• SHQIPËRI
  • KOSOVË
  • MAQEDONIA E VERIUT
  • MALI I ZI
  • Revista në PDF
10 Korrik, 2025
Edicion Special
  • KREU
  • EKONOMI

    Bullgaria gati të përdorë euron nga 1 janari 2026

    Banka e Shqipërisë ul normën bazë të interesit nga 2,75% në 2,5%

    Zëvendësministrja Olta Manjani në Pekin: Shqipëria e angazhuar për fuqizimin e rolit të saj në arenën globale

    DW: Shqipëria drejt rekordit të 15 milionë turistëve

    Asambleja FED Invest: Ofertë unike për financimin e qëndrueshëm dhe gjithëpërfshirës në Shqipëri

    Guvernatori Sejko në prezantimin e Raportit të Tranzicionit të BERZH 2024-2025

  • POLITIKË

    Raporti për Shqipërinë, Spiropali: Vlerësim i progresit në rrugën drejt BE-së

    Lirohet nga burgu ish-deputeti Ervin Salianji: Do të vijoj betejën në Strasburg

    Korçë, inaugurohet godina e re e Konsullatës së Përgjithshme të Greqisë

    Suddeutsche Zeitung”: Edi Rama, pikturë dhe pushtet

    Bushati takon Sekretarin amerikan: Rubio pranoi ftesën e Ramës për të vizituar Tiranën

    Presidenti Begaj pranon Letrat Kredenciale të ambasadorit të ri të Palestinës në Shqipëri z. Sami Mhanna

    Rama urdhër pushtetit vendor: Nuk ka ‘tokë e xanun’, hiqini trarët e parkimeve dhe çadrat…

    Presidenti Begaj uron 4 korrikun: Mirënjohje për miqësinë e qëndrueshme me SHBA-të

    Rama në Vlorë, kërkon shkarkime masive në bashki! 

  • SOCIALE / KULTURË

    ”National Geographic”: Riviera Shqiptare mbetet perfekte për një udhëtim me makinë

    35 vjet nga hyrja në ambasada

    “Kandidati për Kandidat”/Një satirë e thellë për politikën shqiptare, nga Arben Çejku

    Siguria e gazetarëve, Metani: Bashkëpunimi me mediet, thelbësor për transparencën dhe llogaridhënien

    Java Kulturore Italiane nga 1–8 Qershor/ Një festë që bashkon Italinë dhe Shqipërinë me kulturë, muzikë, shije dhe traditë.

    UNESCO: Lugina e Vjosës të shpallet Rezervat i Biosferës

    “Çfarë na bën evropianë?”/ Hapet zyrtarisht Java e Evropës

  • INTERVISTA

    Ekskluzive/Ambasadori dhe shkrimtari kroat Zlatko Kramarić: Trashëgimia e Titos dhe sfidat e Ballkanit në rendin e ri botëror

    Përmbyllja e Misionit Diplomatik/Ambasador Dancho Markovski: “Forcimi i Marrëdhënieve Shqipëri–Maqedoni e Veriut për një të ardhme të përbashkët Evropiane”

    100 Vjetori i Marrëdhënieve Diplomatike Shqipëri-Rusi: “Ambasadori A. Zaytsev flet për të ardhmen, bashkëpunimin ekonomik dhe paqen në kontekstin e zhvillimeve globale”

    EKSKLUZIVE/Ambasadorja e Kinës në Shqipëri,  Znj. Pang Chunxue: Potencial i madh bashkëpunimi mes dy vendeve!

    Ekskluzive/ Ambasadori ukrainas në Shqipëri, z.Volodymyr Shkurov: “Asgjë për Ukrainën pa Ukrainën”- Kërkojmë një Paqe të Drejtë dhe të Garantuar!

    “Shqipëria në Samitin e Klimës në Azerbajxhan: Angazhimi për Financimin e Gjelbër dhe Masat për Ndryshimet Klimatike”

    Ekskluzive/ “Negociatat – Sfida e fundit e integrimit”, një dëshmi e rrugëtimit Europian të Shqipërisë!

  • OP/ED

    Miti serb për Kosovën sipas historianit gjerman, Holm Sundhaussen!

