Reforma zgjedhore bën hapa para. Partitë politike kanë arritur një dakordësi sa i takon kapitullit të financimit të fushatës zgjedhore.
Pas mbledhjes që ka zgjatur gati 3 orë bashkëkryetari socialist i Komisionit të Posaçëm për reformën zgjedhore, Damian Gjiknuri u shpreh optimist.
Dakordësia eshte gjetur për shkurtimin e periudhës zgjedhore, si dhe financimin miks të fushatës zgjedhore dhe të kuotave gjinore.
Përfaqësuesi i Partisë Socialiste në tryezën e Reformës Zgjedhore, Damian Gjiknuri, tha se ka pasur dakordësi mes palëve politike për disa çështje të rëndësishme.
Ai tha se është gjetur kompromisi për të zvogëluar periudhën zgjedhore si dhe është pranuar financimin miks i fushatës së partive politike. Një tjetër pikë ku palët kanë pranuar të dakordësohen mes tyre lidhet me kuotën gjinore.
“Ramë dakord për zvogëlimin e periudhës zgjedhore, përkatësisht në datat 15 prill-15 maj, ose 15 tetor- 15 nëntor. Është një periudhë shumë e mirë për të bërë zgjedhje në Shqipëri, pasi edhe klima është më e mirë. Pjesëmarrja sa më e lartë në zgjedhje do të jetë një gjë shumë e mirë. Ramë dakord edhe për parimin e kuotës gjinore, që një në tre emra të jetë nga gjinia femërore, të shoqëruar dhe me sanksionet përkatëse.Ramë dakord që të kemi dhe financimin miks, pra financim nga qeveria, dhe pjesa tjetër nga donacionet, por duke e ulur në një raport më të pranueshëm. Qeveria ka marrë përsipër të shtojë vlerën totale që do të jepet për fushatën e ardhshme zgjedhore. Kapitulli i financimit të fushatës ka marrë dakordësim”, tha Gjiknuri.
Mbledhja tjeter do te jete te enjten dhe do te diskutohet krimi elektoral.
Mbas mbarimit të takimit për tryezën zgjedhore, bashkëkryetari i Komisionit të Posaçëm për reformën zgjedhore Oerd Bylukbashi, deklaroi se është arritur dakordësia për financimin e partive politike. Ai tha se synimi është për një formulë mikse ku do të reduktohen financimet private dhe shpenzimet në fushatat zgjedhore.
Oerd Bylykbashi: ”Sot ne diskutuam 3 çështje. Çështjen e periudhës zgjedhore, çëshjtes e kuotës gjinore dhe financimin e partive politike.U arrit dakordësia për të patur dy periudha zgjedhore. 15 prill-15 maj është periudha e parë dhe 15 tetor-15 nëntor periudha e dytë, e cila do t’i mundësojë Presidentit të Republikës datën e zgjedhjeve pa kufizime siç është deri më sot.
Arritëm dakordësinë në shumë prej elementëve për financimin e partive politike. Ekspertët kanë marrë detyrën për të gjetur zgjidhjet përfundimtare në lidhje me raportet e financimit, nëpërmjet një formule mikse, ku synimi kryesor i yni si opozitë, ka qenë reduktimi në mënyrë drastike të financimit privat dhe i shpenzimeve në fushata zgjedhore. Që të pastrohet fushata dhe politika nga ndikime të paligjshme dhe interesa të paligjshme që penetrojnë në fushatë përmes financimit.”
Opozita ka shkuar në tryezën e reformës zgjedhore me propozime konkrete që kanë të bëjnë me financimin e partive, rolin e grave dhe kohën e zgjedhjeve.
Më konkretisht:
1. Financimi i partive
Opozita propozon një ligj që ul në minimum financimin privat të partive dhe eleminon korrupsionin
Ligji i propozuar nga opozita forcon rregullat e transparencës, verifikimit të financimit dhe sanksionet. Një ndër propozimet e opozitës është edhe përjashtimi i privatëve që financojnë partitë politike nga tenderat, koncesionet dhe kontratat publike. Në këtë mënyrë eleminohet mundësia e favorizimit të tyre të paligjshëm.
Opozita propozon që financimi nga privati të jetë sa gjysma e financimit nga shteti. Aktualisht, partitë lejohen të shpenzojnë sa 10 herë shuma e financimit publik. Psh. Kur ajo merr nga buxheti 30 milionë lekë, financimi privat do të jetë 15 milionë lekë dhe jo 300 milionë, siç është aktialisht. Ligji shton mekanizmat shtetërorë e kontrollit të shpenzimeve në fushatë, me qëllim eleminimin e përdorimit të parave të pista në zgjedhje. Propozimi është në përputhje me rekomandimet ndërkombëtare.
2. Kuota gjinore
Në mënyrë që të zbatohet realisht përfaqësimi në lista të jo më pak se 30% gra dhe 1 ndër 3 emrat e parë të listës të jetë grua, opozita propozon që partitë apo koalicionet të kenë aq kandidatë sa numri i mandateve në qark. Asnje kandidat më shumë të mos pranohet. Aktualisht, lista e pakufizuar dhe vendosja e grave në fund të listës e bën joefektive kuotën 30%. Sanksioni për shkeljen e kuotës gjinore nuk është më gjoba, por refuzimi i regjistrimit të listës për qarkun përkatës.
3. Periudha zgjedhore
Opozita kërkon shkurtimin e periudhës zgjedhore në të dy sezonet e parashikuar aktualë. Nga 3 muaj kërkohet që të bëhet 1 muaj. Opozita propozon që zgjedhjet të mos zhvillohen në periudha që ndikojnë në sezonin turistik, por t’u jepet qytetarëve çdo mundësi për të ushtruar të drejtën e votës. Periudhat e zgjedhjeve të propozuara nga opozita janë 15 Prill-15 Maj dhe 15 Tetor – 15 Nëntor.