Komisioni Evropian miratoi një Plan të ri Rritjeje për Ballkanin Perëndimor, me synimin për të sjellë disa nga përfitimet e anëtarësimit në rajon përpara anëtarësimit, për të nxitur rritjen ekonomike dhe për të përshpejtuar konvergjencën socio-ekonomike aq të nevojshme. Objektivi duhet të jetë t’u mundësojë partnerëve të rrisin reformat dhe investimet për të përshpejtuar ndjeshëm shpejtësinë e procesit të zgjerimit dhe rritjen e ekonomive të tyre. Për këtë, për periudhën 2024-2027 është propozuar një pakete e re e Reformës dhe Rritjes prej 6 miliardë eurosh për Ballkanin Perëndimor. Pagesat do të bëhen vetëm pas përmbushjes së reformave të dakorduara.
Plani i ri i Rritjes për Ballkanin Perëndimor bazohet në katër shtylla, që synojnë:
1-Rritja e integrimit ekonomik me tregun e përbashkët të Bashkimit Evropian, me kusht që Ballkani Perëndimor të përafrohet me rregullat e tregut të vetëm dhe të hapë sektorët dhe zonat përkatëse për të gjithë fqinjët e tyre në të njëjtën kohë, në përputhje me Tregun e Përbashkët Rajonal. Sugjerohen shtatë veprime prioritare:
-Lëvizja e lirë e mallrave;
-Lëvizja e lirë e shërbimeve dhe punëtorëve;
-Qasja në zonën e vetme të pagesave në euro (SEPA);
-Lehtësimi i transportit rrugor;
-Integrimi dhe dekarbonizimi i tregjeve të Energjisë;
-Tregu i vetëm dixhital;
-Integrimi në zinxhirët e furnizimit industrial
Nxitja e integrimit ekonomik brenda Ballkanit Perëndimor nëpërmjet Tregut të Përbashkët Rajonal, bazuar në rregullat dhe standardet e BE-së, të cilat potencialisht mund të shtojnë 10% në ekonomitë e tyre;
Përshpejtimi i reformave themelore, duke përfshirë grupin themelor, mbështetjen e rrugës së Ballkanit Perëndimor drejt anëtarësimit në BE, përmirësimin e rritjes së qëndrueshme ekonomike duke përfshirë tërheqjen e investimeve të huaja dhe forcimin e stabilitetit rajonal;
Rritja e asistencës financiare për të mbështetur reformat përmes një Lehtësie për Reforma dhe Rritje për Ballkanin Perëndimor për periudhën 2024-2027, një propozim për një instrument të ri me vlerë 6 miliardë euro, i përbërë nga 2 miliardë euro grante dhe 4 miliardë euro kredi koncesionare, me pagesë të kushtëzuar që partnerët e Ballkanit Perëndimor të përmbushin reforma specifike socio-ekonomike dhe themelore.
Si pjesë e Planit të Rritjes, çdo partner i Ballkanit Perëndimor do të ftohet të përgatisë një Agjendë Reformash bazuar në rekomandimet ekzistuese, duke përfshirë nga Paketa vjetore e Zgjerimit dhe Programet e Reformës Ekonomike të vendeve (ERP). Kjo Agjendë Reforme do të konsultohet, vlerësohet dhe miratohet nga Komisioni.
Ursula von der Leyen, Presidente e Komisionit Evropian tha se plani i ri i Rritjes për Ballkanin Perëndimor është një ofertë e rëndësishme për partnerët tanë, duke ofruar një nxitje për arritjen e progresit në reformat përkatëse themelore dhe socio-ekonomike. Kjo ofertë gjithashtu mund të përshpejtojë progresin në rrugën e normalizimit të marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë përmes Dialogut të lehtësuar nga BE-ja. Secili prej partnerëve tanë në Ballkanin Perëndimor ka një mundësi për të nxitur rritjen ekonomike dhe përfundimisht për të fituar akses në Tregun e Vetëm Evropian edhe përpara zgjerimit. Kjo është edhe në interes të BE-së në tërësi
Ndersa Përfaqësuesi i Lartë/Zëvendëspresidenti Josep Borrell theksoi se: “Plani i ri i Rritjes së Ballkanit Perëndimor dhe Lehtësia e re e Reformës dhe Rritjes bazohen në Planin Ekonomik dhe Investues (PIE) prej 30 miliardë eurosh, i nisur me sukses në vitin 2020. Plani ynë i ri i rritjes prej 6 miliardë eurosh është një katalizator unik për të përshpejtuar gjendjen reale socio-ekonomike integrimin në rajon. Ndërsa përshpejtojmë zbatimin e reformave themelore, ne do të hapim tregun tonë të vetëm për Ballkanin Perëndimor. Kjo do të zvogëlojë ndarjen ekonomike midis Bashkimit Evropian dhe partnerëve tanë dhe do t’i përgatisë ata për konkurrencën në tregun e vetëm të BE-së, në mënyrë që ata të mund të korrin përfitimet e anëtarësimit të tyre në BE që në momentin e parë.”