    Turqia: Ura strategjike mes Lindjes, Azisë dhe Evropës

    Aspektet Kryesore të Politikës së Jashtme të Pavarur dhe të Bazuar në Interesin Kombëtar të Azerbajxhanit

    Shqipëria në Detin e Hapur të Gjeopolitikës: Koha për të rishikuar aleancat…

    Polonia, President i ri, telashe të vjetra!

    80-vjet nga Lufta e Dytë Botërore/ Historia si udhërrëfyes për të ardhmen!

    Canadian and European Union Relations Concept - Merged Flags of Canada and the EU 3D Illustration

    Erozioni i demokracisë liberale në Evropë e vështirëson kërkimin e Kanadasë për aleatë me mendësi të ngjashme.

  • RAJONI
    • All
    • KOSOVA
    • MALI I ZI
    • MAQEDONI

    Hapet Konsullata e Përgjithshme e Shqipërisë në Strugë/ Ministri Hasani: “Shërbime më pranë qytetarëve dhe një hap përpara në marrëdhëniet me Maqedoninë e Veriut”

    Sveçla: Numri nga i cili erdhi kërcënimi me bombë në Kuvend lidhet me Ratko Mlladiçin

    RMV/ Mickoski: Mendojmë për vendosjen e taksave shtesë për personat e pamartuar

    Dështon për herë të 41-të konstituimi i Kuvendit të Kosovës

    Presidentja Osmani nis konsultimet me Liderët Politikë për zgjidhjen e krizës institucionale

    Paratë më mirë për mirëqenien sociale apo ura në Mitrovicë?

  • MAGAZINË

    Paris 2024/ Mundësi rus Chermen Valiev i jep Shqipërisë medaljen e parë Olimpike

    Ndahet nga jeta Agim Doçi, poeti dhe tekstshkruesi i qindra këngëve të festivaleve shqiptare

    Krijimtari dhe biznes, rrugëtimi i ndërthurur i markës së veshjeve Dren Abazi Brand

    Ndahet nga jeta “Nderi i Kombit”, aktori i mirënjohur Mirush Kabashi

    Ndahet nga jeta aktori i shquar i humorit, Zef Deda!

    Kualifikimi në Euro 2024, Rama: Faleminderit edhe njëherë 1000 herë kuqezinjve!

    Ndërron jetë në fushën e futbollit ganezi Raphael Dwamena, sulmuesi i Egnatias

    20-vjeçari Carlos Alcaraz i jep fund mbretërimit të Novak Djokovic për të fituar titullin e parë të Wimbledon.

    Ndahet nga jeta Tina Turner, mbretëresha e Rock ‘n’ Roll

  • TË TJERA
    • FOKUS
    • JO VETËM LAJM
    • REALPOLITIK
    • KINA-HORIZONT
  • English
No Result
View All Result
Argumentum
  • KREU
  • EKONOMI

    Bullgaria gati të përdorë euron nga 1 janari 2026

    Banka e Shqipërisë ul normën bazë të interesit nga 2,75% në 2,5%

    Zëvendësministrja Olta Manjani në Pekin: Shqipëria e angazhuar për fuqizimin e rolit të saj në arenën globale

    DW: Shqipëria drejt rekordit të 15 milionë turistëve

    Asambleja FED Invest: Ofertë unike për financimin e qëndrueshëm dhe gjithëpërfshirës në Shqipëri

    Guvernatori Sejko në prezantimin e Raportit të Tranzicionit të BERZH 2024-2025

  • POLITIKË

    Raporti për Shqipërinë, Spiropali: Vlerësim i progresit në rrugën drejt BE-së

    Lirohet nga burgu ish-deputeti Ervin Salianji: Do të vijoj betejën në Strasburg

    Korçë, inaugurohet godina e re e Konsullatës së Përgjithshme të Greqisë

    Suddeutsche Zeitung”: Edi Rama, pikturë dhe pushtet

    Bushati takon Sekretarin amerikan: Rubio pranoi ftesën e Ramës për të vizituar Tiranën

    Presidenti Begaj pranon Letrat Kredenciale të ambasadorit të ri të Palestinës në Shqipëri z. Sami Mhanna

    Rama urdhër pushtetit vendor: Nuk ka ‘tokë e xanun’, hiqini trarët e parkimeve dhe çadrat…

    Presidenti Begaj uron 4 korrikun: Mirënjohje për miqësinë e qëndrueshme me SHBA-të

    Rama në Vlorë, kërkon shkarkime masive në bashki! 

