Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti u ka bërë thirrje fuqive perëndimore që të mos i bëjnë presion vendit të tij të vogël ballkanik që të pranojë një asociacion kontestues të pesë komunave me shumicë serbe që po rrit tensionet mes Kosovës dhe Serbisë.
Kurti i tha Associated Press se fokusi në vend të kësaj duhet të jetë në bërjen e Serbisë më demokratike dhe heqjen qafe të asaj që ai i quajti shpresat e Beogradit për udhëheqje rajonale.
Kurti tha në intervistën të dielën se qeveria serbe duhet të njohë pavarësinë e Kosovës në mënyrë që të “përballet me të kaluarën”. Ai gjithashtu theksoi se Beogradi duhet të anojë më shumë drejt Bashkimit Evropian dhe NATO-s sesa drejt Rusisë.
Kryeministri tha se nëse Beogradi heq dorë nga ideja se Kosova ende i përket Serbisë, “ata do të jenë shumë më demokratike, evropiane”.
Mosmarrëveshja midis Serbisë dhe ish-krahinës së saj të Kosovës ka mbetur një burim jostabiliteti në Ballkan shumë kohë pas luftës së viteve 1998-99, e cila përfundoi me një ndërhyrje të NATO-s që e detyroi Serbinë të tërhiqej nga territori.
Kosova në vitin 2008 shpalli pavarësinë nga Serbia, të cilën Beogradi ka refuzuar ta njohë, e mbështetur nga Rusia dhe Kina. Shtetet e Bashkuara dhe shumica e vendeve të BE-së e kanë njohur Kosovën.
Javët e fundit, të dërguarit e SHBA-së dhe BE-së kanë vizituar Prishtinën dhe Beogradin për t’i inkurajuar ata të pranojnë një propozim të ri për të normalizuar marrëdhëniet dhe për të rritur ofertat e tyre për anëtarësim në BE.
Një dialog Kosovë-Serbi i ndërmjetësuar nga BE-ja ka vazhduar që nga viti 2011, por pak nga 33 marrëveshjet e nënshkruara janë zbatuar.
Kurti tha për negociatat e deritanishme se “çdo zgjidhje bëhej gjithnjë e më e ndërlikuar, gjithnjë e më pak e zbatueshme dhe publiku humbi interesin”. Ai e konsideroi propozimin e ri “një kornizë dhe platformë të mirë për të ecur përpara … që na bën me shpresë për perspektivat e bisedimeve të ardhshme dhe një marrëveshje.”
Detajet e propozimit nuk janë bërë ende publike.
Ambasadori i SHBA-së në Prishtinë, Jeffrey M. Hovenier, tha për Associated Press se propozimi “është një hap i përkohshëm, që … do të rregullonte marrëdhëniet në mënyra shumë domethënëse dhe do të ishte me përfitim të madh si për Kosovën ashtu edhe për Serbinë”.
“Është në interesin e të dy vendeve që të vendosin veten në një vend të ndryshëm në marrëdhëniet e tyre me njëri-tjetrin,” tha ai.
Shtetet e Bashkuara kanë rritur presionin ndaj Prishtinës për të zbatuar një marrëveshje të vitit 2013 për themelimin e Asociacionit të Komunave me Shumicë Serbe në veriun e Kosovës të dominuar nga serbët, i cili do të koordinonte punën në arsim, kujdes shëndetësor, planifikim të tokës dhe zhvillimin ekonomik në nivel lokal. Në vitin 2015, Gjykata Kushtetuese e Kosovës shpalli një pjesë të planit jokushtetues pasi nuk përfshinte etni të tjera dhe mund të përfshinte përdorimin e pushtetit ekzekutiv.
Kurti thotë se themelimi i Asociacionit nuk është prioriteti i tij dhe javën e kaluar ai vendosi kushte duke thënë se ajo mund të formohet vetëm si pjesë e një marrëveshjeje të përgjithshme për normalizimin e marrëdhënieve, të cilën Serbia e ka refuzuar në të kaluarën. Autoritetet e Kosovës kanë frikë se përfundimisht do të minojë shtetësinë e vendit me ndihmën e Beogradit.
Fuqitë perëndimore duhet të mësojnë nga shembulli i ministrisë së Bosnjës, Republika Srpska, e drejtuar nga serbët, nga frika e krijimit të një ministrie në Kosovë, tha ai, duke shtuar se Beogradi e përdori krijimin e shoqatës “si një armë kundër pavarësisë sonë”.
“Nëse ne futim në Ballkanin Perëndimor idenë e asociacionit të komunave me bazë etnike, kjo është një recetë për konflikte të reja”, tha Kurti.
Fuqitë perëndimore nuk duhet të imponojnë presion mbi vendet më të vogla si Kosova, tha ai. Problemet mes Kosovës dhe Serbisë mund të jenë të vogla dhe të bezdisshme, por Perëndimi duhet t’i kushtojë vëmendje asaj që ka ndodhur në rajon, sepse “çdo lloj zgjidhje e gabuar në Ballkan mund dhe do të përdoret diku tjetër”.
Situata mbetet e tensionuar në Kosovën veriore pasi fuqitë perëndimore ndihmuan në zgjidhjen e një situate të tensionuar në dhjetor kur serbët ngritën barrikada në rrugët kryesore për të protestuar kundër arrestimit të një ish-oficeri të policisë serbe.
/Argumentum.al