• SHQIPËRI
  • KOSOVË
  • MAQEDONIA E VERIUT
  • MALI I ZI
  • Revista në PDF
2 Tetor, 2023
Edicion Special
  • KREU
  • EKONOMI

    Standard&Poors rrit vlerësimin për Shqipërinë nga ‘perspektivë e qëndrueshme’ në ‘pozitive’

    Mete-Sejko: Shërbimet, turizmi dhe ndërtimi, rol kyç në rritjen ekonomike

    Zbardhet udhëzimi për tatimin mbi të ardhurat/ Nga 1 janari 2024, tatim progresiv 15 deri 23% për të vetëpunësuarit

    Shoqata e Ndërtuesve letër Ramës: Çmimet fiskale do rrisin tatimin mbi të ardhurat te shitblerja e shtëpive dhe taksa e infrastrukturës

    Kryeministri Rama: Eksportet, nga 398 milionë euro në 2018, në 686 milionë në 2022 në zonën e CEFTA-s

    Forumi ekonomik Shqipëri-Izrael, Balluku: Jemi ndër vendet më atraktive për biznesin e huaj

  • POLITIKË

    Rama dënon sulmin terrorist në Ankara: Akt i neveritshëm, frikacakë

    Kryeministri Rama pret princin e kurorës së Emirateve të Bashkuara: Folëm për ecurinë e projekteve të përbashkëta

    Kryeministri Rama debaton me autoritetet e Kosovës, duke përsëritur mbështetjen për propozimin e tij për kontrollin e veriut nga KFOR-i

    Rama në Berlin: Shqipëria, vlerë neto në BE sa i takon paqes dhe sigurisë

    Kryeministri Rama flet për Kosovën/ BE të dënojë shpalljen e zisë për terroristët. KFOR të marrë në kontroll veriun

    Kosova/ Shqipëria del për të parë kundër deklaratës së BE-së

    Várhelyi: BE plan të ri për rritjen ekonomike në Ballkanin Perëndimor

    Kryeministri Rama: Shpallja e zisë në Beograd, sinjali më i keq që Serbia mund t’i jepte rajonit dhe komunitetit euro-atlantik!

    Samiti i Procesit të Berlinit, zhvillohet Ministeriali euro-ballkanik i Ministrave të Ekonomisë

  • SOCIALE / KULTURË

    Skulptori i Popullit Mumtaz Dhrami: “Në qiell është parajsa kurse në tokë është Hangzhou”.

    Jazz Po Polsku – pjesëmarrja e grupit ZIEMIA në edicionin e 12-të të Festivalit Ndërkombëtar të Jazz-it në Shqipëri

    “Kina dhe Shqipëria krijuan së bashku një kapitull miqësie që përshkoi male dhe oqeane”

    Imzot Arjan Dodaj, fjalim para Papës: “Nga humnera më e thellë e Mesdheut, përjetova në lëkurën time si del në dritë shpresa”

    Portofoli zviceran për arsimin profesional nis një fazë të re për 2023-2027  

    Javët Kulturore Ndërkombëtare, sjellin në Tiranë folklorin dhe traditën kineze

    Grupi Mediatik i Kinës do të dërgojë mbi 4 500 veta për transmetimin e Lojërave Aziatike

  • INTERVISTA

    Ekskluzive/ Ambasadori rus në Shqipëri z. Mikhail Afanasiev: Rusia synon vetëm të përfundojë atë luftë, të nisur nga Perëndimi në Ukrainë

    Ekskluzive/ Ambasadori i RMV-së në Shqipëri, z. Danço Markovski: Kryesimi i OSBE-së një projekt me rëndësi kombëtare për Maqedoninë e Veriut

    Ekskluzive/ Ambasadori i Kroacisë në Shqipëri, Z. Zlatko Kramaric: Miqësia, marrëdhëniet tona të mira politike duhet të vërtetohen me veprimtari konkrete, jo me fjalë!” 

    Përvjetori i parë i emërimit Arqipeshkv në krye të Kishës Katolike/ Mons. Arjan Dodaj: Vetem Zoti mund të jetë autori i ecjes sonë!  