  • SOCIALE / KULTURË

    ”National Geographic”: Riviera Shqiptare mbetet perfekte për një udhëtim me makinë

    35 vjet nga hyrja në ambasada

    “Kandidati për Kandidat”/Një satirë e thellë për politikën shqiptare, nga Arben Çejku

    Siguria e gazetarëve, Metani: Bashkëpunimi me mediet, thelbësor për transparencën dhe llogaridhënien

    Java Kulturore Italiane nga 1–8 Qershor/ Një festë që bashkon Italinë dhe Shqipërinë me kulturë, muzikë, shije dhe traditë.

    UNESCO: Lugina e Vjosës të shpallet Rezervat i Biosferës

    “Çfarë na bën evropianë?”/ Hapet zyrtarisht Java e Evropës

  • INTERVISTA

    Ekskluzive/Ambasadori dhe shkrimtari kroat Zlatko Kramarić: Trashëgimia e Titos dhe sfidat e Ballkanit në rendin e ri botëror

    Përmbyllja e Misionit Diplomatik/Ambasador Dancho Markovski: “Forcimi i Marrëdhënieve Shqipëri–Maqedoni e Veriut për një të ardhme të përbashkët Evropiane”

    100 Vjetori i Marrëdhënieve Diplomatike Shqipëri-Rusi: “Ambasadori A. Zaytsev flet për të ardhmen, bashkëpunimin ekonomik dhe paqen në kontekstin e zhvillimeve globale”

    EKSKLUZIVE/Ambasadorja e Kinës në Shqipëri,  Znj. Pang Chunxue: Potencial i madh bashkëpunimi mes dy vendeve!

    Ekskluzive/ Ambasadori ukrainas në Shqipëri, z.Volodymyr Shkurov: “Asgjë për Ukrainën pa Ukrainën”- Kërkojmë një Paqe të Drejtë dhe të Garantuar!

    “Shqipëria në Samitin e Klimës në Azerbajxhan: Angazhimi për Financimin e Gjelbër dhe Masat për Ndryshimet Klimatike”

    Ekskluzive/ “Negociatat – Sfida e fundit e integrimit”, një dëshmi e rrugëtimit Europian të Shqipërisë!

  • OP/ED

    Miti serb për Kosovën sipas historianit gjerman, Holm Sundhaussen!

    Turqia: Ura strategjike mes Lindjes, Azisë dhe Evropës

    Aspektet Kryesore të Politikës së Jashtme të Pavarur dhe të Bazuar në Interesin Kombëtar të Azerbajxhanit

    Shqipëria në Detin e Hapur të Gjeopolitikës: Koha për të rishikuar aleancat…

    Polonia, President i ri, telashe të vjetra!

    80-vjet nga Lufta e Dytë Botërore/ Historia si udhërrëfyes për të ardhmen!

    Canadian and European Union Relations Concept - Merged Flags of Canada and the EU 3D Illustration

    Erozioni i demokracisë liberale në Evropë e vështirëson kërkimin e Kanadasë për aleatë me mendësi të ngjashme.

  • RAJONI
    • All
    • KOSOVA
    • MALI I ZI
    • MAQEDONI

    Hapet Konsullata e Përgjithshme e Shqipërisë në Strugë/ Ministri Hasani: “Shërbime më pranë qytetarëve dhe një hap përpara në marrëdhëniet me Maqedoninë e Veriut”

    Sveçla: Numri nga i cili erdhi kërcënimi me bombë në Kuvend lidhet me Ratko Mlladiçin

    RMV/ Mickoski: Mendojmë për vendosjen e taksave shtesë për personat e pamartuar

    Dështon për herë të 41-të konstituimi i Kuvendit të Kosovës

    Presidentja Osmani nis konsultimet me Liderët Politikë për zgjidhjen e krizës institucionale

    Paratë më mirë për mirëqenien sociale apo ura në Mitrovicë?

