Dr. Jorgji KOTE
30 vite më parë, atë ditë Tetori, kur demokracia jonë vazhdonte të merrte formë në luftë me të vjetrën, Lek Pervizi, ky multitalent dhe sfidues i kohrave, diktaturave dhe sakrificave të panumurta përgatiti në Bruksel numrin e parë të Revistës ”Kuq e Zi”. Ishte disi me të drejtë me ngut, se si 65 vjeçar atëhere, ndryshe nga të tjerë që vetëm qaheshin, ankoheshin dhe tregonin se kush e kush kishte hequr më shumë, Lekë fisniku e dinte se ” fjalët i merr era” dhe se koha bënte të vetën. Se katalogu i ardhshëm demokratik do të mbushej shumë shpejt me ngjarje, sfida, skandale dhe probleme të tjera; ndaj ishte momenti që të fillonte pa vonesë dokumentimin, përkujtimin, reflektimin dhe pasqyrimin së pari të 45 viteve të errta të monizmit, me gjithfarë krimesh monstruoze të kryera ironikisht ” në emër të popullit”. Sfida ishte mamuthiane, se ishin me mijra ata që kishin kaluar në kalvaret e vuajtjeve dhe mundimeve pa fund; historia, sakrificat, vuajtjet dhe triumfi i tyre heroik njerëzor duhej të filmohej, dokumentohej, pikturohej, letrarizohej, luhej në skenë, recitohej dhe këndohej për ta dhe sidomos për brezat e rinj që do të vinin, duke filluar nga fëmijtë, nipërit dhe mbesat e tyre.
Mirëpo kjo ishte vetëm gjysma e tabllosë. Në fakt, vëmendja e publikut të gjerë duhej rikthyer dhe te shumë tradita të mrekullueshme të së kaluarës sonë, të lashtë dhe të re, nga kohët ilire, te Skënderbeu, Nënë Tereza, Pavarësia, Monarkia e më vonë; për të treguar padrejtësitë, absurditetet, diskriminmin dhe viktizimin kriminal të shumë heronjve dhe personaliteteve të shquara të popullit, kulturës, fesë dhe letërsisë sonë, të cilët rregjimi monist i kishte reduktuar, retushuar dhe fshirë fare nga kujtesa njerëzore dhe dokumentat arkivore.
Ndërkohë, duhej pasqyruar dhe demokracia e re që po shpalosej, me përpjekjet, sfidat, arritjet dhe zhgënjimet e saj dhe për vetë shtresat e ish të përndjekurve dhe persekutuarve politikë.
Natyrisht sot kjo duket disi e lehtë e jo ndonjë punë kush e di se çfarë, sepse kanë lulëzuar gjithandej gazetat, portalet, televizionet dhe rrjetet sociale. Por, 30 vite më parë ishte vetëm RTSH-ja dhe gazetat e reja që sapo kishin dalë, ndërsa ishin në pritje për të marrë vehten nga vuajtjet e pashembullta dhe fillimin e krijimtarisë autorë, poetë, shkrimtarë dhe piktorë të persekutuar dhe të përndjekur me dekada.
Ndaj kërkohej ritëm dhe guxim i madh qytetar, zell, vendosmëri dhe këmbëngulje që t’i hyje diçka jo “si flakë kashte“ por ta çoje deri në fund. Mirëpo këtë mision mund ta kryenin me sukses dhe me besueshmëri të lartë vetëm njerëz patriotë, intelektualë të vërtetë, ish të persekutuar politikë si Lekë Pervizi me shokë.
Kështu lindi dhe u bë pjesë e jetës së shumë prej nesh sidomos në diasporë, pa dallim moshe, feje, krahine dhe profesioni në Belgjikë e kudo Revista me emrin kuptimplotë” Kuq e Zi”
Pa dashur t’iu ze vendin shumë miqve, dashamirësve dhe bashkëpuntorëve të saj besnikë, fare shkurt në formën e një “aperitivi“ festiv dua të them se “Kuq e Zi“ ishte dhe mbetet shumë më tepër se një revistë. Këto 30 vite janë mjaft për të treguar se simbolika, domethënia dhe rëndësia e “Kuq e Zi“saj është e shumëfishtë. “Kuq e Zi“ vazhdon të luajë shumë role dhe dimensione domethënëse, të cilat po i përmend fare shkurt këtu më poshtë.
“Kuq e Zi“ është pjesë përbërëse e akt – akuzës së fuqishme kundër krimeve të komunizmit. Në 30 vite, janë me mijra dokumente origjinale që ajo ka botuar me dëshmi nga ata që e kanë pësuar dhe e kanë paguar me jetën e tyre dhe të familjarëve të dashur komunizmin çnjerëzor, si dhe nga qytetarë dhe intelektualë të tjerë që janë distancuar prej tij, përpara dhe pas viteve 90
“Kuq e Zi“ është Lajmëtar dhe Mesazher i kohërave të reja demokratike.
