Zoran Meter-[i]
Konflikti luftarak ruso-ukrainas ndiqet me vemendje të madhe dhe në Kinë. Këtu nuk ka asgjë të jashtëzakonshme. Pekini mendon se Rusia është i vetmi vend i botës që gjendet në luftë direkte (në kuptimin fjalë për fjalë të luftës dhe jo në atë gjeopolitik të kësaj fjale) kundër ShBA-ve dhe Perëndimit në tërësi, nga rezultati i së cilës do të përcaktohet pamja e ardhshme e botës. Mendohet po ashtu se, në rast të dështimit të rusëve, ata janë pas tyre në radhë për tu disiplinuar sipas masës së Uashingtonit. Pas kësaj, “pjesa tjetër e botës” do të inkuadrohej për inerci botën njëpolare ose, më mirë të themi, do tu bindej rregullave të ideuara për ata nga Shtetet e Bashkuara si udhëheqësi i ardhshëm global, por njëkohësisht edhe prokurori e gjykatësi.
Kina, në rast të dështimit të rusëve gjë që Moskën ndoshta do ta hidhte njëherë e përgjithmonë jashtë lojës globale gjeopolitike dhe ndikim në skenën ndërkombëtare, do të mbetej në një mjedis strategjik plotësisht shkatërrues. Tani për tani Rusia asaj i ruan “anën tokësore”, ose më saktë kufirin perëndimor, ndërkohë që, sidomos nga ana detare, por edhe jugore tokësore (Vietnami, India) Kina është e rrethuar me shqetësime, ose thënë butë – me shtete jo tejet miqësore ndaj saj, me të cilët, megjithëse me shumicën e tyre bashkëpunon shkëlqyeshëm ekonomikisht, ka edhe një sërë problemesh të pazgjidhura territoriale. Këtu gjithsesi duhet të shtojmë edhe Taivanin, nga i cili Pekini nuk do të heqë dorë kurrë dhe e konsideron pjesë e Kinës së vetme, i cili është nën ndikimin e fuqishëm të Shteteve të Bashkuara dhe si i tillë përbën gjithmonë kërcënim për interesat kombëtare kineze, duke mundësuar projeksionin e thjeshtë të atyre amerikane në rajonin Indo-Oqeani Paqesor, para së gjithash në akuatoriumin e Detit të Kinës së Jugut.
Takimi i paradokohëshëm, lirshëm mund të thuhet edhe i pasuksesshëm, i shefave të diplomacisë amerikane dhe kineze (megjithëse edhe në këtë kuptim gjithmonë mund të ndryshojnë shumë gjëra nëse nga dyja palët ka diçka më shumë vullnet të mirë dhe gatishmëri për kompromise) në kuadrin e takimit ministror të shteteve antare të G-20 në ishullin indonezian Bali, flet për faktin sesa i madh është hendeku në këndvështrimet për botën e ardhshme mes Pakinit dhe Uashingtonit dhe për të sesi ky problem mund të zgjidhet në përfitim të të dyja palëve.
Është pikërisht Rusia elementi më me rëndësi që ka lidhje me këtë – ajo është një lloj “kafshate në grykë” e raporteve amerikano-kineze. Uashingtoni e konsideron forcimin e partneritetit mes Moskës dhe Pekinit si kërcënimin më të madh të planeve të saj gjeopolitike duke patur parasysh potencialin e stërmnadh që zotëron ky partneritet dhe të cilit është e pamundur ti kundërvihesh. Perveçse në skenarët apokaliptikë të cilët i evitojnë të gjithë dhe që për shkak të lëvizjeve të nxituara edhe mund të bëhen realitet.
Një artikull interesant në lidhje me këtë temë ka publikuar edhe media kineze e afërt me partinë komuniste në pushtet, Global Times (GT). Ajo nënvizon se “megjithëse presidenti amerikan Xho Bjden ka premtuar se do të qëndrojë përkrah Ukrainës ‘sa të jetë e nevojshme’, lodhja nga lufta dhe nga Ukraina është e dukshme edhe në ShBA edhe te shumë aleatë perëndimore, për shkak të shfaqjes së krizave energjetike dhe ushqimore, kërcimeve të inflacionit dhe shpenzimeve të mëdha për Ukrainën”.
Ekzistojnë dyshime gjithnjë e më të mëdha në lidhje me atë sesa mund të zgjasë kjo mbështetje për Kievin, gjë për të cilën GT citon The New York Times-in i cili para dy javësh ka cituar analistë dhe zyrtarë amerikanë “që pohojnë se ShBA-të dhe aleatët e saj do ta kenë të vështirë të mbajnë të njejtin nivel të mbështetjes materiale ndërsa ka filluar njëfarë lodhje nga lufta në të dyja anët e Atlantrikut”.
