• SHQIPËRI
  • KOSOVË
  • MAQEDONIA E VERIUT
  • MALI I ZI
  • Revista në PDF
15 Korrik, 2025
Edicion Special
  • KREU
  • EKONOMI

    Bullgaria gati të përdorë euron nga 1 janari 2026

    Banka e Shqipërisë ul normën bazë të interesit nga 2,75% në 2,5%

    Zëvendësministrja Olta Manjani në Pekin: Shqipëria e angazhuar për fuqizimin e rolit të saj në arenën globale

    DW: Shqipëria drejt rekordit të 15 milionë turistëve

    Asambleja FED Invest: Ofertë unike për financimin e qëndrueshëm dhe gjithëpërfshirës në Shqipëri

    Guvernatori Sejko në prezantimin e Raportit të Tranzicionit të BERZH 2024-2025

  • POLITIKË

    Rama i ftuar nderi në festivalin në Bavari: Të rishpikim veten për të mbrojtur shpirtin e Europës

    The European Parliament building in Strasbourg, France with flags waving calmly celebrating peace of the Europe. July 12, 2020.

    30 Vjet në KiE, po në BE kur?

    Hasani pret zëvendëskryeministren e Ukrainës: Riafirmim i mbështetjes së palëkundur të Shqipërisë

    Rama: Po hetohet pushtimi kriminal i qendrës së Thethit, legalizuam rreth 300 shtëpi të vjetra

    Shqipëria, 30 vjet në KiE – Spiropali: Konsolidimi i demokracisë dhe drejtësisë, prioritet i Kuvendit

    Rama: Bektashizmi thesar kombëtar për Shqipërinë, gjithçka që mos të zhduket

    MEPJ: 30 vite në Këshillin e Evropës, kapitull kyç në rrugëtimin demokratik të Shqipërisë

    Ministri Hasani në Forumin e Dubrovnikut: Ballkani Perëndimor nuk është dhomë pritjeje – është pjesë e thelbit strategjik të Europës

    Ministri Hasani në Srebrenicë për përkujtimin e 30-vjetorit të gjenocidit

  • SOCIALE / KULTURË

    Komuniteti Malazez në Shqipëri feston Ditën e Shtetformimit të Malit të Zi dhe 7-vjetorin e Shoqatës ZCGA

    Daim Iljazi në “lundrimin” e tij të tetë poetik!

    ”National Geographic”: Riviera Shqiptare mbetet perfekte për një udhëtim me makinë

    35 vjet nga hyrja në ambasada

    “Kandidati për Kandidat”/Një satirë e thellë për politikën shqiptare, nga Arben Çejku

    Siguria e gazetarëve, Metani: Bashkëpunimi me mediet, thelbësor për transparencën dhe llogaridhënien

    Java Kulturore Italiane nga 1–8 Qershor/ Një festë që bashkon Italinë dhe Shqipërinë me kulturë, muzikë, shije dhe traditë.

  • INTERVISTA

    EKSKLUZIVE/ Ambasadori palestinez në Shqipëri, Z. Sami Mhanna bën thirrje për Drejtësi dhe Paqe në Gaza: Ne meritojmë të jetojmë në dinjitet si kombet e tjera!

    Ekskluzive/Ambasadori dhe shkrimtari kroat Zlatko Kramarić: Trashëgimia e Titos dhe sfidat e Ballkanit në rendin e ri botëror

    Përmbyllja e Misionit Diplomatik/Ambasador Dancho Markovski: “Forcimi i Marrëdhënieve Shqipëri–Maqedoni e Veriut për një të ardhme të përbashkët Evropiane”

    100 Vjetori i Marrëdhënieve Diplomatike Shqipëri-Rusi: “Ambasadori A. Zaytsev flet për të ardhmen, bashkëpunimin ekonomik dhe paqen në kontekstin e zhvillimeve globale”

    EKSKLUZIVE/Ambasadorja e Kinës në Shqipëri,  Znj. Pang Chunxue: Potencial i madh bashkëpunimi mes dy vendeve!

    Ekskluzive/ Ambasadori ukrainas në Shqipëri, z.Volodymyr Shkurov: “Asgjë për Ukrainën pa Ukrainën”- Kërkojmë një Paqe të Drejtë dhe të Garantuar!

