-Kryeministri Edi Rama thotë se ai dëshiron t’u japë anëtarëve të Bektashinjve, një rend sufi shiit, enklavën e tyre të stilit të Vatikanit si një mënyrë për të promovuar tolerancën fetare-
Kleriku mysliman që përgatitet të udhëheqë atë që nëse gjithçka shkon siç është planifikuar, do të bëhet shteti më i vogël në botë, ka shpalosur planet për vendin e ri të vogël, shkruan New York Times.
Shteti i tij mysliman i shpresuar në Tiranë, kryeqyteti i Shqipërisë, do të jetë një enklavë sovrane e stilit të Vatikanit që do të kontrollojë një territor me madhësinë e pesë blloqeve të qytetit të Nju Jorkut dhe do të lejojë alkoolin, t’i lërë gratë të veshin çfarë të duan dhe nuk do të imponojë rregulla jetese.
“Zoti nuk ndalon asgjë, prandaj na dha mendjen”, thekson kleriku Edmond Brahimaj, i njohur nga ndjekësit si Baba Mondi, duke shpjeguar se si synon të qeverisë një truall prej 27 hektarësh që Shqipëria dëshiron ta shndërrojë në një shtet sovran me administratën, pasaportat dhe kufijtë e vet.
Kryeministri shqiptar, Edi Rama thotë se në të ardhmen e afërt do të shpallë planet për entitetin, që do të quhet Shteti Sovran i Urdhrit Bektashi.
“Të gjitha vendimet do të merren me dashuri dhe dashamirësi”, thekson Baba Mondi, 65 vjeç, një ish-oficer i ushtrisë shqiptare i nderuar nga miliona njerëz në mbarë botën nën titullin e tij zyrtar, Shenjtëria e Tij, Haxhi Dede Baba.
Ai është udhëheqësi suprem i Bektashinjve, një rend sufi shiit i themeluar në shekullin e 13-të në Turqi, por tani me qendër në Shqipëri.
Në një intervistë, kryeministri Rama tha se ”qëllimi i shtetit të ri ishte promovimi i një versioni tolerant të islamit për të cilin Shqipëria krenohet”.
“Ne duhet të kujdesemi për këtë thesar, që është toleranca fetare dhe që nuk duhet ta marrim kurrë si të mirëqenë”, thekson Rama.
”Një mikroshtet i moderuar islamik, do të dërgonte një mesazh: “Mos lejoni që stigma e muslimanëve të përcaktojë se cilët janë muslimanët”, thekson Rama.
Territori i shtetit të ri islamik të propozuar është një kompleks në një lagje banimi me kosto të ulët në Tiranën lindore. Është vetëm një e katërta e madhësisë së qytetit të Vatikanit, aktualisht vendi më i vogël në botë, i sunduar nga Papa, një monark absolut.
Baba Mondi tha se “madhësia nuk ka rëndësi. Nuk kam nevojë të jem diktator”, ndonëse pranoi se i vetmi kufizim domethënës për autoritetin e tij do të jetë Zoti.
Pasi ngre dolli për vizitorët me raki, një pije e zjarrtë i distiluar nga rrushi, ai vuri në dukje se ”nuk pretendonte për pagabueshmëri”.
“Vetëm Zoti nuk bën gabime”, thekson ai.
Zona bektashiane përfshin një sallë mbledhjesh dhe lutjesh me kupolë, një muze që shfaq historinë e rendit, një klinikë, një arkiv dhe zyrat administrative të Baba Mondit, një njeriu gazmor me mjekër të bardhë dhe një përbuzje të rremë për dogmat e ashpra.
“Ekstremistët myslimanë që vendosin bomba dhe përdorin dhunën për të përhapur versionin e tyre të besimit, janë thjesht kauboj”, thekson ai.