    Ambasadori i Azerbajxhanit z. Anar Huseynov: Vizita e Presidentit Aliyev në Shqipëri hapi një faqe të re në marrëdhëniet tona dypaleshe

    Ministri i Brendshëm i RMV-së, Z. Oliver Spasovski: Ballkani i Hapur dhe Procesi i Berlinit plotesojnë njëri-tjetrin për bashkëpunimin ndërmjet vendeve të Ballkanit Perëndimor  

    Ekskluzive/ Ambasadori i Kinës në Shqipëri Z. Zhou Ding: Kina e Shqipëria duhet të shikojnë nga historia për të ndërtuar të ardhmen!

  • OP/ED

    Dollari amerikan përballë BRICS!

    Historia e martirizimit të Ulmas duhet të njihet botërisht

    “Strategjia Indo-Paqësore” e Uashingtonit po ringjall Luftën e Ftohtë

    Realpolitika arabe e dhimbshme për Sirinë!

    Një NATO më e fortë për një botë më të rrezikshme

     KPE-ja katandiset në një forum simbolik!

    Kina hap “rrugën drejt paqes” në Ukrainë

  • RAJONI
    • All
    • KOSOVA
    • MALI I ZI
    • MAQEDONI

    Presidenti i Maqedonisë së Veriut: Prania e 5 mijë trupave të NATO-s në Kosovë garanton mospërhapjen e konfliktit

    Sveçla: Serbia tentoi aneksimin e veriut të Kosovës, sulmuesit u trajnuan në baza serbe

    Kryeministri i Malit të Zi Dr. Dritan Abazoviç merr një çmim të veçantë nga IFIMES

    Qeveria e Kosovës fton Serbinë t’i tërheq trupat ushtarake nga vija kufitare

    Borrell: Grumbullimi ushtarak serb në kufirin me Kosovën të ndalet menjëherë

    Kryeministri Rama debaton me autoritetet e Kosovës, duke përsëritur mbështetjen për propozimin e tij për kontrollin e veriut nga KFOR-i

  • MAGAZINË

    20-vjeçari Carlos Alcaraz i jep fund mbretërimit të Novak Djokovic për të fituar titullin e parë të Wimbledon.

    Ndahet nga jeta Tina Turner, mbretëresha e Rock ‘n’ Roll

    Suedezja Loreen fiton Eurovision Song Contest 2023

    Tenisti serb, Novak Gjokoviq fiton për herë të 10-të në Australian Open

    Ndahet nga jeta legjenda braziliane e futbollit, Pele

    Ndahet nga jeta, njeriu që frymëzoi filmin e Tom Hanks/ Jetoi 18 vjet në aeroportin e Parisit

    Maqedonia e Veriut, Mali i Zi dhe Bullgaria nuk do të marrin pjesë në “Eurovision” 2023

    500 vjet më parë: Udhëtimi i Magelanit rreth botës

    25 vjet pa Princeshën Diana

  • TË TJERA
    • FOKUS
    • JO VETËM LAJM
    • REALPOLITIK
  • EnglishEnglish
No Result
View All Result
Argumentum
  • KREU
  • EKONOMI

    Standard&Poors rrit vlerësimin për Shqipërinë nga ‘perspektivë e qëndrueshme’ në ‘pozitive’

    Mete-Sejko: Shërbimet, turizmi dhe ndërtimi, rol kyç në rritjen ekonomike

    Zbardhet udhëzimi për tatimin mbi të ardhurat/ Nga 1 janari 2024, tatim progresiv 15 deri 23% për të vetëpunësuarit

    Shoqata e Ndërtuesve letër Ramës: Çmimet fiskale do rrisin tatimin mbi të ardhurat te shitblerja e shtëpive dhe taksa e infrastrukturës

    Kryeministri Rama: Eksportet, nga 398 milionë euro në 2018, në 686 milionë në 2022 në zonën e CEFTA-s

    Forumi ekonomik Shqipëri-Izrael, Balluku: Jemi ndër vendet më atraktive për biznesin e huaj

  • POLITIKË

    Rama dënon sulmin terrorist në Ankara: Akt i neveritshëm, frikacakë

    Kryeministri Rama pret princin e kurorës së Emirateve të Bashkuara: Folëm për ecurinë e projekteve të përbashkëta