    “Shqipëria në Samitin e Klimës në Azerbajxhan: Angazhimi për Financimin e Gjelbër dhe Masat për Ndryshimet Klimatike”

  • OP/ED
    Flags of the USA and the European Union. American Flag and EU Flag. Flag inside stars. World flag concept.

    Aleatë dhe partnerë po, vasalë jo!

    Miti serb për Kosovën sipas historianit gjerman, Holm Sundhaussen!

    Turqia: Ura strategjike mes Lindjes, Azisë dhe Evropës

    Aspektet Kryesore të Politikës së Jashtme të Pavarur dhe të Bazuar në Interesin Kombëtar të Azerbajxhanit

    Shqipëria në Detin e Hapur të Gjeopolitikës: Koha për të rishikuar aleancat…

    Polonia, President i ri, telashe të vjetra!

    80-vjet nga Lufta e Dytë Botërore/ Historia si udhërrëfyes për të ardhmen!

  • RAJONI
    • All
    • KOSOVA
    • MALI I ZI
    • MAQEDONI

    Presidentja Osmani: Serbia përpiqet vazhdimisht ta destabilizojë Kosovën

    Grenell akuzon Osmanin për “manipulim të fjalëve” të Trumpit

    NJË POPULL I VOGËL, POR ME BËMA TË MËDHA

    Komuniteti Malazez në Shqipëri feston Ditën e Shtetformimit të Malit të Zi dhe 7-vjetorin e Shoqatës ZCGA

    Maqedoni e Veriut/ Thellohen përplasjet me Bullgarinë, rritet skepticizmi

    Ndihmëssekretari i Shtetit do të vizitojë Kosovën, Serbinë dhe Bosnjë e Hercegovinën

  • MAGAZINË

    Paris 2024/ Mundësi rus Chermen Valiev i jep Shqipërisë medaljen e parë Olimpike

    Ndahet nga jeta Agim Doçi, poeti dhe tekstshkruesi i qindra këngëve të festivaleve shqiptare

    Krijimtari dhe biznes, rrugëtimi i ndërthurur i markës së veshjeve Dren Abazi Brand

    Ndahet nga jeta “Nderi i Kombit”, aktori i mirënjohur Mirush Kabashi

    Ndahet nga jeta aktori i shquar i humorit, Zef Deda!

    Kualifikimi në Euro 2024, Rama: Faleminderit edhe njëherë 1000 herë kuqezinjve!

    Ndërron jetë në fushën e futbollit ganezi Raphael Dwamena, sulmuesi i Egnatias

    20-vjeçari Carlos Alcaraz i jep fund mbretërimit të Novak Djokovic për të fituar titullin e parë të Wimbledon.

    Ndahet nga jeta Tina Turner, mbretëresha e Rock ‘n’ Roll

  • TË TJERA
    • FOKUS
    • JO VETËM LAJM
    • REALPOLITIK
    • KINA-HORIZONT
  • English
No Result
View All Result
Argumentum
  • KREU
  • EKONOMI

    Bullgaria gati të përdorë euron nga 1 janari 2026

    Banka e Shqipërisë ul normën bazë të interesit nga 2,75% në 2,5%

    Zëvendësministrja Olta Manjani në Pekin: Shqipëria e angazhuar për fuqizimin e rolit të saj në arenën globale

    DW: Shqipëria drejt rekordit të 15 milionë turistëve

    Asambleja FED Invest: Ofertë unike për financimin e qëndrueshëm dhe gjithëpërfshirës në Shqipëri

    Guvernatori Sejko në prezantimin e Raportit të Tranzicionit të BERZH 2024-2025

  • POLITIKË

    Rama i ftuar nderi në festivalin në Bavari: Të rishpikim veten për të mbrojtur shpirtin e Europës

    The European Parliament building in Strasbourg, France with flags waving calmly celebrating peace of the Europe. July 12, 2020.

