Pushtimi i Rusisë në Ukrainë ka shkaktuar sanksione kundër vendit, si dhe thirrje për ta shkëputur atë nga sistemi kryesor global i pagesave.
Përjashtimi i Rusisë nga rrjeti i Shoqërisë për Telekomunikacionin Financiar Ndërbankar në mbarë botën (SWIFT) mund të dëmtojë aftësinë e Rusisë për të tregtuar me pjesën më të madhe të botës dhe t’i japë një goditje të rëndë ekonomisë së saj.
Por të enjten, Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian zgjodhën të mos e ndërpresin Rusinë nga SWIFT duke lënë derën e hapur për rishikimin e mundësisë.
Çfarë është SWIFT dhe çfarë bën ai?
SWIFT është një rrjet që përdoret nga bankat për të dërguar mesazhe të sigurta në lidhje me transfertat e parave dhe transaksionet e tjera.
Më shumë se 11,000 institucione financiare në gati 200 vende përdorin SWIFT, duke e bërë atë shtyllën kurrizore të sistemit ndërkombëtar të transfertave financiare.
Kush e zotëron SWIFT?
SWIFT është një kompani bashkëpunuese sipas ligjit belg. Në faqen e saj të internetit, ajo thotë se “është në pronësi dhe kontrollohet nga aksionerët e saj [institucionet financiare] që përfaqësojnë rreth 3,500 firma nga e gjithë bota”.
Sistemi mbikëqyret nga bankat qendrore të G10, si dhe nga Banka Qendrore Evropiane, ku mbikëqyrësi kryesor është Banka Kombëtare e Belgjikës.
Sipas Shoqatës Kombëtare Ruse SWIFT, Rusia ka përdoruesit e dytë pas SHBA-së, me rreth 300 institucione financiare ruse që i përkasin sistemit.
Më shumë se gjysma e institucioneve financiare të Rusisë janë anëtarë të SWIFT.
Alicia García Herrero, kryeekonomiste për Azinë Paqësor në Natixis në Hong Kong, tha se ndalimi i Rusisë nga SWIFT do të ishte një goditje serioze për vendin.
“[Është një punë e madhe] pasi nuk mund të bëhet asnjë borxh apo pagesa e financave tregtare. Është më e madhe se ndalimi i importeve të BE-së të gazit nga Rusia.
Çfarë ka thënë Rusia?
Nikolay Zhuravlev, nënkryetari i Këshillit të Federatës, pranoi në janar se dëbimi i vendit nga rrjeti ishte një mundësi.
“SWIFT është një sistem shlyerjeje, është një shërbim. Prandaj, nëse Rusia shkëputet nga SWIFT, atëherë ne nuk do të marrim valutë [të huaj], por blerësit, në radhë të parë vendet evropiane, nuk do të marrin mallrat tona – naftë, gaz, metale dhe komponentë të tjerë të rëndësishëm të importeve të tyre. A kanë nevojë për të? Nuk jam i sigurt”, tha Zhuravlev, sipas agjencisë ruse TASS.
Zhuravlev vuri në dukje gjithashtu se ndërsa SWIFT është i përshtatshëm, nuk është mënyra e vetme për të transferuar para dhe një vendim si pezullimi i një vendi do të kishte nevojë për unanimitet midis anëtarëve.
“SWIFT është një kompani evropiane, një shoqatë e cila përfshin shumë vende,” tha Zhuravlev.
Për të marrë një vendim për shkyçjen, kërkohet një vendim i vetëm i të gjitha vendeve pjesëmarrëse … Nuk jam i sigurt se vendet e tjera, veçanërisht ato në të cilat pjesa e tregtisë me Rusinë është e konsiderueshme, do të mbështesin mbylljen.
A është një kërcënim i besueshëm pezullimi i Rusisë nga SWIFT?
Taktikisht, “përparësitë dhe disavantazhet janë të diskutueshme”, tha për agjencinë e lajmeve AFP, Guntram Wolff, drejtor i grupit të ekspertëve Bruegel me bazë në Bruksel.
Në terma praktikë, heqja nga SWIFT do të nënkuptonte se bankat ruse nuk mund ta përdorin atë për të kryer ose marrë pagesa me institucionet e huaja financiare.
Vendet perëndimore kërcënuan se do ta përjashtonin Rusinë nga SWIFT në 2014 pas aneksimit të Krimesë.
Por përjashtimi i një ekonomie kaq të madhe – Rusia është një eksportues i rëndësishëm i naftës dhe gazit – mund të ketë pasoja të rëndësishme edhe për vendet e tjera.
Kryeministri holandez Mark Rutte pranoi të enjten se një ndalim ishte “i ndjeshëm” për disa vende të BE-së pasi do të kishte “ndikim të madh tek ne”.
“Operativisht do të ishte një dhimbje koke e vërtetë,” tha Wolff, duke shtuar se ndikimi do të ishte veçanërisht i madh për vendet evropiane që bëjnë tregti të konsiderueshme me Rusinë, e cila furnizon 41 për qind të gazit natyror të kontinentit.
Herrero tha se përjashtimi i Rusisë do të ishte i kushtueshëm “për zotëruesit e obligacioneve, bankat e BE-së dhe importuesit e energjisë”.
Një ndalim i tillë mund të nxisë gjithashtu Moskën që të përshpejtojë zhvillimin e një sistemi alternativ transferimi, me Kinën ose vende të tjera, që mund të zvogëlojnë dominimin e SHBA-së në sistemin financiar./ Aljazeera-Argumentum.al