Një eksod masiv i ukrainasve rrezikon burime dërrmuese në vendet fqinje, edhe pse Evropa zotohet të ndihmojë refugjatët që ikin nga pushtimi rus.
Agjencitë e inteligjencës amerikane kanë vlerësuar se diku nga 1 milion deri në 5 milion ukrainas mund të zhvendosen pasi forcat ruse hyjnë në vend nga veriu, jugu dhe lindja.
Është një lëvizje që mund të tejkalojë kapacitetin e fqinjëve të Ukrainës, disa prej të cilëve kanë burime të kufizuara duke pasur një histori rezistence ndaj pranimit të refugjatëve.
“Nuk ka gjasa që këto vende të mund të mbështesin me sukses një rritje të miliona refugjatëve pa mbështetjen e SHBA-së dhe komunitetit më të gjerë ndërkombëtar,” tha për “The Hill” Krish O’Mara Vignarajah, president i Shërbimit Lutheran të Emigracionit dhe Refugjatëve, i cili zhvendos refugjatët.
Rumania ka thënë se mund të pranojë deri në gjysmë milioni refugjatë, Hungaria ka thënë se po përgatitet për dhjetëra mijëra dhe Moldavia është zotuar të mbajë kufijtë e saj të hapur për ukrainasit.
Ndërsa Polonia, një destinacion i mundshëm për refugjatët në perëndim të Ukrainës, është zotuar të marrë një milion refugjatë, të dhënat e vetë vendit sugjerojnë se hapësirat e saj për strehimin e refugjatëve kanë më pak se 3,000 vende.
“Ky realitet ka të ngjarë të jetë një shtytës i rëndësishëm i thirrjes së OKB-së për 190 milionë dollarë ndihmë humanitare për ukrainasit,” tha Vignarajah.
Hungaria, një tjetër vendkalim kufitar perëndimor për ukrainasit, ka qenë hapur armiqësor ndaj refugjatëve në të kaluarën, duke marrë qortim nga Komisioneri i Lartë i Kombeve të Bashkuara për Refugjatët (UNHCR).
UNHCR tha të premten se të paktën 50,000 ukrainas janë larguar tashmë nga vendi, duke përfshirë kalimin në Poloni, Rumani dhe Moldavi, ndërsa rreth 100,000 janë zhvendosur brenda vendit.
Rrugët në Kiev u përmbytën të enjten, me automjete që shtriheshin për dhjetëra kilometra ndërsa kërkonin të largoheshin nga kryeqyteti.
Ukraina gjithashtu është përballur tashmë me pasojat e zhvendosjes së brendshme pas aneksimit të Gadishullit të Krimesë nga Rusia në vitin 2014.
Por lëvizjet e trupave ruse mund t’i shtyjnë njerëzit më në perëndim dhe në vendet fqinje.
“Këto janë vende të vogla në kufi me Ukrainën, kështu që edhe nëse janë të gatshëm të presin ukrainas, ata nuk kanë domosdoshmërisht kapacitetin, dhe kështu ne do të kemi nevojë të shohim shumë më tepër mbështetje teknike dhe financiare nga BE-ja tjetër [Bashkimi Evropian] vendet dhe unë do të argumentoja gjithashtu SHBA-në,” tha Daphne Panayotatos, avokate për Evropën në Refugees International.
SHBA deri më tani ka dërguar një ekip prej 17 anëtarësh të reagimit ndaj fatkeqësive përmes Agjencisë së SHBA për Zhvillim Ndërkombëtar për të lehtësuar përgjigjen humanitare të administratës Biden.
Trupat amerikane të vendosura aktualisht përgjatë krahut lindor të NATO-s po ndihmojnë gjithashtu në procesin e evakuuarve nga Ukraina ndërsa kalojnë në Poloni dhe Rumani në strehë të përkohshme të sigurta në ato vende.
Administrata Biden po përballet gjithashtu me thirrje për t’u ofruar ukrainasve tashmë në SHBA status të përkohshëm të mbrojtur për të shmangur deportimin dhe për të ofruar burimet e saj të programit të refugjatëve.
Sekretarja e shtypit e Shtëpisë së Bardhë, Jen Psaki, tha të enjten se SHBA-ja është e gatshme të pranojë refugjatët ukrainas, por ajo tha se shumica do të duan të shkojnë në vendet e Evropës. Ajo tha se administrata Biden po punon me vendet evropiane për të vlerësuar se ku ka kapacitet.
“Departamenti i Shtetit po angazhohet në mënyrë diplomatike për të siguruar që vendet fqinje të mbajnë kufijtë e tyre të hapur për ata që kërkojnë mbrojtje ndërkombëtare”, tha një zëdhënës i departamentit për The Hill.
“Ashtu si me çdo situatë refugjatësh, ne do të vazhdojmë t’u bëjmë thirrje anëtarëve të bashkësisë ndërkombëtare që t’u përgjigjen nevojave të atyre që kërkojnë mbrojtje brenda kufijve të tyre në një mënyrë që është në përputhje me detyrimet e tyre përkatëse sipas ligjit ndërkombëtar,” shtoi zëdhënësi.
Deri më tani, përgjigja nga shumë vende evropiane ka qenë mirëpritëse – një kontrast me reagimin ndaj krizave të kaluara të refugjatëve, siç është ajo e nxitur nga lufta civile në Siri.
Vetëm javën e kaluar, UNHCR lëshoi një paralajmërim për rajonin, duke vënë në dukje se disa vende janë implikuar në raportet alarmante të kthimit të refugjatëve që mbërrinin me anije.