    30 Vjet në KiE, po në BE kur?

    Hasani pret zëvendëskryeministren e Ukrainës: Riafirmim i mbështetjes së palëkundur të Shqipërisë

    Rama: Po hetohet pushtimi kriminal i qendrës së Thethit, legalizuam rreth 300 shtëpi të vjetra

    Shqipëria, 30 vjet në KiE – Spiropali: Konsolidimi i demokracisë dhe drejtësisë, prioritet i Kuvendit

    Rama: Bektashizmi thesar kombëtar për Shqipërinë, gjithçka që mos të zhduket

    MEPJ: 30 vite në Këshillin e Evropës, kapitull kyç në rrugëtimin demokratik të Shqipërisë

    Ministri Hasani në Forumin e Dubrovnikut: Ballkani Perëndimor nuk është dhomë pritjeje – është pjesë e thelbit strategjik të Europës

    Ministri Hasani në Srebrenicë për përkujtimin e 30-vjetorit të gjenocidit

  • SOCIALE / KULTURË

    Komuniteti Malazez në Shqipëri feston Ditën e Shtetformimit të Malit të Zi dhe 7-vjetorin e Shoqatës ZCGA

    Daim Iljazi në “lundrimin” e tij të tetë poetik!

    ”National Geographic”: Riviera Shqiptare mbetet perfekte për një udhëtim me makinë

    35 vjet nga hyrja në ambasada

    “Kandidati për Kandidat”/Një satirë e thellë për politikën shqiptare, nga Arben Çejku

    Siguria e gazetarëve, Metani: Bashkëpunimi me mediet, thelbësor për transparencën dhe llogaridhënien

    Java Kulturore Italiane nga 1–8 Qershor/ Një festë që bashkon Italinë dhe Shqipërinë me kulturë, muzikë, shije dhe traditë.

  • INTERVISTA

    EKSKLUZIVE/ Ambasadori palestinez në Shqipëri, Z. Sami Mhanna bën thirrje për Drejtësi dhe Paqe në Gaza: Ne meritojmë të jetojmë në dinjitet si kombet e tjera!

    Ekskluzive/Ambasadori dhe shkrimtari kroat Zlatko Kramarić: Trashëgimia e Titos dhe sfidat e Ballkanit në rendin e ri botëror

    Përmbyllja e Misionit Diplomatik/Ambasador Dancho Markovski: “Forcimi i Marrëdhënieve Shqipëri–Maqedoni e Veriut për një të ardhme të përbashkët Evropiane”

    100 Vjetori i Marrëdhënieve Diplomatike Shqipëri-Rusi: “Ambasadori A. Zaytsev flet për të ardhmen, bashkëpunimin ekonomik dhe paqen në kontekstin e zhvillimeve globale”

    EKSKLUZIVE/Ambasadorja e Kinës në Shqipëri,  Znj. Pang Chunxue: Potencial i madh bashkëpunimi mes dy vendeve!

    Ekskluzive/ Ambasadori ukrainas në Shqipëri, z.Volodymyr Shkurov: “Asgjë për Ukrainën pa Ukrainën”- Kërkojmë një Paqe të Drejtë dhe të Garantuar!

    “Shqipëria në Samitin e Klimës në Azerbajxhan: Angazhimi për Financimin e Gjelbër dhe Masat për Ndryshimet Klimatike”

  • OP/ED
    Flags of the USA and the European Union. American Flag and EU Flag. Flag inside stars. World flag concept.

    Aleatë dhe partnerë po, vasalë jo!

    Miti serb për Kosovën sipas historianit gjerman, Holm Sundhaussen!

    Turqia: Ura strategjike mes Lindjes, Azisë dhe Evropës

    Aspektet Kryesore të Politikës së Jashtme të Pavarur dhe të Bazuar në Interesin Kombëtar të Azerbajxhanit

    Shqipëria në Detin e Hapur të Gjeopolitikës: Koha për të rishikuar aleancat…

    Polonia, President i ri, telashe të vjetra!

    80-vjet nga Lufta e Dytë Botërore/ Historia si udhërrëfyes për të ardhmen!