Duke kombinuar një interpretim të lirë të Kuranit me misticizmin, elementet e besimeve para-islamike të Turqisë dhe përkushtimin ndaj të urtëve të tyre të vdekur, të njohur si dervishët, bektashinjtë e zhvendosën selinë e tyre në Tiranë nga Turqia gati një shekull më parë pas Mustafa Kemal Ataturkut, babait themelues të Republikës turke mbylli operacionet e tyre.
Të konsideruar heretik nga shumë shiitë dhe sunitë konservatorë dhe të nënshtruar shekujsh persekutimi në tokat myslimane, bektashinjtë kanë qenë një forcë në Shqipëri dhe në vendet fqinje si Kosova dhe Maqedonia që nga pushtimi i Ballkanit nga Perandoria Osmane në shekullin e 14-të dhe 15-të.
Anëtarët e sektit luajtën një rol udhëheqës në ringjalljen nacionaliste të Shqipërisë kundër sundimit turk, duke promovuar një version të relaksuar të Islamit që ndihmoi në grumbullimin e komuniteteve të mëdha myslimane dhe të krishtera të vendit pas kauzës laike të pavarësisë.
Edhe pse një nga vendet më të varfra në Evropë, Shqipëria ka një histori të gjatë në ndihmë të njerëzve në nevojë, duke pritur hebrenjtë gjatë Luftës së Dytë Botërore dhe afganët që ikin nga talebanët në 2021.
Aeroporti i saj ndërkombëtar mban emrin e Nënë Terezës, murgeshës etnike shqiptare që mori çmimin Çmimi Nobel për Paqen për punën e saj bamirëse në Indi.
Një ekip ekspertësh ligjorë, përfshirë juristë ndërkombëtarë, po hartojnë një ligj që përcakton statusin sovran të shtetit të ri brenda Shqipërisë. Kjo do të duhet të miratohet nga Parlamenti.
Është e paqartë se cilat vende, nëse ka, do të pranojnë të njohin sovranitetin bektashi.
Deri tani, tha zoti Rama, një katolik jo praktikant, vetëm disa nga ndihmësit e tij më të afërt janë në dijeni të planit dhe aleatët e NATO-s si Shtetet e Bashkuara nuk janë konsultuar.
Një vend që ka shumë pak gjasa ta njohë atë është Irani, i cili ka shumë ndjekës kryesisht të fshehtë të islamit sufi, duke përfshirë disa bektashinë, por e sheh veten si rojtar i Islamit shiit kundër leximeve heterodokse të besimit.
“Iranianët janë sinqerisht mendimi im i fundit”, tha zoti Rama, duke vënë në dukje se Shqipëria i ndërpreu marrëdhëniet diplomatike me Iranin në vitin 2022 pasi e lidhi atë me një sulm kibernetik ndaj qeverisë shqiptare dhe rrjeteve bankare.
Baba Mondi ka bërë një fushatë të gjatë kundër ekstremizmit pasi militantët islamikë vranë 12 persona në një sulm në vitin 2015 në të përjavshmen satirike franceze Charlie Hebdo, ku lideri bektashian udhëtoi për në Paris së bashku me zotin Rama, kryeministrin, për t’u bashkuar me një marshim kundër terrorizmit.
Ai tha se ”shteti i ri bektashi mund të ketë nevojë për një shërbim të vogël inteligjence sepse edhe ne kemi armiq, por nuk do të ketë ushtri, roje kufitare apo gjykata”.
”Detaje të tilla si kush do të kualifikohet për pasaporta ende duhet të përpunohen”, shtoi ai, por ngjyra e pasaportës është vendosur: jeshile, një ngjyrë e rëndësishme në Islam.
Shqipëria është një shtet që e lejon dyshtetësinë.
I përkushtuar për të qetësuar dhe jo për të nxitur tensionet, shteti i ri tashmë është betuar për mallkimin e shumë kombeve – atë të ambicies territoriale. Baba Mondi u zotua të mos bëjë asnjë përpjekje për të zgjeruar territorin e tij duke rrëmbyer tokën urdhrin e tij të mbajtur dikur në kryeqytetin shqiptar.
