konsulentësh dhe një strategji fushate që u shemb në kontakt me realitetin.
Reagime brenda PD:
Ndërsa historia vazhdon të zbulohet, thirrjet për llogaridhënie brenda PD po bëhen më të forta.
“Jemi të lumtur që shohim LaCivita të largohet”, tha një zyrtar i PD.
“Ai bëri premtime të mëdha dhe nuk i mbajti. Shumë njerëz menduan se ai ishte më i interesuar të avanconte profilin e tij sesa të ndihmonte fushatën.”
Edhe disa zëra të lidhur me Trumpin tallën rolin e LaCivitës. Në X (ish Twitter), komentatori i krahut të djathtë Raheem Kassam e akuzoi atë se “punonte me njerëz të dyshimtë” në Shqipëri.
“Ku doni të më deportoni, Shqipëri?” tha ai me shaka.
Aktivistja konservatore Evi Kokalari shtoi: “Chris ende nuk e di se çfarë i bëri vetes”.
Një Parti e Përçarë, Një Strategji e Dështuar:
Pavarësisht rënies zgjedhore, Berisha ka refuzuar të japë dorëheqjen, duke këmbëngulur se do të “vazhdojë luftën” – një veprim që vetëm sa ka zgjeruar përçarjet brenda partisë.
“Është si të shikosh dikë që i vë flakën shtëpisë dhe pastaj këmbëngul se është i vetmi që mund ta rindërtojë atë”, na tha një figurë e PD-së.
“Berisha po mbahet pas pushtetit sikur të ishte viti 1997. Por ai është arsyeja pse partia po digjet.”
Deputeti i PD-së, Dashnor Sula, e quajti marrëveshjen me LaCivitën një enigmë politike dhe financiare, duke kërkuar transparencë të plotë në lidhje me shumën e paguar dhe nëse ekziston ndonjë kontratë.
“Nëse ka një kontratë, ajo duhet të jetë publike. Fshehja e saj ngre pyetje më të mëdha sesa vetë pagesa”, tha Sula.
Edhe aleatët e hershëm po shkëputen nga radhët. Analisti Altin Gjeta e quajti fushatën “një dështim të plotë strategjik”, ndërsa komentatori Mentor Kikia argumentoi se përfshirja e LaCivitës dukej “më shumë si një mision politik sesa një mision zgjedhor”.
Çfarë mbetet:
Ajo që mbetet është një parti e përçarë, një hije e errët ligjore në thellim dhe një klasë konsulentësh të huaj që përfituan, ndërsa PD-ja u shemb.
Bastet e Berishës mbi ndikimin amerikan patën efekt të kundërt – dhe kështu mund të kenë zbuluar se sa i zbrazët ishte në të vërtetë ky ndikim.