  • RAJONI
    • All
    • KOSOVA
    • MALI I ZI
    • MAQEDONI

    Presidentja Osmani: Serbia përpiqet vazhdimisht ta destabilizojë Kosovën

    Grenell akuzon Osmanin për “manipulim të fjalëve” të Trumpit

    NJË POPULL I VOGËL, POR ME BËMA TË MËDHA

    Komuniteti Malazez në Shqipëri feston Ditën e Shtetformimit të Malit të Zi dhe 7-vjetorin e Shoqatës ZCGA

    Maqedoni e Veriut/ Thellohen përplasjet me Bullgarinë, rritet skepticizmi

    Ndihmëssekretari i Shtetit do të vizitojë Kosovën, Serbinë dhe Bosnjë e Hercegovinën

  • MAGAZINË

    Paris 2024/ Mundësi rus Chermen Valiev i jep Shqipërisë medaljen e parë Olimpike

    Ndahet nga jeta Agim Doçi, poeti dhe tekstshkruesi i qindra këngëve të festivaleve shqiptare

    Krijimtari dhe biznes, rrugëtimi i ndërthurur i markës së veshjeve Dren Abazi Brand

    Ndahet nga jeta “Nderi i Kombit”, aktori i mirënjohur Mirush Kabashi

    Ndahet nga jeta aktori i shquar i humorit, Zef Deda!

    Kualifikimi në Euro 2024, Rama: Faleminderit edhe njëherë 1000 herë kuqezinjve!

    Ndërron jetë në fushën e futbollit ganezi Raphael Dwamena, sulmuesi i Egnatias

    20-vjeçari Carlos Alcaraz i jep fund mbretërimit të Novak Djokovic për të fituar titullin e parë të Wimbledon.

    Ndahet nga jeta Tina Turner, mbretëresha e Rock ‘n’ Roll

  • TË TJERA
    • FOKUS
    • JO VETËM LAJM
    • REALPOLITIK
    • KINA-HORIZONT
  • English
No Result
View All Result
Argumentum
No Result
View All Result
Home Bota

Bota që dëshiron Kina

7 Maj, 2019
in Bota
A A
Share on FacebookShare on Twitter

Nga Frederick Kempe

Udhëheqësit e Bashkimit Evropian, morën pjesë javën e shkuar në Bruksel në një samit me një Kinë, të cilën kohët e fundit e ka quajtur një “rivale sistematike”, dhe me Shtetet e Bashkuara qëpo i afrohen përballjes përfundimtare të bisedimeve tregtare, me një Kinë që dokumentet e sigurisë kombëtare i referohen si një “kundërshtar strategjik”.

Prandaj, është e habitshme që udhëheqësit transatlantikë, nuk po punojnë mbi kauzën e përbashkët, dhe as nuk bëjnë pyetje më të rëndësishme gjeopolitike të kohës sonë. Çfarë lloj bote dëshiron të krijojë Kina? Me çfarë mjeti do të arrinte qëllimet e saj? Dhe ç’duhet të bëjnë Shtetet e Bashkuara dhe Evropa, për të ndikuar tek ky rezultat?  

Deri tani, nuk ka më dyshime, që rritja e vazhdueshme e Kinës shënon ngjarjen më të rëndësishme gjeopolitike të shekullit XXI-të. Megjithatë, zyrtarët amerikanë dhe evropianë – të zhytur në çështje që variojnë nga administrata Trump, tek emigracioni dhe Brexit – nuk kanë arritur t’i kushtojnëvëmendjen e duhur kësaj çështje.

Disa e mohojnë ende ndryshimin rrënjësor që mund të sjellë rritja e Kinës, në rendin global të institucioneve dhe parimeve të vendosura nga Shtetet e Bashkuara, dhe aleatët e saj të pas Luftës së Dytë Botërore. Të tjerët e pranojnë, se stresi strukturor midis një Kine në rritje dhe një SHBA–je ende në detyrë, si superfuqia me e madhë në botë, është rreziku përcaktues i kohës sonë. Por ata nuk ofrojnë as një strategji të angazhimit, apo të kontrollit të denjë për këtë sfidë epokale.

Kjo ka prodhuar më të keqen nga të gjitha botët e mundshme.

I frikësuar se SHBA po angazhohet shumë për të sabotuar rritjen e vendit të tij, presidenti Xi ka dyfishuar vendosmërinë e tij për të forcuar pozitat e Partisë Komuniste në vend, duke çuar më tej ndikimin global të Kinës. Aleatët evropianë – të goditur nga aksionet tregtare kundër tyre, dhe mungesa e një strategjie të SHBA-së ndaj Kinës – po mbrojnë baste e tyre.