Përgjigja më e mirëpritur nga Polonia vjen pasi vendi filloi ndërtimin e një muri përgjatë kufirit me Bjellorusinë për të parandaluar kalimet e refugjatëve.
“Plani i Polonisë për të akomoduar deri në 1 milion ukrainas është veçanërisht i rëndësishëm duke pasur parasysh se vetëm muaj më parë, qeveria e saj përdori trupa për të zmbrapsur azilkërkuesit në kufirin e saj me Bjellorusinë. Kjo pabarazi në trajtimin e refugjatëve kryesisht myslimanë flet për rritjen shqetësuese të lëvizjeve nacionaliste që politizojnë popullsitë e pambrojtura emigrante, “tha Vignarajah.
Por një popullsi refugjatësh e krishterë kryesisht e bardhë nga Ukraina mund të trajtohet ndryshe.
“Retorika që po dëgjojmë rreth ardhjes shumë të mundshme të dhjetëra apo qindra mijërave, nëse jo rreth një milion apo më shumë njerëzve që vijnë nga Ukraina, retorika është mikpritëse dhe e ngrohtë”, tha Judith Sunderland, drejtore e asociuar për Human Rights Watch për Evropën dhe Divizioni i Azisë Qendrore.
“Është një kontrast i madh me retorikën që dëgjuam vetëm disa muaj më parë rreth mbërritjes ose ardhjes së mundshme të afganëve,” shtoi ajo.
Melanie Nezer, zëvendëspresidente e lartë për çështjet publike globale me HIAS, një grup për rivendosjen e refugjatëve hebrenj me një organizatë partnere në Ukrainë, tha se ka paralele me ndryshimin e refugjatëve midis administratës Trump dhe Biden, ku SHBA shkoi nga një histori e të gjitha kohërave. objektivi i ulët i rivendosjes së refugjatëve nën ish-presidentin Trump në një qëllim shumë më të madh të vendosur nga administrata e re, të cilin Presidenti Biden përfundimisht nuk arriti ta përmbushë.
“Kur erdhën refugjatët afganë, ne vërtet duhej të përleshnim,” tha Nezer, “për t’u siguruar që burimet ishin të disponueshme, aftësitë, se stafi ishte në vend dhe të gjitha ato gjëra,” tha ajo, duke shtuar se SHBA kishte humbur. disa “kujtesë muskulore” për këtë çështje.
“Këto janë vende që nuk kanë sisteme reale të vendosura për pranimin e refugjatëve,” tha ajo.
Kompleksitetit i shtohet edhe pasiguria e jashtëzakonshme që rrethon shkallën e krizës së mundshme të refugjatëve, e cila varet kryesisht nga mënyra se si shpaloset pushtimi. Forcat ruse po hynë në Kiev të premten, duke shkaktuar shqetësime se kryeqyteti ukrainas me një popullsi prej rreth 2.8 milionë banorë mund të bjerë.
Ukraina ka urdhëruar gjithashtu burrat e moshës 18 deri në 60 vjeç që të qëndrojnë në vend ndërsa përgatitet të fillojë rekrutimin e rezervistëve ushtarakë.
“Kjo varet, padyshim, se cila është rrjedha e luftës,” tha Angela Stent, një eksperte për marrëdhëniet e SHBA dhe Evropës me Rusinë. “Ju mund të keni një krizë të madhe refugjatësh.”
Sunderland përshëndeti vendimin e Polonisë për të mirëpritur refugjatët ukrainas si dhe të huajt që banojnë ligjërisht në Ukrainë, por ajo argumentoi se dera duhet të jetë “plotësisht e hapur” për të përfshirë emigrantët pa dokumente në Ukrainë.
Panayotatos tha se Evropa Perëndimore mund të jetë gjithashtu një ndihmë më e madhe, duke ndihmuar në zhvendosjen duke sjellë shpejt refugjatët në pjesë të tjera të kontinentit pas përpunimit fillestar për t’i strehuar ata ndërsa presin hapat e ardhshëm në rastet e tyre të azilit.
“Nëse një milion njerëz shkojnë në Poloni javën e ardhshme, Polonia nuk ka kapacitet për të përpunuar një milion aplikime. Ajo që do të ndodhte në vend të kësaj do të ishte që 500 njerëz të shkojnë në Gjermani, 500 njerëz të shkojnë në Francë dhe 300 njerëz të shkojnë në Irlandë”, tha ajo, duke përdorur shifra hipotetike.
“Njerëzit mund të zhvendosen në një vend tjetër të Bashkimit Evropian, dhe ai vend do të vlerësonte kërkesën e tyre për azil dhe do të thoshte: ‘Po, ne Franca, jo Polonia, por ne Franca, mendojmë se ju kualifikoheni si refugjat dhe ne do t’ju japim statusin e refugjatit qëndroni këtu në Francë”, shtoi ajo.
Vignarajah tha se SHBA mund të vendosë gjithashtu tonin duke bërë angazhimin e vet publik për marrjen e më shumë refugjatëve.
“Si lider humanitar në botë, SHBA-ja duhet të bëjë gjithçka në fuqinë e saj për të ndihmuar aleatët e saj më të afërt pasi ata mirëpresin ukrainasit që kërkojnë strehë të sigurt”, tha ajo.
“Shtetet e Bashkuara gjithashtu mund të udhëheqin me shembull dhe të përmbushin idealet e tyre më të larta për të mirëpritur më shumë refugjatë,” shtoi ajo./Argumentum.al