    Kryeministri Rama debaton me autoritetet e Kosovës, duke përsëritur mbështetjen për propozimin e tij për kontrollin e veriut nga KFOR-i

    Rama në Berlin: Shqipëria, vlerë neto në BE sa i takon paqes dhe sigurisë

    Kryeministri Rama flet për Kosovën/ BE të dënojë shpalljen e zisë për terroristët. KFOR të marrë në kontroll veriun

    Kosova/ Shqipëria del për të parë kundër deklaratës së BE-së

    Várhelyi: BE plan të ri për rritjen ekonomike në Ballkanin Perëndimor

    Kryeministri Rama: Shpallja e zisë në Beograd, sinjali më i keq që Serbia mund t’i jepte rajonit dhe komunitetit euro-atlantik!

    Samiti i Procesit të Berlinit, zhvillohet Ministeriali euro-ballkanik i Ministrave të Ekonomisë

  • SOCIALE / KULTURË

    Skulptori i Popullit Mumtaz Dhrami: “Në qiell është parajsa kurse në tokë është Hangzhou”.

    Jazz Po Polsku – pjesëmarrja e grupit ZIEMIA në edicionin e 12-të të Festivalit Ndërkombëtar të Jazz-it në Shqipëri

    “Kina dhe Shqipëria krijuan së bashku një kapitull miqësie që përshkoi male dhe oqeane”

    Imzot Arjan Dodaj, fjalim para Papës: “Nga humnera më e thellë e Mesdheut, përjetova në lëkurën time si del në dritë shpresa”

    Portofoli zviceran për arsimin profesional nis një fazë të re për 2023-2027  

    Javët Kulturore Ndërkombëtare, sjellin në Tiranë folklorin dhe traditën kineze

    Grupi Mediatik i Kinës do të dërgojë mbi 4 500 veta për transmetimin e Lojërave Aziatike

  • INTERVISTA

    Ekskluzive/ Ambasadori rus në Shqipëri z. Mikhail Afanasiev: Rusia synon vetëm të përfundojë atë luftë, të nisur nga Perëndimi në Ukrainë

    Ekskluzive/ Ambasadori i RMV-së në Shqipëri, z. Danço Markovski: Kryesimi i OSBE-së një projekt me rëndësi kombëtare për Maqedoninë e Veriut

    Ekskluzive/ Ambasadori i Kroacisë në Shqipëri, Z. Zlatko Kramaric: Miqësia, marrëdhëniet tona të mira politike duhet të vërtetohen me veprimtari konkrete, jo me fjalë!” 

    Përvjetori i parë i emërimit Arqipeshkv në krye të Kishës Katolike/ Mons. Arjan Dodaj: Vetem Zoti mund të jetë autori i ecjes sonë!  

    Ambasadori i Azerbajxhanit z. Anar Huseynov: Vizita e Presidentit Aliyev në Shqipëri hapi një faqe të re në marrëdhëniet tona dypaleshe

    Ministri i Brendshëm i RMV-së, Z. Oliver Spasovski: Ballkani i Hapur dhe Procesi i Berlinit plotesojnë njëri-tjetrin për bashkëpunimin ndërmjet vendeve të Ballkanit Perëndimor  

    Ekskluzive/ Ambasadori i Kinës në Shqipëri Z. Zhou Ding: Kina e Shqipëria duhet të shikojnë nga historia për të ndërtuar të ardhmen!

  • OP/ED

    Dollari amerikan përballë BRICS!

    Historia e martirizimit të Ulmas duhet të njihet botërisht

    “Strategjia Indo-Paqësore” e Uashingtonit po ringjall Luftën e Ftohtë

    Realpolitika arabe e dhimbshme për Sirinë!

    Një NATO më e fortë për një botë më të rrezikshme

     KPE-ja katandiset në një forum simbolik!