  • MAGAZINË

    Paris 2024/ Mundësi rus Chermen Valiev i jep Shqipërisë medaljen e parë Olimpike

    Ndahet nga jeta Agim Doçi, poeti dhe tekstshkruesi i qindra këngëve të festivaleve shqiptare

    Krijimtari dhe biznes, rrugëtimi i ndërthurur i markës së veshjeve Dren Abazi Brand

    Ndahet nga jeta “Nderi i Kombit”, aktori i mirënjohur Mirush Kabashi

    Ndahet nga jeta aktori i shquar i humorit, Zef Deda!

    Kualifikimi në Euro 2024, Rama: Faleminderit edhe njëherë 1000 herë kuqezinjve!

    Ndërron jetë në fushën e futbollit ganezi Raphael Dwamena, sulmuesi i Egnatias

    20-vjeçari Carlos Alcaraz i jep fund mbretërimit të Novak Djokovic për të fituar titullin e parë të Wimbledon.

    Ndahet nga jeta Tina Turner, mbretëresha e Rock ‘n’ Roll

  • TË TJERA
    • FOKUS
    • JO VETËM LAJM
    • REALPOLITIK
    • KINA-HORIZONT
  • English
No Result
View All Result
Argumentum
No Result
View All Result
Home FOKUS

Promovimi i internacionales djathtiste

8 Prill, 2025
in FOKUS
A A
Israeli Prime Minister Benjamin Netanyahu and Hungarian Prime Minister Viktor Orban observe an honour guard during a welcoming ceremony at the Lion's Courtyard in Budapest, Hungary, April 3, 2025. REUTERS/Bernadett Szabo

Israeli Prime Minister Benjamin Netanyahu and Hungarian Prime Minister Viktor Orban observe an honour guard during a welcoming ceremony at the Lion's Courtyard in Budapest, Hungary, April 3, 2025. REUTERS/Bernadett Szabo

Share on FacebookShare on Twitter

Boshko Jakshiç[i]

Vizita zyrtare katërditore e kryeministrit izrealit në Hungari tërheq vëmendjen jo vetëm për faktin se Viktor Orbani është lideri i parë europian i cili nuk vepron sipas urdhër arrestit të Gjykatës Ndërkombëtare Penale (Gj.Nd.P) për Benjamin Netanjahun, por edhe për vetë natyrën e lidhjeve miqësore të liderit të shtetit hebré dhe atij hungarez i cili akuzohet për antisemitizëm. Hungaria është një prej 124 shteteve nënshkruese të Statutit të Romës, sipas të cilit është themeluar gjykata e cila, Netanjahun, liderin e parë të një vendi me pushtet demokratik, e ka akuzuar për krime lufte kundër njerzimit gjatë luftës në Gaza.

Hungaria kishte detyrimin që t’a arrestonte kryeministrin izraelit me t’u ulur të enjten në aeroportin e Budapestit, por Orbani nuk është i vetmi në refuzimin për të arrestuar Netanjahun. Donald Trampi muajin e kaluar ishte mikpritës për izrealitin, por gjithsesi ShBA-të nuk janë antarë të Gj.Nd.P. Franca dhe Polonia janë, megjithëse nuk janë deklaruar qartazi. Hollandezët do t’a arrestonin. Kancelari i ardhshëm gjerman Fridrih Merc thotë se “do të ishte një ide plotësisht absurde“ që kryeministri izralit të mos mund të vinte për vizitë.

Ftesën inatçore, Orbani i’a dërgoi Netanjahut me 22 nëntor 2024, një ditë pas shpalljes së urdhër arrestit, ndërsa vendimin e Gj.Nd.P. e quajti „absurd dhe të turpshëm“ dhe “fyerje për të drejtën ndërkombëtare”. Shefi i tij i diplomacisë Peter Sijarto përpunoi tezën mbi “turpin e papranueshëm të gjykatës ndërkombëtare”.

Netanjahu e akuzon Gjykatën Ndërkombëtare Penale për antisemtizëm, dhe është kuriozitet se erdhi në vendin kryeministrin e të cilit prej vitesh e akuzojnë për antisemitizëm. Orbani u gjend menjëherë në shënjestrën e kritikave të ashpra për shkak të larjes së hesapeve me ish padronin e tij të dikurshëm filantropin amerikan me prejardhje hebré Xhorxh Soros, të cilin e ka renditur tani në armiqtë e Hungarisë, “të cilët nuk besojnë te puna por spekulojnë me paratë, të cilët nuk kanë atdhe por mendojnë se e tërë bota është e tyrja”.