“Fillimisht ShBA-të synonin ta përdornin Ukrainën si pion kyç për dobësimin e Rusisë. Për ironi, në vend që ta thyejnë Rusinë, Moska përkundrazi e shfrytëzoi situatën për të mbërthyer me darë ShBA-të dhe vendet Perëndimore”.
Song Zhongping, specialist ushtarak kinez dhe komentator televiziv, deklaroi për Global Times, se “strategjia e ShBA-ve mund ti bjerë kokës”. “Duke gjykuar sipas situatës momentale, po bëhet gjithnjë e më e vështirë për Ukrainën që ta mundë Rusinë. Sa më shumë që zgjat kriza ukrainase, aq më e dëmshme bëhet për ShBA-të dhe Perëndimin”, nënvizon analisti ushtarak kinez.
Gjithashtu ai i referohet edhe shembullit të televizonit amerikan momentalisht më popullor Fox News, i cili të shtunën (me 9 korik 2022) informonte se mjetet financiare amerikane të destinuara deri tani për Kievin, i kanë kaluar shpenzimet e përgjithshme amerikane gjatë pesë viteve të para në angazhimin ushtarak në Afganistan.
Në ndryshim nga lufta në Afganistan, të cilën e nisën dhe e zhvilluan ShBA-të, konflikti i Rusisë dhe Ukrainës është luftë indirekte që bën ShBA kundër Rusisë dhe e cila përfshin edhe shumë elementë të pakontrolluar. Në këtë kontekst, “ShBA-të dhe aleatët e saj së shpejti do ta marrin vesh se mbështetja dhënë Ukrainës është një gropë pa fund dhe në fund do të duhet të përballen me pasojat” konkludon analisti kinez Song.
Administrata Bajden me 8 korrik 2022, deklaroi edhe për një paketë ushtarake prej 400 milionë dollarësh ndihmë për Ukrainën në përpjekje për tu mbrojtur nga përparimi rus, nënvizon Fox News-i. Ndihma e madhe e nevojshme për mbështetjen e Ukrainës i ka vënë ShBA-të në dilemë. Nëse ShBA-të vazhdojnë me mbështetjen e Ukrainës në këtë luftë të indirekte, kjo do të jetë ngarkesë gjithnjë e më e madhe për ShBA-të, duke e tërhequr akoma më shumë ekonominë amerikane dhe duke rritur inflacionin. Por nëse Uashingtoni ndalet në gjysëm të rrugës, e tërë mbështetja e tij do të shkojë dëm. Si palë e cila e ka nxitur krizën ukrainase, ShBA-të kanë qëlluar këmbët e tyre, konkludon Global Times.
Këtu do të shtoja edhe si më poshtë.
Në këtë politikë të administratës amerikane nuk është puna vetëm në faktin se ajo po gjeneron probleme ekonomike për veten dhe të tjerët në mbarë botën, por akoma më shumë për atë se ajo në vetvete mbart rreziqe gjithnjë e më të mëdha për përfshirjen direkte të ShBA-në konfliktin luftarak me Rusinë me pasoja të paparashikueshme. Sepse Moska vazhdimisht paralajmëron për “vijat e kuqe” të saj të cilat Uashingtoni nuk guxon ti kalojë, dhe ato mbi të gjitha kanë të bëjnë me dërgesat e armëve me rreze të gjatë veprimi për Kievin me të cilat mund të goditen objektet strategjike në territorin rus. Tani për tani nuk ka të tilla, por ekzistojnë deklarata gjithnjë e më të shpeshta të politikanëve amerikanë dhe të zyrtarëve të NATO-s nga radhët e ShBA-ve që mbrojnë nevojën e ndërmarrjes së këtyre lëvizjeve.
Konkluzioni se ku të çon e gjitha kjo nuk është i vështirë të nxirret. Po ashtu nuk është e vështirë të konkludohet se fokusimi gjithnjë e më i madh i Uashingtonit në Ukrainë, domethënë në Rusi, i shkon për shtat Pekinit, sepse përfundimisht ul mundësinë e forcimit të presionit amerikan ndaj Kinës. Për këtë flasin edhe përpjekjet amerikane për zgjidhjen e problemeve të vështira që ngarkojnë gjithnjë e më shumë këta dy mega-shtete dhe ekonomitë më të mëdha të botës.
Pra rrethi është mbyllur! Po lind njëfarë pat-pozicioni, në të cilin në të vërtetë të tri fuqitë globale kryesore humbasin dhe nuk ekziston ndonjë mënyrë e padhimbshme që të dalin nga balta ku janë zhytur.
Përktheu për Argumentum Xhelal FEJZA
[i] https://www.geopolitika.news/razgovori/toptema/z-meter-rusija-kao-kost-u-grlu-u-odnosima-sad-a-i-kine-krug-je-zatvoren/