    Kina hap “rrugën drejt paqes” në Ukrainë

  • RAJONI
    • All
    • KOSOVA
    • MALI I ZI
    • MAQEDONI

    Presidenti i Maqedonisë së Veriut: Prania e 5 mijë trupave të NATO-s në Kosovë garanton mospërhapjen e konfliktit

    Sveçla: Serbia tentoi aneksimin e veriut të Kosovës, sulmuesit u trajnuan në baza serbe

    Kryeministri i Malit të Zi Dr. Dritan Abazoviç merr një çmim të veçantë nga IFIMES

    Qeveria e Kosovës fton Serbinë t’i tërheq trupat ushtarake nga vija kufitare

    Borrell: Grumbullimi ushtarak serb në kufirin me Kosovën të ndalet menjëherë

    Kryeministri Rama debaton me autoritetet e Kosovës, duke përsëritur mbështetjen për propozimin e tij për kontrollin e veriut nga KFOR-i

  • MAGAZINË

    20-vjeçari Carlos Alcaraz i jep fund mbretërimit të Novak Djokovic për të fituar titullin e parë të Wimbledon.

    Ndahet nga jeta Tina Turner, mbretëresha e Rock ‘n’ Roll

    Suedezja Loreen fiton Eurovision Song Contest 2023

    Tenisti serb, Novak Gjokoviq fiton për herë të 10-të në Australian Open

    Ndahet nga jeta legjenda braziliane e futbollit, Pele

    Ndahet nga jeta, njeriu që frymëzoi filmin e Tom Hanks/ Jetoi 18 vjet në aeroportin e Parisit

    Maqedonia e Veriut, Mali i Zi dhe Bullgaria nuk do të marrin pjesë në “Eurovision” 2023

    500 vjet më parë: Udhëtimi i Magelanit rreth botës

    25 vjet pa Princeshën Diana

  • TË TJERA
    • FOKUS
    • JO VETËM LAJM
    • REALPOLITIK
  • EnglishEnglish
No Result
View All Result
Argumentum
No Result
View All Result
Home FOKUS

Kush përballet me të shkuarën, ka edhe një të ardhme

1 Shkurt, 2019
in FOKUS
A A
Share on FacebookShare on Twitter

Një arkivë e pazakontë dixhitale dëshmish gojore nga të mbijetuarit e përndjekjes dhe terrorit komunist po ngrihet në Tiranë përmes platformës “Edhe muret kanë veshë”, pjesë e procesit të lustracionit që po zhvillohet në Shqipëri. Ky proces nisi shumë vonë: 25 vjet pas rrëzimit të regjimit komunist, kohë gjatë së cilës krimet e komunizmit, për dy dekada e gjysmë në demokraci, mbetën jashtë vëmendjes së publikut dhe ҫdo qasjeje reflektuese.  Këtë po e bën tani të mundur, Autoriteti për Informim mbi Dokumentet e ish-Sigurimit të Shtetit (AIDSSH) i ngritur më 2016, përmes hapjes së arkivit të dosjeve sekrete për publikun dhe krijimit të Arkivit të dëshmive gojore. Infrastruktura moderne dixhitale për këtë të fundit është donacion nga Gjermania, që ka mbështetur procesin e lustracionit dhe dhurimin e aparaturavedixhitale që në ngritjen e Autoritetit. Ambasadorja gjermane në Tiranë, Susanne Schütz, theksoi të martën, (29.01) rëndësinë e zbardhjes së të shkuarës, në fjalën e saj në ceremoninë e donacionit të pajisjeve moderne për arkivën e dëshmive gojore.

” Unë e di, pak më shumë, sepse jam gjermane, se të merresh me të shkuarën tënde të errët mund të jetë e dhimbshme, por mjaft e rëndësishme për një fillim të ri shoqëror. Shumëkush mund të kishte preferuar t’i vinte kapak së shkuarës, të niste prej zeros dhe kësisoj t’ia linte harresës ҫështje të tilla si përgjegjësia dhe vuajtjet individuale. Ky nuk është një proces i thjeshtë.  Bindja ime është që një shoqëri duhet të përballet me të shkuarën, në mënyrë të hapur dhe të sinqertë.  Përvoja jonë tregon se vetëm kush njeh të shkuarën e tij dhe përballet me të ka edhe një të ardhme.”

Sa e errët ka qënë e shkuara e regjimit komunist në Shqipëri?