Përkundër frazave që të kthejnë në Gjermaninë e viteve tridhjetë, Netanjahu e priti Orbanin në Jerusalem në vitin 2018, gjë që shkaktoi stuhi mospëlqimesh dhe u sollën në kujtesë fjalët e falenderimit që kishte thënë Orbani për “shtetarin e jashtëzakonshëm” Miklosh Hortin, liderin hungarez gjatë Luftës së Dytë Botërore i cili zbatoi ligje antisemite, bashkëpunoi me nazistët dhe dërgoi në kampe përqëndrimi gjysëm milioni hebrej. Busti i Hortit është vendosur në parlamentin hungarez. Sipas interpetimit të historisë nga ana e Orbanit, hungarezët kanë “shpëtuar” hebrejtë në Budapest. Fajtorë janë tërësisht nazistët. Fakti që Horti ishte anisemit i thekur dhe që dy organizata progresiste hebré, Bet Orimi dhe Sim Shalom, i nxorri jashtë ligjit, nuk përmendet.

Pas gjithë këtyre Netanjahu e quajti Orbanin “mik të sinqertë të Izraelit”, dhe e falenderoi se lufton kundër antisemitizmit. “Turp”, komentoi atëbotë lideri opozitar Jair Lapid, i ati i të cilit, hebre hungarez, mbijetoi Holokaustin. Para memorialit Vad Jashem u mbajtën protesta të mëdha.

Orbani përsërit me këmbëngulje se qeveritë e tij kanë tolerancë zero ndaj antizemitizmit dhe racizmit, por në praktikë gjithçka ngjet me një lojë të dyfishtë. E dinte se në 2019 kishte dhuruar 3,4 milionë dollarë për luftën kundër antisemitizmit dhe një ditë më pas, revista që kontrollon avokati i tij, publikoi në faqen e parë liderin e organizatës më të madhe hebre në vend Andrash Hejlser, të mbuluar me monedha. Gjatë një fjalimi në zonën rumune Transilvani, e cila ka një bashkësi të madhe hungareze, Orbani deklaroi: “Nuk duam të bëhemi njerëz me raca të përziera”. Komiteti ndërkombëtar i Aushvicit deklaratën e quajti “budallaqe dhe të rrezikshme”. Duke kritikuar planet e BE-së për të ulur konsumin e gazit, Orbani tha: “Nuk e di si mund të imponohet një gjë e tillë, megjithëse ne, e kaluara na tregon se gjermanët ishin përpara në këtë lëmë”. Një këshilltare e Orbanit dha menjëherë dorëheqjen për shkak të këtij “teksti të pastër nazist”.

Orbani për vite me radhë ka hedhur idenë se forcat e errëta nga skena globale punojnë  kundër tij dhe Hungarisë. Gjatë fushatës anti-BE dhe antisemite të vitit 2023, përdori pankartat me pamjen Ursula fon der Lajenit dhe Aleks Sorosit, djalit të Xhorxhit, me mesazhin për mbrojtjen e sovranitetit: “Nuk do të vallzojmë sipas muzikës së tyre”.

Si është e mundur që Netanjahu i cili përsërit vazhdimisht se është viktimë e komplotit të së majtës, ka gjithashtu marrëdhënie të mira me politikanë me predispozicion antisemit në mbarë botën, nga Hungaria deri në Poloni, e deri te ish presidenti filipinas Rodrigo Duterte i cili e krahason veten ne Hitlerin?

A është Orbani antisemit. Netanjahu gjithsesi mendon se nuk është. Po ashtu thotë edhe Robert Frolohu, rabini i Sinagogës së madhe në Budapest, njëkohësisht edhe tempulli me i madh hebré në Europë. Ndoshta kanë të drejtë. Lideri hungarez përdor një gjuhë të koduar antisemitizmi në mënyrë që të animojë zgjedhësit dhe të vendosë hegjemoninë e tij politike. Po këtë taktikë përdor edhe Netanjahu.

Ndajnë shumë  gjëra të përbashkëta këta dy konservatorë, nacionalistë djathtisë dhe populistë. Një lidhje e tyre është lufta kundër Islamit dhe mbrojtja e qytetërimit judeo-kristjan. Orbani, gjatë krizës së emigrantëve të vitit 2015 e paraqiti veten si kampion të Europës së krishterë, ndërsa Hungarinë si vendi që është digë kundër sulmit të “hordhive islamiste”.