Presidenti i Këshillit Europian, Donald Tusk, shpalli javën e shkuar një “përparim të madh” mbi disa nga mosmarrëveshjet kryesore tregtare të BE-së, veçanërisht në lidhje me transferimet e teknologjisë dhe subvencionet e shtetit mbi industritë. Pastaj në Kroaci disa ditë më vonë, kryeministri kinez Li Keqiang, u zotua të respektojë standardet dhe ligjet e BE-së, në një takim me vendet e Evropës Qendrore dhe Lindore, që u mbyll me 40 marrëveshje të nënshkruara , dhe qëzgjeroi rradhët e saj me Greqinë, në mënyrë që grupi i ashtuquajtur 16+1 të bëhet 17+1.  

Ky lajm, relativisht pozitiv në Evropë, vetëm sa nënvizon aftësitë me të cilat liderët kinezë po menaxhojnë aspiratat e tyre historike. Graham Allison, një nga vëzhguesit më të shquar të Kinës, citon liderin e Singaporit Li Kuan Jeu, që pak përpara vdekjes së tij në vitin 2015 tha: “Madhësia e zhvendosjes së balancës botërore nga Kina, është e tillë që bota duhet të gjejë një ekuilibër të ri. Nuk është e mundur të pretendohet, se ajo është thjeshte lojtari i madh i rradhës. Ajo është lojtarja më emadhe në historinë e botës”.  

Në atë kontekst, ajo që Kina dëshiron është një dramë në tre akte. Së pari, Kina dëshiron idealisht të dëbojë SHBA–në nga rajoni i saj aziatik, ose të paktën të zvogëlojë ndikimin e Uashingtonit, për të arritur një hegjemoni rajonale, që i bën të gjithë aktorët përfundimisht të varur nga Pekini.

Së dyti, ajo po vepron globalisht për ta zhvendosur, nëse nuk e ka zëvendësuar ende, SHBA-nëkudo që të jetë e mundur – duke përfshirë edhe pjesë të mëdha të Evropës – më e rëndësishmja nëpërmjet Nismës së Brezit dhe Rrugës. Së fundi, është më e qartë se kurrë, se Pekini aspiron qënë100–vjetorin e Republikës Popullore të Kinës në vitin 2049, të jetë zyrtarisht fuqia dominuese ekonomike, politike dhe ndoshta ushtarake në një epokë ku demokracitë mbeten ende më këmbë, por ku sistemet autoritare janë në ngjitje.

“Kina padyshim po e minon sistemin e aleancës amerikane në Azi”- shkruan Oriana Skilar Mastro,nga Universiteti Xhorxhtaun në “Foreign Policy”. “Ajo i ka inkurajuar Filipinet të distancohen nga Shtetet e Bashkuara, ka mbështetur përpjekjet e Koresë së Jugut, për të pasur

një qasje më të butë ndaj Koresë së Veriut, dhe ka mbështetur qëndrimin e Japonisë kundër proteksionizmit amerikan … Është duke militarizuar Detin e Kinës Jugore …nuk është më ekënaqur të luajë një rol dytësor në raport me Shtetet e Bashkuara, dhe kërkon të sfidojë direktpozitën e kësaj tëfundit në rajonin Indo-Paqësor”.  

Megjithatë, përtej Azisë ndikimi i Kinës është zgjeruar më me shpejtësi. Është e vështirë të mbivlerësohet rëndësia e Nismës së Brezit dhe Rrugëve, ndikimi i të cilës në kohërat e tij mund të tejkalojë atë të Planit Marshall të Amerikës, që me fondin prej 13 miliardë dollarë, nuk kishte aspirata globale apo burimet financiare të BRI.

E krijuar vetëm në vitin 2013, vlerësimet më konservatore llogarisin që Kina ka shpenzuar tashmë400 miliardë dollarë mbi BRI, me qindra miliona më shumë në gazsjellësa, dhe për projekte me 86 vende dhe organizata ndërkombëtare, së fundmi duke përfshirë edhe anëtaren tëparë të G-7, Italinë.

Nëse Kina arrin qëllimet e saj të zhvillimit në 100-vjetorin e themelimit të Partisë KomunisteKinezenë vitin 2021, dhe pastaj në 100 vjetorin e Republikës Popullore në vitin 2049, do të jetë 40 % më e madhe se ekonomia amerikane pas 2 vitesh, dhe 3 herë më e madhe pas 30 vitesh (e matur nga krahasimi i fuqisë blerëse).    