Perceptimet për të shkuarën komuniste janë të ndryshme në Shqipërinë e sotme. Sipas një studimi të Pranisë së OSBE-së në Tiranë, të kryer më 2016 del se njerëzit ose nuk dinë asgjë për represionin dhe përndjekjen politike nga ish-Sigurimi, ose japin shifra shumë të ulta, ose shumë të larta. Kjo ndarje është e kuptueshme në kushtet e mungesës së të drejtës për informim, përtej propagandës së regjimit komunist. Por me hapjen e dosjeve dhe deklasifikimin e dokumentave sekrete, 1944-1991, tabloja e së shkuarës së regjimit komunist në Shqipëri shfaqet sterrë e zezë. Gentiana Sula, Kryetarja e  AIDSSH thotë për DW: “

“Janë 212 mijë dosje të ish Sigurimit, 250 mijë kartela individuale, 15 mijë dosje hetimore gjyqësore, 21 mijë dosje të personave të përndjekur, mijëra regjistra, procesverbale, akte normative, në total 32 milionë faqe dokumenta të hartiara nga ish-Sigurim i shtetit , nga 1944-1991 , në një Shqipëri që nuk i kalonte 3 milionë banorë. Pët të gjithë këtë dokumentacion kemi detyrim ligjor ta ruajmë, administrojmë, përpunojmë dhe ta vemë në dispozicion të publikut”, thotë për DW , drejtuesja e Autoritetit , Gentiana Sula.

Kultura e Kujtesës dhe konsolidimi i saj në Shqipëri

Platforma dixhitale “Edhe  muret kanë veshë” është pjesë e projektit “Përkujtojmë për të shëruar dhe parandaluar ”që AIDSSH po zbaton që prej një viti me mbështetjen  UNDP dhe Italisë. Rrëfime të padëgjuara kurrë më parë, histori autentike persekutimi dhe terrori politik po mbushin nga dita në ditë arkivën dixhitale të dëshmive gojore. Një shans më shumë për kërkimin shkencor, edukimin qytetar krahas qasjes së lirë tek arkivi i dosjeve dhe dokumentave të tjera të ish -Sigurimit. Një shans më shumë për të krijuar dhe konsoliduar kulturën e kujtesës që në Shqipëri mbeti e pazhvilluar për 28 vjet.  

” Një kulturë aktive e të kujtuarit është e rëndësishme. Që edhe të rinjtë që nuk e  kanë përjetuar vetë, regjimin e Hoxhës, t’u mprehet vetëdija se paqja dhe pluralizmi demokratik, toleranca mes njerëzve, të pranuarit e njëri-tjetrit në historinë e Europës nuk kanë qenë – dhe vazhdojnë të mos jenë ende- diҫka e vetëkuptueshme”, tha Ambasadorja gjermane në Tiranë, Susanne Schütz.

Drejtuesja e Autoritetit thotë DW se klikuesit e website dhe media sociale për platformën dixhitale “Edhe muret kanë veshë” përbëjnë 40 % të totalit dhe janë rini deri nga 18- 24 vjeҫ. Ajo thotë se ideja për ta ngritur këtë arkivë erdhi nga interesi i madh i rinisë dhe qytetarëve.

” Kur qytetarët, ish-viktima të persekutimit, vijnë për të parë dosjet e tyre konstatojnë që në to është vetëm një pjesë e historisë, përqasja denigruese, përbaltjja që ish-Sigurimi i bënte viktimës për të përligjur  persekutimin, burgosjen dhe pushkatimin. Por historia është shumë më tepër sesa ajo që është në dosje. Në to mungon përjetimi i viktimës, ҫfarë ka ndodhur para arrestimit dhe më pas. Dëshmitë gojore e bëjnë të plotë historinë,” thotë për DW, Gentiana Sula.