Meritë e madhe e tij është se nuk u mjaftua me antikomunizmin e drejtë, por ka ecur në shinat e dimensioneve të gjera demokratike, duke shtjelluar në vazhdimësi, me vërtetësi dhe kompetencë sfidat dhe problemet jo të pakta të demokracisë pluraliste.
“Kuq e Zi“ është kronikan besnik i ngjarjeve të shumta qysh nga historia jonë e lashtë e deri në ditët tona, duke na dhënë një trashëgimi të pasur dhe të larmishme rubrikash dhe kronikash në çdo fushë të jetës politike, sociale, ekonomike, kulturore, shkencore, etj.
“Kuq e Zi“ është platformë e fuqishme idesh, opinionesh dhe sugjerimesh për një shoqëri më të denjë dhe më të drejtë, për politika më realiste dhe të guximshme dhe për një njeri më të mirë.
Kuq e Zi është tribunë e mendimit të kualifikuar dhe shkencor në të gjitha fushat, nga politika, ekonomia, arti, kultura, letërsia, media, shkecna diaspora, etj
Atë e kanë nderuar me shkrimet e tyre të spikatura pena të mëdha dhe të shquara, lista dhe këtu është e gjatë, dhe ata tashmë njihen nga të gjithë lexuesit.
“Kuq e Zi“ është arkivë e pasur dokumentare, e ilustruar me kujdes dhe mjeshtëri të rrallë artistike me foto, piktura, libra, poezi dhe ese të gjetura. Kjo dhe për meritë dhe fatit të madh që Kujdestari i mençur dhe i urtë i “Kuq e Zi“, emblematiku i vërtetë Lekë Pervizi shquhet si poet, publicist, piktor, eseist dhe hulumtues brilant. Në fakt ai është institucion dinjitoz më vehte.
“Kuq e Zi“ është urë e madhe lidhëse dhe bashkuese “mes vedi“ Sidomos tani që jemi dhe “online“; nëpërmjet revistës njihemi dhe takohemi, dialogojmë mes miqsh dhe të afërmish, por dhe njihemi me figura dhe personalitete të tjera, veçanërisht të rinj dhe të reja. Ndaj, dhe gëzimi është i madh sa herë na vjen numri i ri dhe tani 30 vjet mbas botimit të numrit të parë.
“Kuq e Zi“ është dhe katalog dhe kalendar i ngjarjeve të shkuara historike. Diçka e madhe kjo kur mendon se sot në median dhe politikën tonë në përgjithësi po umbet tradita e bukur e përkujtimit të ngjarjeve madhore, për shkak se merren kryesisht me politikën rutinore të ditës, me skupe të kota dhe boshe mediatike, të cilat vetëm çorientojnë dhe çthurin, sidomos brezat e rinj.
Ndërsa te “Kuq e Zi“ veç homazhit dhe përkujtimit tematik të ngjarjeve dhe personaliteteve të shquara historike, dhe në veçanti ish të persekutuarve dhe të burgosurve politikë të rregjimit të kaluar, jepen dhe sugjerime të vlefshme.
“Kuq e Zi“ ka qenë dhe vazhdon të mbetet dhe oponente e çdo qeverie, me vlerësime pozitive kur e meritojnë por dhe me vërejtje, kritika dhe sugjerime për riparimet e rastit.
Me siguri që “Kuq e Zi“ ka dhe vlera të tjera, por gjithsesi, të kërkosh më shumë prej saj është luks i panevojshëm.
Për me tepër, të gjithë këtë veprimtari intensive e jo të lehtë, i nderuari Lekë dhe “Kuq e Zi“ e kanë kryer me dëshirë dhe vullnet, me forcat e tyre, pa asnjë stimul dhe ndihmesë nga shteti dhe qeveritë, megjithë premtimet e pambajura. Përjashtim bën vetëm Autoriteti i Rishikimit të Dosjeve të Diktaturës që e kanë vlerësuar Lekën dhe familjen e tij të nderuar, si pikë madhore reference në veprimtarinë e tyre, si një burim autentik i pashtershëm. Ca më tepër kur Zotit Pervizi i është dashur të përballet dhe të fitojë mbi moshën, sëmundjet, Covid – 19 dhe plot pengesa të tjera. Dhe prapë nuk ka kërkuar asgjë në këmbim, por ka vazhduar ndihmesën e tij të madhe dhe në takime dhe konferenca shkencore, biseda me të rinj, etj. Si një i mbijetuar legjendar i tmerreve komuniste, dëshmi e gjallë e vitalitetit dhe pozitivitetit shembullor, njeriut të papërkuklur dhe të pamposhtur. Bashkë me zonjën e tij besnike, Julianën dhe fëmijtë me nipër e mbesa.
Ndaj, në këtë jubile të 30 vjetorit të “Kuq e Zi“, bashkë me urimet për të, falenderojmë nga zemra Lekën&Julianën për ndihmesën e jashtëzakonshme, i urojmë jetë të gjatë, për të vazhduar të na dhurojë çaste të tjera të bukura e të lumtura me “Kuq e Zi“!
/Argumentum.al