Më shumë se 8,000 boshnjakë myslimanë u masakruan brenda 10 ditëve nga trupat serbe të Bosnjës nën komandën e gjeneralit Ratko Mlladiç në muajt e fundit të luftës vëllavrasëse të Bosnjës 1992-95.

Masakra është pjesë e gjenocidit të vetëm të njohur në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore.

Mijëra njerëz u mblodhën në Bosnjë për të përkujtuar masakrën e Srebrenicës të vitit 1995, gjenocidin e vetëm të njohur ndërkombëtarisht në Evropë, që nga Lufta e Dytë Botërore dhe për të varrosur 50 viktima të tjera të gjetura së fundmi në varreza masive dhe të identifikuara përmes analizës së ADN-së.

Më shumë se 8,000 burra dhe djem nga grupi etnik boshnjak, i cili përbëhet kryesisht nga myslimanë, u vranë në 10 ditë masakër pasi qyteti u pushtua nga forcat serbe, në muajt e fundit të luftës së Bosnjës.

Deri më tani, eshtrat e më shumë se 6600 njerëzve janë gjetur dhe varrosur në varreza.

“Unë vij gjithmonë këtu. Ne të gjithë vijmë këtu në datën 11 korrik, nuk mund ta harrojmë këtë datë”, thotë Hiba Ajdasi, bashkëshorti dhe babai i së cilës u vranë gjatë masakrës.

“Është më e lehtë, kur e di se ku janë varret e tyre, edhe nëse janë vetëm disa kocka. Por kur mendon për vuajtjet e tyre, kur mendon për atë që kanë kaluar viktimat, nuk mundem ta shpjegoj se si ndihem”, thotë Mana Ademovic, familjare e viktimave.

“Çdo vit që kalon, bëhet edhe më i vështirë. Koha bën të vetën, nuk është një ditë e lehtë”, thotë Emir Suljagiç nga Qendra Përkujtimore e Potoçarit, të cilit forcat serbe i kanë vrarë babain dhe vëllain.

Në dy vitet e mëparshme, për shkak të pandemisë COVID-19, vetëm një numër relativisht i vogël i familjarëve u lejuan të merrnin pjesë në ceremoninë përkujtimore.

Nënat e Srebrenicës janë përpjekur shumë gjatë viteve që varret masive të zbulohen, të identifikohen eshtrat dhe të ndëshkohen përgjegjësit.

Deri më tani, eshtrat e më shumë se 6600 njerëzve janë gjetur dhe varrosur në një varrezë në Srebrenicë.

Eshtrat e 50 viktimave të tjera, të gjetura së fundmi në varreza masive dhe të identifikuara përmes analizës së ADN-së, do të varrosen atje të hënën.

Kryediplomati i BE-së Josep Borrell dhe komisioneri për Zgjerimin Oliver Varhelyi kanë folur gjithashtu në përvjetorin e masakrës së Srebrenicës.

“Evropa nuk e ka harruar atë që ndodhi në Srebrenicë dhe përgjegjësinë tonë për të mos qenë në gjendje të parandalojmë dhe ndalojmë gjenocidin”, thuhet në një deklaratë.

“Në Srebrenicë, Evropa dështoi dhe ne jemi përballur me turpin tonë.”

Dy diplomatët shtuan se lufta në Ukrainë ka sjellë “kujtime të gjalla të atyre që u dëshmuan në luftën në Ballkanin Perëndimor në vitet 1990”.

“Ndërsa shohim sigurinë dhe stabilitetin e Evropës dhe rendin ndërkombëtar të bazuar në rregulla të tronditura thellësisht, na kujtohet nevoja për të ngritur këmbën për të mbrojtur paqen, dinjitetin njerëzor dhe vlerat universale”.

Shefi ushtarak serb i Bosnjës, Gjeneral Ratko Mlladiç dhe ndihmësi i tij politik, Radovan Karaxhiç, po vuajnë tani dënimin e përjetshëm për krime lufte, përfshirë gjenocidin.

Megjithëse masakra e Srebrenicës u quajt gjenocid nga gjykatat ndërkombëtare dhe vendase, zyrtarët serbë dhe serbët e Bosnjës ende i minimizojnë, ose i mohojnë krimet

/Argumentum.al