Kompleksi i Tiranës, i cili fillimisht mbulonte rreth 90 hektarë është tkurrur me dy të tretat që kur ish-diktatori komunist i Shqipërisë, Enver Hoxha, nxori jashtë ligjit çdo fe në vitin 1967 dhe qeveria e tij filloi të ndërtonte magazina në territorin bektashi në kryeqytet.
Pas rënies së komunizmit në 1991, bektashinjtë humbën akoma më shumë tokë kur zhvilluesit privatë ndërtuan shtëpi në buzë të kompleksit pa leje.
Zoti Rama tha se ”kufijtë e shtetit të propozuar bektashi do të përcaktohen nga ajo që ka sekti: Ajo që u sekuestrua nuk është pjesë e kësaj. Grindjet për pronësinë e pronave vetëm sa do të minonin qëllimin e shtetit si një model bashkëjetese”.
“Kjo nuk është një çështje pronësie, por një çështje shpirtërore”, thekson Rama.
Baba Mondi, nga ana e tij, e shpalli planin e shtetësisë “një mrekulli” dhe shprehu shpresën se ”Shtetet e Bashkuara dhe fuqitë e tjera perëndimore do ta njohin sovranitetin e shtetit të tij nëse Parlamenti miraton planin e kryeministrit”.
“Ne meritojmë një shtet. Ne jemi të vetmit në botë që themi të vërtetën për Islamin dhe “mos e ngatërroni atë me politikën”, thekson Baba Mondi.
Sa besimtarë bektashianë ka në botë është e paqartë, madje numri i tyre në Shqipëri është subjekt i vlerësimeve jashtëzakonisht të ndryshme, duke filluar nga vetëm disa për qind e popullsisë së vendit prej më pak se tre milionë deri në shumëfishin e asaj.
Baba Mondi tha se rreth gjysma e popullsisë së përgjithshme ishte bektashi, pjesa tjetër ishin sunitë, katolikë, të krishterë ortodoksë dhe të krishterë ungjillorë.
Ky është pothuajse me siguri një ekzagjerim, por pasqyron një pikëpamje të përhapur të sektit, madje edhe midis disa të krishterëve, si feja kombëtare e Shqipërisë.
Në Krujë, një qytet në veri të kryeqytetit që është vendi i një kështjelle të përdorur në shekullin e 15-të nga Skënderbeu, heroi kombëtar i Shqipërisë, Ismet Kaciu, një mësues bektashi në pension, tha se ‘nuk kishte dëgjuar për planet e zotit Rama për këtë sovranitet të stilit të Vatikanit mbi zonën e Tiranës.
Por, gjatë një vizite në një faltore të bektashinjve pranë kalasë së Skënderbeut, mbi Krujë Kaciu tha se ”do të ishte shumë i lumtur nëse kjo do të ndodhte”.
Ai tha se do të ndihmonte që shqiptarët e rinj, përfshirë katër fëmijët e tij, që punojnë në Itali, të mos largoheshin nga besimi dhe vendi i tyre.
Nuri Ceni, një historian bektashi 79-vjeçar, e përshëndeti ofertën e shtetësisë si “një dhuratë jashtëzakonisht të rëndësishme që jo vetëm do të forconte islamin tolerant brenda Shqipërisë, por gjithashtu do të ndihmonte në përhapjen e mesazhit tonë të bashkëjetesës paqësore pavarësisht nga feja apo raca”.
“Ne jemi kundër të gjitha formave të ekstremizmit që sot janë kaq të rrezikshme,” shton ai.
Kryeministri Rama pranoi se ”krijimi i një shteti sovran islamik në Tiranë do të kërkonte kohë”.
“Ndoshta të gjithë do të thonë: ky djalë është i çmendur. Gjëja e rëndësishme, e çmendur apo jo, është të luftosh për mirë”, thekson Rama. /ATA/