Shoqëria drejt rivendosjes së ekuilibrit

Dosjet e pahapura të ish-Sigurimit kanë qënë mjet presioni politik për 25 vjet. Në shtypin postkomunist dilnin emra politikanësh, zyrtarësh të lartë, figurash publike që akuzoheshin se kishin dosje si bashkëpunëtorë të policisë sekrete, ish-Sigurimit. Akuzat dhe kundërakuzat mes palëve, të pavërtetuara për 25 vjet në demokraci shkaktuan një atmosferë të sëmurë në shoqëri dhe humbjen e ekuilibrit të saj.  AIDSSH po tenton të sjellë të vërtetën e asaj që ka mbetur e dokumentuar pas një kohe kaq të gjatë mungese ligji për hapjen dhe administrimin e dosjeve sekrete, djegies apo shkatërrimit të tyre gjatë  trazirave të 1997. Shkurt histori sa më të plota viktimash,  reabilitimin e tyre dhe ndjesën morale të atyre persekutorëve  që janë gjallë. Gjithë ky proces do të lehtësojë rivendosjen e ekuilibrit të prishur të shoqërisë shqiptare. Dhe tregues të ekuilibrave të prishur nuk mungojnë. Ditët e fundit, një prokuror, Bujar Sheshi 61 vjeҫ, aplikoi për të qenë anëtar në Këshillin e Lartë të Prokurorisë, një nga institucionet më të rëndësishme të Drejtësisë së reformuar në Shqipëri. Por nga verifikimi i AIDSSH rezultoi, se kishte qenë i rekrutuar si  si bashkëpunëtor i ish-Sigurimit, në moshën 18 vjeçare.

“Kemi edhe raste të tjera si ai i prokurorit Sheshi, që nuk e pranojnë që kanë qenë të rekrutuar nga ish-Sigurimi. Pse? Mendojnë se sistemi i  automatizonte si të tillë. E mohojnë, është një peshë e madhe psikologjike për ta përballuar para familjes, fëmijëve. Por ish-bashkëpunëtorët e Sigurimit nuk duhet të jenë pjesë e drejtësisë së reformuar. Qytetarët duan drejtësi të pastruar nga njerëz të implikar në ish-policinë sekrete të regjimit komunist, duan të  kenë besim, në një drejtësi të re, që i shërben demokracisë” thotë për DW, Gentiana Sula.


Related Posts

FOKUS

Revista “Argumentum” dhe “AIGS” vijnë me një edicion special kushtuar Kinës në hapësirën ballkanike

29 Shtator, 2023
FOKUS

Analistët: Bashkimi Evropian duhet ta rimendojë kornizën e dialogut Kosovë-Serbi

28 Shtator, 2023
FOKUS

“Kina dhe Shqipëria krijuan së bashku një kapitull miqësie që përshkoi male dhe oqeane”

27 Shtator, 2023

Na ndiqni

Regjistrohu

Merr në Email Revistën Argumentum

Të fundit

Presidenti i Maqedonisë së Veriut: Prania e 5 mijë trupave të NATO-s në Kosovë garanton mospërhapjen e konfliktit

1 Tetor, 2023

Kinë/ Mbahet ceremonia e ngritjes së flamurit në sheshin Tian’anmen për të festuar 74 vjetorin e themelimit të PKK

1 Tetor, 2023

Papa Françesku: Nagorno-Karabaku po përjeton krizë humanitare

1 Tetor, 2023

Sveçla: Serbia tentoi aneksimin e veriut të Kosovës, sulmuesit u trajnuan në baza serbe

1 Tetor, 2023

Rama dënon sulmin terrorist në Ankara: Akt i neveritshëm, frikacakë

1 Tetor, 2023
Argumentum

“Argumentum”, një proces intelektual …

Na kontaktoni

[email protected]
[email protected]
[email protected]

Na ndiqni

Bashkëpunëtorë Mediatik

Regjistrohu

Merr në Email Revistën Argumentum
  • KREU
  • Politikat e Privatësisë
  • Rreth Nesh
  • Marketing & PR
  • Kontakt

© 2022 Argumentum. Të gjitha të drejtat e rezervuara | NIPT: L91415033Q

No Result
View All Result
  • KREU
  • EKONOMI
  • POLITIKË
  • SOCIALE / KULTURË
  • INTERVISTA
  • OP/ED
  • RAJONI
  • MAGAZINË
  • TË TJERA
    • FOKUS
    • JO VETËM LAJM
    • REALPOLITIK
  • EnglishEnglish

© 2022 Argumentum. Të gjitha të drejtat e rezervuara | NIPT: L91415033Q

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

This website uses cookies. By continuing to use this website you are giving consent to cookies being used. Visit our Privacy and Cookie Policy.