Që të dy shfaqin tendenca autoritariste dhe kundërshtojnë liberalizmin kozmopolit. Orbani si krijues i tezës “demokraci joliberale”, si edhe Netanjahu, është akuzuar se po kërcënon normat demokratike dhe të drejtat e njeriut. I pari gjykatat dhe mediat i ka vënë nën kontrollin e tij, i dyti vazhdon të përpiqet për të sendërtuar të njëjta ambicje. Që të dy janë të dashurit e Donald Trampit në procesin e krijimit të një internacionaleje djathtiste. Orbani ishte i vetmi lider i huaj që u deklarua për Trampin gjatë kohës së fushatës elektorale në ShBA.

Ndërsa i shtyjnë vendet e tyre në izolim dhe konflikte, këta sovranistë të thekur e paraqesin veten si patriotë mesianikë dhe shpëtimtarë të kombeve të tyre. Si njëri ashtu edhe tjetri nuk e fshehin përbuzjen ndaj BE-së dhe “vlerave të saj dekadente”, megjithëse e pranojnë me të dyja duart ndihmën e saj.

Këto janë lidhjet e vërteta të cilat ndikojnë që Budapesti të mbështesë fuqishëm Izraelin në forumet ndërkombëtare dhe në NATO. Për këtë, në mesin e situatës së nderë në Lindjen e Afërme dhe ndërprerjes së pushim zjarrit me Hamasin palestinez dhe Hesbollahët libanezë, Netanjahu vendosi që katër ditë të plota t’i kalojë në Hungari – në shenjë mirënjohje për “pastërtinë morale” që ka shfaqur Orbani duke quajtur urdhër-arrestin e Gj.Nd.P. si “hap të turpshëm”.

/Përktheu për Argumentum Xhelal FEJZA


[i] https://www.politika.rs/sr/clanak/671326/promocija-desnicarske-internacionale

Related- Posts

FOKUS

Kryeministri Rama nuk i do shqiptarët.

9 Korrik, 2025
FOKUS

“Mbi kultin e individit të Stalinit”

7 Korrik, 2025
FOKUS

60-vjetori i Rajonit Autonom Xizang/ Një histori suksesi dhe zhvillimi të qëndrueshëm

7 Korrik, 2025

Na ndiqni

Regjistrohu

Merr në Email Revistën Argumentum

Të fundit

Papa takohet me Presidentin Zelensky: Vatikani i gatshëm për të mirëpritur negociatat Ukrainë-Rusi

9 Korrik, 2025

Indeksi i çmimeve të konsumit në Kinë u rrit me 0.1% në qershor, Indeksi i Çmimeve të Prodhimit ra me 3.6%  

9 Korrik, 2025

Ministria e Jashtme: Kina do të punojë me të gjitha palët për të promovuar dhe mbrojtur të drejtat e njeriut 

9 Korrik, 2025

Trumpi i premton Ukrainës më shumë armë

9 Korrik, 2025

Raporti për Shqipërinë, Spiropali: Vlerësim i progresit në rrugën drejt BE-së

9 Korrik, 2025
Argumentum

“Argumentum”, një proces intelektual …

Na kontaktoni

[email protected]
[email protected]
[email protected]

Na ndiqni

Bashkëpunëtorë Mediatik

Regjistrohu

Merr në Email Revistën Argumentum
  • KREU
  • Politikat e Privatësisë
  • Rreth Nesh
  • Marketing & PR
  • Kontakt

© 2022 Argumentum. Të gjitha të drejtat e rezervuara | NIPT: L91415033Q

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

No Result
View All Result
  • KREU
  • EKONOMI
  • POLITIKË
  • SOCIALE / KULTURË
  • INTERVISTA
  • OP/ED
  • RAJONI
  • MAGAZINË
  • TË TJERA
    • FOKUS
    • JO VETËM LAJM
    • REALPOLITIK
    • KINA-HORIZONT
  • English

© 2022 Argumentum. Të gjitha të drejtat e rezervuara | NIPT: L91415033Q

This website uses cookies. By continuing to use this website you are giving consent to cookies being used. Visit our Privacy and Cookie Policy.