Tony Blair u ka bërë thirrje kombeve perëndimore që të bashkohen për të zhvilluar një strategji koherente për të kundërshtuar ngritjen e Kinës si “superfuqia e dytë në botë”.
Duke mbajtur leksionin vjetor të Ditchley të shtunën, ish-kryeministri bëri thirrje për një politikë ndaj Pekinit të “forcë plus angazhim” ndërsa paralajmëroi se epoka e dominimit politik dhe ekonomik perëndimor po i vinte fundi.
Ai tha se fuqitë perëndimore duhet të rrisin shpenzimet e tyre të mbrojtjes në mënyrë që të ruajnë epërsinë e tyre ushtarake duke zgjeruar “fuqinë e tyre të butë” duke ndërtuar lidhje me vendet në zhvillim.
Në të njëjtën kohë, atyre u duhej urgjentisht t’i jepnin fund “çmendurisë” në politikën e tyre të brendshme dhe të rivendosnin “arsyen dhe strategjinë”.
“Si arriti Britania ndonjëherë në një pikë ku Nigel Farage dhe Jeremy Corbyn erdhën për një kohë të shkurtër por të rëndësishme për të formuar politikën tonë? Apo Amerika në një vend ku nëse jeni vaksinuar tregonte besnikëri politike?” tha ai.
“Çmenduria në politikën tonë duhet të ndalet. Ne nuk mund të përballojmë luksin për të kënaqur fantazinë. Ne duhet të vendosim përsëri arsyen dhe strategjinë në shalë. Dhe ne duhet ta bëjmë këtë me urgjencë.”
Në lidhje me Kinën, Blair tha se ajo kishte arritur tashmë me SHBA-në në shumë fusha të teknologjisë, ndërsa presidenti Xi Jinping nuk e kishte fshehur ambicien e tij për të kthyer Tajvanin në sundimin e Pekinit.
Në të njëjtën kohë, pushtimi “brutal dhe i pajustifikuar” i Presidentit Vladimir Putin në Ukrainë tregoi se ata nuk mund të prisnin më automatikisht që fuqitë e mëdha botërore t’u binden normave të pranuara ndërkombëtare.
“Si rezultat i veprimeve të Putinit, ne nuk mund të mbështetemi te lidershipi kinez që të sillet në mënyrën që ne do ta konsideronim racionale,” tha ai.
“Mos më keqkuptoni. Nuk po them në një afat të afërt që Kina do të përpiqet të marrë Tajvanin me forcë. Por ne nuk mund ta bazojmë politikën tonë në sigurinë se nuk do ta bënte. Dhe madje duke lënë në krah Tajvanin, realiteti është se Kina nën udhëheqjen e Xi po konkurron për ndikim dhe e bën këtë në mënyrë agresive.”
Ai tha se Pekini do të konkurronte “jo vetëm për pushtet, por kundër sistemit tonë, mënyrës sonë të qeverisjes dhe të jetesës” dhe se perëndimi duhet të ishte mjaft i fortë për të mbrojtur sistemet dhe vlerat e tij.
“Ndryshimi më i madh gjeopolitik i këtij shekulli do të vijë nga Kina, jo nga Rusia”, tha ai. “Po i afrohemi fundit të dominimit politik dhe ekonomik perëndimor. Bota do të jetë të paktën bipolare dhe ndoshta shumëpolare. Është hera e parë në historinë moderne që lindja mund të jetë në kushte të barabarta me perëndimin.”
Me Kinën – si dhe vende si Rusia, Turqia dhe Irani – që derdhin burime në botën në zhvillim duke ndërtuar lidhje të forta mbrojtëse dhe politike, Blair tha se ishte thelbësore që perëndimi të mos harronte rëndësinë e fuqisë së butë.
“Ne kemi një mundësi të madhe. Vendet në zhvillim preferojnë biznesin perëndimor. Ata janë shumë më skeptikë tani për kontraktimet kineze sesa një dekadë më parë. Ata e admirojnë sistemin perëndimor më shumë sesa e kuptojmë ne”, tha ai.
/Argumentum.al