Duke pasur parasysh zgjidhjet që janë përpara, shumica e vendeve në botë do të preferonin ende të lundronin në një rend botëror, ku aktor dominues janë Shtetet e Bashkuara dhe jo Kina. Megjithatëpër të qenë një opsion, SHBA dhe Evropa do të duhet të ndryshojnë kursin në tre aspekte.

Së pari, ato do të duhet të adresojnë sfidat e brendshme, që i kanë bërë më pak tërheqëse modelet e tyre demokratike dhe ekonomike. Ata do të duhet të ringjallin, dhe në disa raste, të rishpikin sistemet multilateral të krijuara pas Luftës së Dytë Botërore.

Së fundmi, ato duhet të gjejnë një mënyrë për të vepruar bashkë më intensivisht, dhe për t’uangazhuar më efektivisht me Kinës, për të formësuar të ardhmen, duke bashkëpunuar me Pekinin aty ku është e mundur, dhe duke konkurruar aty ku është e nevojshme. Ndërsa tani është e qartë se çfarë dëshiron Kina, një përgjigje e koordinuar mes SHBA-së dhe Evropës, bëhet më urgjente.

“Atlantic Council” – Bota.al

Related- Posts

Ukrainian President Volodymyr Zelenskiy looks on during a visit to a military training area to find out about the training of Ukrainian soldiers on the “Patriot” anti-aircraft missile system, at an undisclosed location, in Germany, June 11, 2024.   Jens Buttner/Pool via REUTERS
Bota

Marrëveshje e re amerikane për armët në Ukrainë: Çfarë do të marrë Kievi dhe kush do ta paguajë atë

15 Korrik, 2025
Bota

Në vend të “aksioneve të tmerrshme”, Trumpi i dha Putinit edhe 50 ditë që të përfundojë punën në Ukrainë

15 Korrik, 2025
Bota

Lavrov: Rusia kërkon të dijë se çfarë nënkupton Trump me afatin 50-ditor për Ukrainën

15 Korrik, 2025

Na ndiqni

Regjistrohu

Merr në Email Revistën Argumentum

Të fundit

Ukrainian President Volodymyr Zelenskiy looks on during a visit to a military training area to find out about the training of Ukrainian soldiers on the “Patriot” anti-aircraft missile system, at an undisclosed location, in Germany, June 11, 2024.   Jens Buttner/Pool via REUTERS

Marrëveshje e re amerikane për armët në Ukrainë: Çfarë do të marrë Kievi dhe kush do ta paguajë atë

15 Korrik, 2025

Në vend të “aksioneve të tmerrshme”, Trumpi i dha Putinit edhe 50 ditë që të përfundojë punën në Ukrainë

15 Korrik, 2025

Deti i Kinës Jugore: Konflikti dhe Perspektivat për Paqe në Rajonin Strategjik

15 Korrik, 2025

Lavrov: Rusia kërkon të dijë se çfarë nënkupton Trump me afatin 50-ditor për Ukrainën

15 Korrik, 2025

Kancelari Merz mirëpret planin e ri të Trumpit për të dërguar armë në Ukrainë

15 Korrik, 2025
Argumentum

“Argumentum”, një proces intelektual …

Na kontaktoni

[email protected]
[email protected]
[email protected]

Na ndiqni

Bashkëpunëtorë Mediatik

Regjistrohu

Merr në Email Revistën Argumentum
  • KREU
  • Politikat e Privatësisë
  • Rreth Nesh
  • Marketing & PR
  • Kontakt

© 2022 Argumentum. Të gjitha të drejtat e rezervuara | NIPT: L91415033Q

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

No Result
View All Result
  • KREU
  • EKONOMI
  • POLITIKË
  • SOCIALE / KULTURË
  • INTERVISTA
  • OP/ED
  • RAJONI
  • MAGAZINË
  • TË TJERA
    • FOKUS
    • JO VETËM LAJM
    • REALPOLITIK
    • KINA-HORIZONT
  • English

© 2022 Argumentum. Të gjitha të drejtat e rezervuara | NIPT: L91415033Q

This website uses cookies. By continuing to use this website you are giving consent to cookies being used. Visit our Privacy and Cookie Policy.